आचार्यदेव
Sanskrit edit
Alternative scripts edit
Alternative scripts
- আচাৰ্যদেৱ (Assamese script)
- ᬆᬘᬵᬃᬬᬤᬾᬯ (Balinese script)
- আচার্যদেব (Bengali script)
- 𑰁𑰓𑰯𑰨𑰿𑰧𑰟𑰸𑰪 (Bhaiksuki script)
- 𑀆𑀘𑀸𑀭𑁆𑀬𑀤𑁂𑀯 (Brahmi script)
- အာစာရျဒေဝ (Burmese script)
- આચાર્યદેવ (Gujarati script)
- ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵ (Gurmukhi script)
- 𑌆𑌚𑌾𑌰𑍍𑌯𑌦𑍇𑌵 (Grantha script)
- ꦄꦴꦕꦴꦫꦾꦢꦺꦮ (Javanese script)
- 𑂄𑂒𑂰𑂩𑂹𑂨𑂠𑂵𑂫 (Kaithi script)
- ಆಚಾರ್ಯದೇವ (Kannada script)
- អាចាយ៌ទេវ (Khmer script)
- ອາຈາຣ຺ຍເທວ (Lao script)
- ആചാര്യദേവ (Malayalam script)
- ᠠ᠊ᠠᢜᠠ᠊ᠠᡵᠶᠠᡩᡝᠸᠠ (Manchu script)
- 𑘁𑘓𑘰𑘨𑘿𑘧𑘟𑘹𑘪 (Modi script)
- ᠠᢗᢋᠠᢗᠷᠶ᠋ᠠᢑᠧᠸᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦡𑦳𑧑𑧈𑧠𑧇𑦿𑧚𑧊 (Nandinagari script)
- 𑐁𑐔𑐵𑐬𑑂𑐫𑐡𑐾𑐰 (Newa script)
- ଆଚାର୍ଯଦେଵ (Odia script)
- ꢃꢗꢵꢬ꣄ꢫꢣꢾꢮ (Saurashtra script)
- 𑆄𑆖𑆳𑆫𑇀𑆪𑆢𑆼𑆮 (Sharada script)
- 𑖁𑖓𑖯𑖨𑖿𑖧𑖟𑖸𑖪 (Siddham script)
- ආචාර්යදෙව (Sinhalese script)
- 𑩐𑩛𑩡𑩛𑩼 𑪙𑩻𑩭𑩔𑩾 (Soyombo script)
- 𑚁𑚏𑚭𑚤𑚶𑚣𑚛𑚲𑚦 (Takri script)
- ஆசார்யதே³வ (Tamil script)
- ఆచార్యదేవ (Telugu script)
- อาจารฺยเทว (Thai script)
- ཨཱ་ཙཱ་རྱ་དེ་ཝ (Tibetan script)
- 𑒂𑒔𑒰𑒩𑓂𑒨𑒠𑒹𑒫 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨊𑨣𑨊𑨫𑩇𑨪𑨛𑨄𑨭 (Zanabazar Square script)
Etymology edit
Bahuvrīhi compound of आचार्य (ācāryà, “teacher”) + देव (devá, “deva”).
Pronunciation edit
Noun edit
आचार्यदेव • (ācāryadeva) stem, m
- someone who treats a teacher as equivalent to a deva; someone for whom a teacher should be honoured, respected, worshipped, and served as a god
- c. 600 BCE, Taittirīya Upaniṣad 1.11.2:
- मातृदेवो भव । पितृदेवो भव । आचार्यदेवो भव । अतिथिदेवो भव । यान्यनवद्यानि कर्माणि तानि सेवितव्यानि । नो इतराणि। यान्यस्माकं सुचरितानि तानि त्वयोपास्यानि । नो इतराणि ॥
- mātṛdevo bhava. pitṛdevo bhava. ācāryadevo bhava. atithidevo bhava. yānyanavadyāni karmāṇi tāni sevitavyāni. no itarāṇi. yānyasmākaṃ sucaritāni tāni tvayopāsyāni. no itarāṇi.
- Be a mātṛdeva. Be a pitṛdeva. Be an ācāryadeva. Be an atithideva. Nothing but faultless deeds are to be practised. Nothing but good conduct and virtuous actions are to be worshipped and honoured by you.
- मातृदेवो भव । पितृदेवो भव । आचार्यदेवो भव । अतिथिदेवो भव । यान्यनवद्यानि कर्माणि तानि सेवितव्यानि । नो इतराणि। यान्यस्माकं सुचरितानि तानि त्वयोपास्यानि । नो इतराणि ॥
Declension edit
| Masculine a-stem declension of आचार्यदेव (ācāryadeva) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | आचार्यदेवः ācāryadevaḥ |
आचार्यदेवौ / आचार्यदेवा¹ ācāryadevau / ācāryadevā¹ |
आचार्यदेवाः / आचार्यदेवासः¹ ācāryadevāḥ / ācāryadevāsaḥ¹ |
| Vocative | आचार्यदेव ācāryadeva |
आचार्यदेवौ / आचार्यदेवा¹ ācāryadevau / ācāryadevā¹ |
आचार्यदेवाः / आचार्यदेवासः¹ ācāryadevāḥ / ācāryadevāsaḥ¹ |
| Accusative | आचार्यदेवम् ācāryadevam |
आचार्यदेवौ / आचार्यदेवा¹ ācāryadevau / ācāryadevā¹ |
आचार्यदेवान् ācāryadevān |
| Instrumental | आचार्यदेवेन ācāryadevena |
आचार्यदेवाभ्याम् ācāryadevābhyām |
आचार्यदेवैः / आचार्यदेवेभिः¹ ācāryadevaiḥ / ācāryadevebhiḥ¹ |
| Dative | आचार्यदेवाय ācāryadevāya |
आचार्यदेवाभ्याम् ācāryadevābhyām |
आचार्यदेवेभ्यः ācāryadevebhyaḥ |
| Ablative | आचार्यदेवात् ācāryadevāt |
आचार्यदेवाभ्याम् ācāryadevābhyām |
आचार्यदेवेभ्यः ācāryadevebhyaḥ |
| Genitive | आचार्यदेवस्य ācāryadevasya |
आचार्यदेवयोः ācāryadevayoḥ |
आचार्यदेवानाम् ācāryadevānām |
| Locative | आचार्यदेवे ācāryadeve |
आचार्यदेवयोः ācāryadevayoḥ |
आचार्यदेवेषु ācāryadeveṣu |
| Notes |
| ||
References edit
- Monier Williams (1899) “आचार्यदेव”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 131.
- Apte, Vaman Shivram (1890) “आचार्यः-देवः”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 317