गृणाति
See also: गणित
Sanskrit edit
Etymology edit
From Proto-Indo-Aryan *gr̥náHti, from Proto-Indo-Iranian *gr̥náHti, from Proto-Indo-European *gʷr̥-né-H-ti, from *gʷerH- (“to welcome, greet, praise”).
Cognate with Avestan 𐬀𐬎𐬎𐬌 𐬔𐬆𐬭𐬆𐬧𐬙𐬈 (auui gərəṇte), Latin grātus (“welcome”), Old Church Slavonic жрьти (žrĭti, “to sacrifice”), Old Prussian girtwei (“to praise”).
Pronunciation edit
Verb edit
गृणाति • (gṛṇā́ti) third-singular present indicative (root गॄ, class 9, type UP)
- to call, call out to, invoke (RV., AV., ŚBr. IV, Bhag. XI, 21)
- to announce, proclaim (RV.)
- to mention with praise, praise, extol (RV., BhP. XI, 13, 41, Bhaṭṭ. VIII, 77)
- to pronounce, recite (MBh., VII, 1754, Ragh. BhP. I, 1, 14)
- to relate; to teach in verses (Gaṇit. i, 4, 5)
Conjugation edit
Present: गृणाति (gṛṇā́ti), गृणीते (gṛṇīté) or गृणे (gṛṇé) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | ||||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
Indicative | |||||||
Third | गृणाति gṛṇā́ti |
गृणीतः gṛṇītáḥ |
गृणन्ति gṛṇánti |
गृणीते / गृणे¹ gṛṇīté / gṛṇé¹ |
गृणाते gṛṇā́te |
गृणते gṛṇáte | |
Second | गृणासि gṛṇā́si |
गृणीथः gṛṇītháḥ |
गृणीथ gṛṇīthá |
गृणीषे gṛṇīṣé |
गृणाथे gṛṇā́the |
गृणीध्वे gṛṇīdhvé | |
First | गृणामि gṛṇā́mi |
गृणीवः gṛṇīváḥ |
गृणीमः gṛṇīmáḥ |
गृणे gṛṇé |
गृणीवहे gṛṇīváhe |
गृणीमहे gṛṇīmáhe | |
Imperative | |||||||
Third | गृणातु gṛṇā́tu |
गृणीताम् gṛṇītā́m |
गृणन्तु gṛṇántu |
गृणीताम् gṛṇītā́m |
गृणाताम् gṛṇā́tām |
गृणताम् gṛṇátām | |
Second | गृणीहि / गृणाहि¹ gṛṇīhí / gṛṇā́hi¹ |
गृणीतम् gṛṇītám |
गृणीत / गृणत¹ gṛṇītá / gṛṇáta¹ |
गृणीष्व gṛṇīṣvá |
गृणाथाम् gṛṇā́thām |
गृणीध्वम् gṛṇīdhvám | |
First | गृणानि gṛṇā́ni |
गृणाव gṛṇā́va |
गृणाम gṛṇā́ma |
गृणै gṛṇaí |
गृणावहै gṛṇā́vahai |
गृणामहै gṛṇā́mahai | |
Optative/Potential | |||||||
Third | गृणीयात् gṛṇīyā́t |
गृणीयाताम् gṛṇīyā́tām |
गृणीयुः gṛṇīyúḥ |
गृणीत gṛṇītá |
गृणीयाताम् gṛṇīyā́tām |
गृणीरन् gṛṇīrán | |
Second | गृणीयाः gṛṇīyā́ḥ |
गृणीयातम् gṛṇīyā́tam |
गृणीयात gṛṇīyā́ta |
गृणीथाः gṛṇīthā́ḥ |
गृणीयाथाम् gṛṇīyā́thām |
गृणीध्वम् gṛṇīdhvám | |
First | गृणीयाम् gṛṇīyā́m |
गृणीयाव gṛṇīyā́va |
गृणीयाम gṛṇīyā́ma |
गृणीय gṛṇīyá |
गृणीवहि gṛṇīváhi |
गृणीमहि gṛṇīmáhi | |
Participles | |||||||
गृणत् gṛṇát |
गृणान gṛṇāná | ||||||
Notes |
|
Imperfect: अगृणात् (ágṛṇāt), अगृणीत (ágṛṇīta) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | अगृणात् ágṛṇāt |
अगृणीताम् ágṛṇītām |
अगृणन् ágṛṇan |
अगृणीत ágṛṇīta |
अगृणाताम् ágṛṇātām |
अगृणत ágṛṇata |
Second | अगृणाः ágṛṇāḥ |
अगृणीतम् ágṛṇītam |
अगृणीत ágṛṇīta |
अगृणीथाः ágṛṇīthāḥ |
अगृणाथाम् ágṛṇāthām |
अगृणीध्वम् ágṛṇīdhvam |
First | अगृणाम् ágṛṇām |
अगृणीव ágṛṇīva |
अगृणीम ágṛṇīma |
अगृणि ágṛṇi |
अगृणीवहि ágṛṇīvahi |
अगृणीमहि ágṛṇīmahi |
Synonyms edit
- (call, invoke, announce, proclaim): Synonyms: आचष्टे (ācaṣṭe), वक्ति (vakti), वदति (vadati), रपति (rapati), आख्याति (ākhyāti), भाषते (bhāṣate), ब्रूते (brūte), अभिधत्ते (abhidhatte), गदति (gadati), व्याहरति (vyāharati), जल्पति (jalpati), जरते (jarate), ब्रवीति (bravīti), अभिदधाति (abhidadhāti), व्याहरते (vyāharate), कथयति (kathayati), उदीरयति (udīrayati), कीर्तयति (kīrtayati), आलपति (ālapati), भणति (bhaṇati), वचति (vacati), वाचयति (vācayati), शंसति (śaṃsati)
Related terms edit
- जरते (járate, “to call out, address, invoke, praise”)
- गूर्धया (gūrdhayā, “praise!”)
- गूर्त (gūrtá)
- गूर्ति (gūrtí)
References edit
- Monier Williams (1899) “गृणाति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0363.