गोधूम
Hindi edit
Etymology edit
Learned borrowing from Sanskrit गोधूम (godhū́ma). Doublet of गेहूँ (gehū̃), a tadbhava.
Pronunciation edit
Noun edit
गोधूम • (godhūm) m (rare, formal)
Declension edit
Declension of गोधूम (masc cons-stem)
References edit
- Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) “गोधूम”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha
- Platts, John T. (1884) “गोधूम”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English, London: W. H. Allen & Co.
Sanskrit edit
Alternative scripts edit
Alternative scripts
- গোধূম (Assamese script)
- ᬕᭀᬥᬹᬫ (Balinese script)
- গোধূম (Bengali script)
- 𑰐𑰺𑰠𑰳𑰦 (Bhaiksuki script)
- 𑀕𑁄𑀥𑀽𑀫 (Brahmi script)
- ဂေါဓူမ (Burmese script)
- ગોધૂમ (Gujarati script)
- ਗੋਧੂਮ (Gurmukhi script)
- 𑌗𑍋𑌧𑍂𑌮 (Grantha script)
- ꦒꦺꦴꦣꦹꦩ (Javanese script)
- 𑂏𑂷𑂡𑂴𑂧 (Kaithi script)
- ಗೋಧೂಮ (Kannada script)
- គោធូម (Khmer script)
- ໂຄຘູມ (Lao script)
- ഗോധൂമ (Malayalam script)
- ᡤᠣᢡᡠᡠᠮᠠ (Manchu script)
- 𑘐𑘻𑘠𑘴𑘦 (Modi script)
- ᠺᠣᠸᠠᢑᠾᠤᠤᠮᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦰𑧜𑧀𑧕𑧆 (Nandinagari script)
- 𑐐𑑀𑐢𑐹𑐩 (Newa script)
- ଗୋଧୂମ (Odia script)
- ꢔꣂꢤꢹꢪ (Saurashtra script)
- 𑆓𑆾𑆣𑆷𑆩 (Sharada script)
- 𑖐𑖺𑖠𑖳𑖦 (Siddham script)
- ගොධූම (Sinhalese script)
- 𑩞𑩕𑩮𑩒𑩛𑩴 (Soyombo script)
- 𑚌𑚴𑚜𑚱𑚢 (Takri script)
- கே³ாதூ⁴ம (Tamil script)
- గోధూమ (Telugu script)
- โคธูม (Thai script)
- གོ་དྷཱུ་མ (Tibetan script)
- 𑒑𑒼𑒡𑒴𑒧 (Tirhuta script)
- 𑨍𑨆𑨜𑨃𑨊𑨢 (Zanabazar Square script)
Etymology edit
Inherited from Proto-Indo-Iranian *gandʰúHmas ~ *gantúHmas, possibly ultimately from a Middle Eastern wanderwort (compare Proto-Semitic *ḥnṭ, whence Arabic حِنْطَة (ḥinṭa, “spelt, wheat”)). Cognate with Avestan 𐬔𐬀𐬧𐬙𐬎𐬨𐬀 (gaṇtuma), 𐬔𐬀𐬥𐬙𐬎𐬨𐬀 (gantuma), Middle Persian gnwm (gannum).
Later reanalyzed as a native formation, गो (go, “earth”) + धूम (dhūma, “smoke”).
Pronunciation edit
Noun edit
गोधूम • (godhū́ma) stem, m
- wheat
- c. 1200 BCE – 800 BCE, Kṛṣṇa-Yajurveda (Taittirīya Saṃhitā) IV.7.4:
- व्री॒हय॑श्च मे॒ यवाश्च मे॒ माषाश्च मे॒ तिलाश्च मे मु॒द्गाश्च॑ मे ख॒ल्वाश्च मे गो॒धूमाश्च मे म॒सुराश्च मे प्रि॒यङ्ग॑वश्च॒ मेऽण॑वश्च मे श्या॒माकाश्च मे नी॒वाराश्च मे ॥
- vrīháyaśca me yávā́ścá me mā́ṣā́ścá me tílā́ścá mé mudgā́śca me khalvā́ścá mé godhū́mā́ścá mé masúrā́ścá mé priyáṅgavaśca méʼṇavaśca me śyāmā́kā́ścá mé nīvā́rā́ścá mé.
- And to me may rice, barley, beans, sesame, kidney beans, vetches, wheat, lentils, Millet, Panicum miliaceum, Panicum frumentaceum, and wild rice [be granted].
- व्री॒हय॑श्च मे॒ यवाश्च मे॒ माषाश्च मे॒ तिलाश्च मे मु॒द्गाश्च॑ मे ख॒ल्वाश्च मे गो॒धूमाश्च मे म॒सुराश्च मे प्रि॒यङ्ग॑वश्च॒ मेऽण॑वश्च मे श्या॒माकाश्च मे नी॒वाराश्च मे ॥
- the orange tree
- name of a medicinal plant
Declension edit
Masculine a-stem declension of गोधूम (godhū́ma) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | गोधूमः godhū́maḥ |
गोधूमौ / गोधूमा¹ godhū́mau / godhū́mā¹ |
गोधूमाः / गोधूमासः¹ godhū́māḥ / godhū́māsaḥ¹ |
Vocative | गोधूम gódhūma |
गोधूमौ / गोधूमा¹ gódhūmau / gódhūmā¹ |
गोधूमाः / गोधूमासः¹ gódhūmāḥ / gódhūmāsaḥ¹ |
Accusative | गोधूमम् godhū́mam |
गोधूमौ / गोधूमा¹ godhū́mau / godhū́mā¹ |
गोधूमान् godhū́mān |
Instrumental | गोधूमेन godhū́mena |
गोधूमाभ्याम् godhū́mābhyām |
गोधूमैः / गोधूमेभिः¹ godhū́maiḥ / godhū́mebhiḥ¹ |
Dative | गोधूमाय godhū́māya |
गोधूमाभ्याम् godhū́mābhyām |
गोधूमेभ्यः godhū́mebhyaḥ |
Ablative | गोधूमात् godhū́māt |
गोधूमाभ्याम् godhū́mābhyām |
गोधूमेभ्यः godhū́mebhyaḥ |
Genitive | गोधूमस्य godhū́masya |
गोधूमयोः godhū́mayoḥ |
गोधूमानाम् godhū́mānām |
Locative | गोधूमे godhū́me |
गोधूमयोः godhū́mayoḥ |
गोधूमेषु godhū́meṣu |
Notes |
|
Descendants edit
- Dardic:
- Kalasha: gúum
- Pali: gōdhūma
- Prakrit: 𑀕𑁄𑀳𑀽𑀫 (gohūma)
- Central:
- Eastern:
- Northern:
- Northwestern:
- Southern:
- Western:
Borrowed terms
- → Kannada: ಗೋಧಿ (gōdhi)
- → Malayalam: ഗോതമ്പ് (gōtampŭ)
- → Tamil: கோதுமை (kōtumai)
- → Telugu: గోధుమ (gōdhuma)
- → Hindi: गोधूम (godhūm) (learned)
References edit
- Monier Williams (1899) “गोधूम”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 365, column 1.
- Mayrhofer, Manfred (1992) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][1] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 498-9
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “godhū́ma”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press