około
Old Polish edit
Etymology edit
Inherited from Proto-Slavic *okolo. First attested in the 14th century.
Pronunciation edit
Adverb edit
około
- around (in all directions)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][2], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 140, 3:
- Polosz, gospodne, stroszø vstom mogym a drzwy okolo stoyøcze (ostium circumstantiae) wargam mogym
- [Położ, Gospodnie, strożą ustom mojim a drzwi około stojące (ostium circumstantiae) wargam mojim]
- around (in a circle)
- 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 99:
- Kthorzy schą ostrzigly okolo (mamotrekt kapitulny: gess to su ostřiženi okruhle) qui attonsi sunt in coma (Jer 25, 23)
- [Ktorzy się ostrzygli około (mamotrekt kapitulny: gess to su ostřiženi okruhle) qui attonsi sunt in coma (Jer 25, 23)]
Preposition edit
około [+genitive]
- around (in all directions; near)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][3], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 58, 7:
- Glod cirzpecz bødø iaco psi y chodzicz bødø ocolo masta (circuibunt civitatem)
- [Głod cirzpieć będą jako psi i chodzić będą około miasta (circuibunt civitatem)]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][4], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 75, 11:
- Obeczuycze y napelnaycze gospodnu... wszitczi, gisz ocolo iego (qui in circuitu eius) nosycze dari
- [Obiecujcie i napełniajcie Gospodnu... wszytcy, jiż około jego (qui in circuitu eius) nosicie dary]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[5], page 817:
- A ony zvyązaly yemv rącze y zvyązaly okolo slupa
- [A oni związali jemu ręce i związali ji około słupa]
- around (of time, nearly, more or less; approximately)
- 1927 [1471], Jan Fijałek, editor, Cyzjojan kłobucki[6], Kłobuck, page 444:
- Czirwyen mą szwoye szwyątha, prąszmą patrzy okolo Vitha
- [Czyrwień ma swoje święta, prażma patrzy około Wita]
- as to, with regard to
- 1858 [1498], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich[7], 2 edition, volume VI, page 272:
- Stharostha... ma przidacz woznego... ku oglądanyv onego gwalthv albo skodi kv opithanyu, iesli yesth yawna slawa okolo vczinkv thego zlego (si culpatus vel culpati laborant publica infamia de accusato et patrato scelere)
- [Starosta... ma przydać woźnego... ku oglądaniu onego gwałtu albo szkody ku opytaniu, iesli jest jawna sława około uczynku tego złego (si culpatus vel culpati laborant publica infamia de accusato et patrato scelere)]
Descendants edit
References edit
- Boryś, Wiesław (2005) “około”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “około 1-3”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “około”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “około”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish około.
Pronunciation edit
- IPA(key): /ɔˈkɔ.wɔ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ɔˈkɔ.ɫɔ/
Audio (file) - Rhymes: -ɔwɔ
- Syllabification: o‧ko‧ło
Preposition edit
około
- denotes inexactitude of location; near, about, around [+genitive]
- denotes inexactitude of time; near, about, around, circa [+genitive]
- Józek był tu około trzeciej. ― Józek was here around three o’clock.
- (obsolete) denotes inexactitude of subject matter; near, about, around [+genitive]
- (Middle Polish) as to, with regard to
- (Middle Polish) around; Further details are uncertain.
- 1532, Bartłomiej z Bydgoszczy, Słownik łacińsko-polski[8], page 242:
- Circum, około
Particle edit
około (abbreviation ok.)
Trivia edit
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), około is one of the most used words in Polish, appearing 58 times in scientific texts, 92 times in news, 45 times in essays, 3 times in fiction, and 1 time in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 199 times, making it the 276th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
Adverb edit
około (not comparable)
- (obsolete) denotes circular motion; about, around
- Synonym: wokół
- (Middle Polish) denotes inexact motion; about, around
- Synonym: dokoła
References edit
Further reading edit
- około in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- około in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “około”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “około”, in Słownik języka polskiego[9]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “około”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[10]
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “około”, in Słownik języka polskiego[11] (in Polish), volume 3, Warsaw, page 742