atmak

Turkish

Etymology

From Ottoman Turkish آتمق (atmak, “to cast, throw, eject, shoot, fire”),^[1] from Proto-Turkic *at-, *ạt- (“to throw, shoot”).^[2]

Cognate with Old Turkic [script needed] (at-), Azerbaijani atmaq (“to shoot, throw”), Chuvash ывӑтма (yvătma, “to throw”), Kazakh ату (atu, “to shoot”), Kyrgyz атуу (atuu, “to shoot, fire”), Turkmen atmak (“to throw”), Tuvan адар (adar, “to shoot”), Uyghur ئاتماق (atmaq, “to throw, shoot”), Uzbek otmoq (“to shoot, eject”), Yakut ыт (ıt, “to shoot, fire”).

Pronunciation

IPA^(key): /ɑtˈmɑk/
Audio: (file)
Rhymes: -mɑk

Verb

atmak (third-person singular simple present atar)

(transitive) to throw, cast, fire
Bana kartopu attılar. ― They threw a snowball at me.
(transitive) to throw away, discard
(transitive) abandon, give up
(transitive) to reject, expel
(transitive) to impute, throw (the blame) on
(intransitive) to lie, make up stories
(intransitive) to pulsate, beat
Kazadan sonra kalbi Allah'tan atıyordu. ― Thank God, his/her/its heart was beating after the crash.
(used with adım) to step
İçeri adım attı. ― He/she stepped inside.
(used with imza, tarih) to sign (one's signature, the date)
Kağıda imza attı. ― He/she signed the paper.

Conjugation

Conjugation of atmak (aorist in -V²r)

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative

infinitive			atmak
impersonal participle	imperfective		atan
	perfective		atmış
	prospective		atacak
personal participle	non-prospective		attığım	attığın	attığı	attığımız	attığınız	attıkları
personal participle	prospective		atacağım	atacağın	atacağı	atacağımız	atacağınız	atacakları
verbal noun			atma
way of doing			atış
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	atarım	atarsın	atar	atarız	atarsınız	atarlar
	present	imperfective	atıyorum	atıyorsun	atıyor	atıyoruz	atıyorsunuz	atıyorlar
	past	perfective	attım	attın	attı	attık	attınız	attılar
	past	imperfective	atıyordum	atıyordun	atıyordu	atıyorduk	atıyordunuz	atıyorlardı (or atıyordular)
	future		atacağım	atacaksın	atacak	atacağız	atacaksınız	atacaklar
inferential	perfective		atmışım	atmışsın	atmış	atmışız	atmışsınız	atmışlar
	aorist		atarmışım	atarmışsın	atarmış	atarmışız	atarmışsınız	atarlarmış (or atarmışlar)
	imperfective		atıyormuşum	atıyormuşsun	atıyormuş	atıyormuşuz	atıyormuşsunuz	atıyorlarmış
conditional	simple		atsam	atsan	atsa	atsak	atsanız	atsalar
conditional	perfective		atsaydım	atsaydın	atsaydı	atsaydık	atsaydınız	atsaydılar
optative			atayım	atasın	ata	atalım	atasınız	atalar
progressive			atmaktayım	atmaktasın	atmakta	atmaktayız	atmaktasınız	atmaktalar
necessitative			atmalıyım	atmalısın	atmalı	atmalıyız	atmalısınız	atmalılar
imperative				at	atsın		atın	atsınlar

Positive interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	atar mıyım?	atar mısın?	atar mı?	atar mıyız?	atar mısınız?	atarlar mı?
	present	imperfective	atıyor muyum?	atıyor musun?	atıyor mu?	atıyor muyuz?	atıyor musunuz?	atıyorlar mı?
	past	perfective	attım mı?	attın mı?	attı mı?	attık mı?	attınız mı?	attılar mı?
	past	imperfective	atıyor muydum?	atıyor muydun?	atıyor muydu?	atıyor muyduk?	atıyor muydunuz?	atıyorlar mıydı?
	future		atacak mıyım?	atacak mısın?	atacak mı?	atacak mıyız?	atacak mısınız?	atacaklar mı?
inferential	perfective		atmış mıyım?	atmış mısın?	atmış mı?	atmış mıyız?	atmış mısınız?	atmışlar mı?
	aorist		atar mıymışım?	atar mıymışsın?	atar mıymış?	atar mıymışız?	atar mıymışsınız?	atarlar mıymış?
	imperfective		atıyor muymuşum?	atıyor muymuşsun?	atıyor muymuş?	atıyor muymuşuz?	atıyor muymuşsunuz?	atıyorlar mıymış?
conditional	simple		atsam mı?	atsan mı?	atsa mı?	atsak mı?	atsanız mı?	atsalar mı?
conditional	perfective		atsa mıydım?	atsa mıydın?	atsa mıydı?	atsa mıydık?	atsa mıydınız?	atsalar mıydı?
progressive			atmakta mıyım?	atmakta mısın?	atmakta mı?	atmakta mıyız?	atmakta mısınız?	atmaktalar mı?
necessitative			atmalı mıyım?	atmalı mısın?	atmalı mı?	atmalı mıyız?	atmalı mısınız?	atmalılar mı?

Negative declarative

infinitive			atmamak
impersonal participle	imperfective		atmayan
	perfective		atmamış
	prospective		atmayacak
personal participle	non-prospective		atmadığım	atmadığın	atmadığı	atmadığımız	atmadığınız	atmadıkları
personal participle	prospective		atmayacağım	atmayacağın	atmayacağı	atmayacağımız	atmayacağınız	atmayacakları
verbal noun			atmama
way of doing			atmayış
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	atmam	atmazsın	atmaz	atmayız	atmazsınız	atmazlar
	present	imperfective	atmıyorum	atmıyorsun	atmıyor	atmıyoruz	atmıyorsunuz	atmıyorlar
	past	perfective	atmadım	atmadın	atmadı	atmadık	atmadınız	atmadılar
	past	imperfective	atmıyordum	atmıyordun	atmıyordu	atmıyorduk	atmıyordunuz	atmıyorlardı
	future		atmayacağım	atmayacaksın	atmayacak	atmayacağız	atmayacaksınız	atmayacaklar
inferential	perfective		atmamışım	atmamışsın	atmamış	atmamışız	atmamışsınız	atmamışlar
	aorist		atmazmışım	atmazmışsın	atmazmış	atmazmışız	atmazmışsınız	atmazlarmış
	imperfective		atmıyormuşum	atmıyormuşsun	atmıyormuş	atmıyormuşuz	atmıyormuşsunuz	atmıyorlarmış
conditional	simple		atmasam	atmasan	atmasa	atmasak	atmasanız	atmasalar
conditional	perfective		atmasaydım	atmasaydın	atmasaydı	atmasaydık	atmasaydınız	atmasaydılar
optative			atmayayım	atmayasın	atmaya	atmayalım	atmayasınız	atmayalar
progressive			atmamaktayım	atmamaktasın	atmamakta	atmamaktayız	atmamaktasınız	atmamaktalar
necessitative			atmamalıyım	atmamalısın	atmamalı	atmamalıyız	atmamalısınız	atmamalılar
imperative				atma	atmasın		atmayın	atmasınlar

Negative interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	atmaz mıyım?	atmaz mısın?	atmaz mı?	atmaz mıyız?	atmaz mısınız?	atmazlar mı?
	present	imperfective	atmıyor muyum?	atmıyor musun?	atmıyor mu?	atmıyor muyuz?	atmıyor musunuz?	atmıyorlar mı?
	past	perfective	atmadım mı?	atmadın mı?	atmadı mı?	atmadık mı?	atmadınız mı?	atmadılar mı?
	past	imperfective	atmıyor muydum?	atmıyor muydun?	atmıyor muydu?	atmıyor muyduk?	atmıyor muydunuz?	atmıyorlar mıydı?
	future		atmayacak mıyım?	atmayacak mısın?	atmayacak mı?	atmayacak mıyız?	atmayacak mısınız?	atmayacaklar mı?
inferential	perfective		atmamış mıyım?	atmamış mısın?	atmamış mı?	atmamış mıyız?	atmamış mısınız?	atmamışlar mı?
	aorist		atmaz mıymışım?	atmaz mıymışsın?	atmaz mıymış?	atmaz mıymışız?	atmaz mıymışsınız?	atmazlar mıymış?
	imperfective		atmıyor muymuşum?	atmıyor muymuşsun?	atmıyor muymuş?	atmıyor muymuşuz?	atmıyor muymuşsunuz?	atmıyorlar mıymış?
conditional	simple		atmasam mı?	atmasan mı?	atmasa mı?	atmasak mı?	atmasanız mı?	atmasalar mı?
conditional	perfective		atmasa mıydım?	atmasa mıydın?	atmasa mıydı?	atmasa mıydık?	atmasa mıydınız?	atmasalar mıydı?
progressive			atmamakta mıyım?	atmamakta mısın?	atmamakta mı?	atmamakta mıyız?	atmamakta mısınız?	atmamaktalar mı?
necessitative			atmamalı mıyım?	atmamalı mısın?	atmamalı mı?	atmamalı mıyız?	atmamalı mısınız?	atmamalılar mı?

Derived terms

References

^ Nişanyan, Sevan (2015-07-06) “at-”, in Nişanyan Sözlük
^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*p`ā̀t`à”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

[1] Nişanyan, Sevan (2015-07-06) “at-”, in Nişanyan Sözlük

[2] Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*p`ā̀t`à”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

[1]

[2]