արճիճ
Armenian edit
Etymology edit
From Middle Armenian արճիճ (arčič).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [ɑɾˈt͡ʃit͡ʃ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɑɾˈd͡ʒid͡ʒ]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun edit
արճիճ • (arčič)
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | արճիճ (arčič) | արճիճներ (arčičner) | ||
dative | արճիճի (arčiči) | արճիճների (arčičneri) | ||
ablative | արճիճից (arčičicʿ) | արճիճներից (arčičnericʿ) | ||
instrumental | արճիճով (arčičov) | արճիճներով (arčičnerov) | ||
locative | արճիճում (arčičum) | արճիճներում (arčičnerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | արճիճը/արճիճն (arčičə/arčičn) | արճիճները/արճիճներն (arčičnerə/arčičnern) | ||
dative | արճիճին (arčičin) | արճիճներին (arčičnerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | արճիճս (arčičs) | արճիճներս (arčičners) | ||
dative | արճիճիս (arčičis) | արճիճներիս (arčičneris) | ||
ablative | արճիճիցս (arčičicʿs) | արճիճներիցս (arčičnericʿs) | ||
instrumental | արճիճովս (arčičovs) | արճիճներովս (arčičnerovs) | ||
locative | արճիճումս (arčičums) | արճիճներումս (arčičnerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | արճիճդ (arčičd) | արճիճներդ (arčičnerd) | ||
dative | արճիճիդ (arčičid) | արճիճներիդ (arčičnerid) | ||
ablative | արճիճիցդ (arčičicʿd) | արճիճներիցդ (arčičnericʿd) | ||
instrumental | արճիճովդ (arčičovd) | արճիճներովդ (arčičnerovd) | ||
locative | արճիճումդ (arčičumd) | արճիճներումդ (arčičnerumd) |
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | արճիճ (arčič) | արճիճներ (arčičner) | ||
dative | արճճի (arčči) | արճիճների (arčičneri) | ||
ablative | արճճից (arččicʿ) | արճիճներից (arčičnericʿ) | ||
instrumental | արճճով (arččov) | արճիճներով (arčičnerov) | ||
locative | արճճում (arččum) | արճիճներում (arčičnerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | արճիճը/արճիճն (arčičə/arčičn) | արճիճները/արճիճներն (arčičnerə/arčičnern) | ||
dative | արճճին (arččin) | արճիճներին (arčičnerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | արճիճս (arčičs) | արճիճներս (arčičners) | ||
dative | արճճիս (arččis) | արճիճներիս (arčičneris) | ||
ablative | արճճիցս (arččicʿs) | արճիճներիցս (arčičnericʿs) | ||
instrumental | արճճովս (arččovs) | արճիճներովս (arčičnerovs) | ||
locative | արճճումս (arččums) | արճիճներումս (arčičnerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | արճիճդ (arčičd) | արճիճներդ (arčičnerd) | ||
dative | արճճիդ (arččid) | արճիճներիդ (arčičnerid) | ||
ablative | արճճիցդ (arččicʿd) | արճիճներիցդ (arčičnericʿd) | ||
instrumental | արճճովդ (arččovd) | արճիճներովդ (arčičnerovd) | ||
locative | արճճումդ (arččumd) | արճիճներումդ (arčičnerumd) |
Derived terms edit
References edit
- ^ Orengo, Alessandro (2019), “Il ԲԱՌ ԳԻՐԳ ՏԱԼԻԱՆԻ Un dizionario armeno-italiano del XVII secolo”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 215
Middle Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian *արճիճ (*arčič), a Middle Iranian borrowing: compare Middle Persian [Book Pahlavi needed] (ʾlcyc /arzīz/, “tin, lead”), Persian ارزیز (arziz, “tin”), Northern Kurdish zirîç (“lead”) and Zazaki erjîj (“lead”).
Noun edit
արճիճ • (arčič)
- lead (metal)
- 1289, Mxitʿar Ayriwanecʿi, Nor Patmutʿiwn [New History] page 9:
- Ասացին բնախօսքն, թէ ժիպակ և ծծումբ խառնեալ կայ ի հողն, և յարեգական ջերմութենէ եռացեալ գոյանան ոսկի և արծաթ, պղինձ և երկաթ, կլայեկ և արճիճ, և ամենայն գոյնք ականց, և բոյսք համօրէն։
- Asacʿin bnaxōskʿn, tʿē žipak ew ccumb xaṙneal kay i hoġn, ew yaregakan ǰermutʿenē eṙacʿeal goyanan oski ew arcatʿ, pġinj ew erkatʿ, klayek ew arčič, ew amenayn goynkʿ akancʿ, ew boyskʿ hamōrēn.
- Ասացին բնախօսքն, թէ ժիպակ և ծծումբ խառնեալ կայ ի հողն, և յարեգական ջերմութենէ եռացեալ գոյանան ոսկի և արծաթ, պղինձ և երկաթ, կլայեկ և արճիճ, և ամենայն գոյնք ականց, և բոյսք համօրէն։
Derived terms edit
- արճիճակապ (arčičakap), արճճակապ (arččakap)
- արճճափակ (arččapʿak)
- արճիճէ (arčičē), արճճէ (arččē), արճճեայ (arččeay)
Descendants edit
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971), “արճիճ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume I, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 326ab
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836), “”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 368ab
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 111
- Ġazaryan, Ṙ. S.; Avetisyan, H. M. (2009), “արճիճ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 91b
- Petrosean, Matatʿeay (1879), “արճիճ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 76a