շահնշահ

See also: Շահնշահ

Armenian

FWOTD – 30 April 2014

Etymology

Learned borrowing from Middle Armenian շահնշահ (šahnšah), from Persian شاهنشاه (šâhanšâh).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /ʃɑhənˈʃɑh/, [ʃɑhənʃɑ́h]
• (Western Armenian) IPA^(key): /ʃɑhənˈʃɑh/, [ʃɑhənʃɑ́h]

Noun

շահնշահ • (šahnšah)

1. (historical) shahanshah (title given to the rulers of ancient Persia and sometimes of Armenia)
   • 1882, Raffi, Davitʻ Bek [Davit Bek] :

     […] պարսից շահնշահը Բայինդուր իշխանի անպարտելի ուժի համար նրան բաթման-ղլիճ տիտղոս էր տվել, որ նշանակում է` մի բաթմանի ծանրությամբ թուր կրող։

     […] parsicʻ šahnšahə Bayindur išxani anparteli uži hamar nran batʻman-ġlič titġos ēr tvel, or nšanakum ē` mi batʻmani canrutʻyamb tʻur kroġ.

     ...the Persian shahanshah had granted the title batman-ghlich [batman-kılıç] to prince Bayindur for his invincible strength, which means "bearing a sword weighing one batman".

   • 1896, Muratsan, Gevorg Marzpetuni :

     Այս ամենից հետո` ամիրան ուղարկում է շահնշահին արժանավայել ընծաներ, որոնց և խնդրում է ընդունել` իբր իսկական հավաստիք դեպի հայոց ազգն ու թագավորը ունեցած յուր անկեղծ բարեկամության։

     Ays amenicʻ heto` amiran uġarkum ē šahnšahin aržanavayel əncaner, oroncʻ ew xndrum ē əndunel` ibr iskakan havastikʻ depi hayocʻ azgn u tʻagavorə unecʻac yur ankeġc barekamutʻyan.

     After all of this the amir sends becoming gifts to the shahanshah and asks to accept them as a genuine token of his sincere friendship to the Armenian nation and king.

   • 1988, Tadevos Hakobyan, Ani mayrakʻałakʻ [Capital Ani] :

     961 թվականին Բագրատունի Աշոտ 3-րդը, որ կրում էր Ողորմած մականունը, Անիում, հանդիսավոր պայմաններում օծվում է Հայոց թագավոր՝ «շահնշահ» (թագավորաց թագավոր) տիտղոսով։

     961 tʻvakanin Bagratuni Ašot 3-rdə, or krum ēr Oġormac makanunə, Anium, handisavor paymannerum ōcvum ē Hayocʻ tʻagavor, “šahnšah” (tʻagavoracʻ tʻagavor) titġosov.

     In the year 961 Ashot III Bagratuni, who bore the byname Merciful, was solemnly anointed in Ani as the king of Armenia with the title "shahanshah" (king of kings).

Declension

i-type, animate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	շահնշահ (šahnšah)	շահնշահներ (šahnšahner)
dative	շահնշահի (šahnšahi)	շահնշահների (šahnšahneri)
ablative	շահնշահից (šahnšahicʻ)	շահնշահներից (šahnšahnericʻ)
instrumental	շահնշահով (šahnšahov)	շահնշահներով (šahnšahnerov)
locative	—	—
	definite forms
nominative	շահնշահը/շահնշահն (šahnšahə/šahnšahn)	շահնշահները/շահնշահներն (šahnšahnerə/šahnšahnern)
dative	շահնշահին (šahnšahin)	շահնշահներին (šahnšahnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	շահնշահս (šahnšahs)	շահնշահներս (šahnšahners)
dative	շահնշահիս (šahnšahis)	շահնշահներիս (šahnšahneris)
ablative	շահնշահիցս (šahnšahicʻs)	շահնշահներիցս (šahnšahnericʻs)
instrumental	շահնշահովս (šahnšahovs)	շահնշահներովս (šahnšahnerovs)
locative	—	—
	2nd person possessive forms (your)
nominative	շահնշահդ (šahnšahd)	շահնշահներդ (šahnšahnerd)
dative	շահնշահիդ (šahnšahid)	շահնշահներիդ (šahnšahnerid)
ablative	շահնշահիցդ (šahnšahicʻd)	շահնշահներիցդ (šahnšahnericʻd)
instrumental	շահնշահովդ (šahnšahovd)	շահնշահներովդ (šahnšahnerovd)
locative	—	—

References

• “շահնշահ”, in Žamanakakicʻ hayocʻ lezvi bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, 1969–1980

Middle Armenian

Etymology

From Persian شاهنشاه (šâhanšâh). Compare also Old Armenian շահանշահ (šahanšah).

Noun

շահնշահ • (šahnšah) (genitive singular շահնշահի)

1. shahanshah

Descendants

• Armenian: շահնշահ (šahnšah)

References

• Ġazaryan, Ṙuben, Avetisyan, Henrik (2009) “շահնշահ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 584ab