चाख्नु
Nepali edit
Pronunciation edit
Verb edit
चाख्नु • (cākhnu) (transitive)
- to taste
Conjugation edit
Conjugation of चाख्नु [t͡säk̞ʰnu]
| Information | ||||
|---|---|---|---|---|
| Stem | चाख्- [t͡säk̞ʰ-] | |||
| Conjugation type | 1st conjugation: consonant-ending stem, regular. | |||
| Derivatives | ||||
| I-stem (Passive) |
चाखिनु [t͡säk̞ʰinu] | |||
| Non-finite forms | ||||
| Infinitives | चाख्नु [t͡säk̞ʰnu] चाख्न [t͡säk̞ʰnʌ] | |||
| Participles | Affirmative (+) | Negative (–) | ||
| Conjunctive | चाखेर [t͡säk̞ʰeɾʌ] चाखी [t͡säk̞ʰi] चाखीकन [t͡säk̞ʰikʌnʌ] |
नचाखेर [nʌ ͜ t͡säk̞ʰeɾʌ] नचाखी [nʌ ͜ t͡säk̞ʰi] नचाखीकन [nʌ ͜ t͡säk̞ʰikʌnʌ] | ||
| 1st Perfect | m. sing. | चाखेको [t͡säk̞ʰeko] | नचाखेको [nʌ ͜ t͡säk̞ʰeko] | |
| f. sing. | चाखेकी [t͡säk̞ʰeki] | नचाखेकी [nʌ ͜ t͡säk̞ʰeki] | ||
| pl. | चाखेका [t͡säk̞ʰekä] | नचाखेका [nʌ ͜ t͡säk̞ʰekä] | ||
| high-resp. | चाख्नुभएको [t͡säk̞ʰnu ͜ bʱʌeko] | नचाख्नुभएको [nʌ ͜ t͡säk̞ʰnu ͜ bʱʌeko] | ||
| 2nd Perfect | normal | चाखे [t͡säk̞ʰe] | नचाखे [nʌ ͜ t͡säk̞ʰe] | |
| high-resp. | चाख्नुभए [t͡säk̞ʰnu ͜ bʱʌe] | नचाख्नुभए [nʌ ͜ t͡säk̞ʰnu ͜ bʱʌe] | ||
| Imperfect | normal | चाख्दा [t͡säk̞ʰ̚d̪ä] चाख्दै [t͡säk̞ʰ̚d̪ʌi̯] चाख्दो [t͡säk̞ʰ̚d̪o] |
नचाख्दा [nʌ ͜ t͡säk̞ʰ̚d̪ä] नचाख्दै [nʌ ͜ t͡säk̞ʰ̚d̪ʌi̯] नचाख्दो [nʌ ͜ t͡säk̞ʰ̚d̪o] | |
| high-resp. | चाख्नुहुँदा [t͡säk̞ʰnuɦũd̪ä] चाख्नुहुँदै [t͡säk̞ʰnuɦũd̪ʌi̯] चाख्नुहुँदो [t͡säk̞ʰnuɦũd̪o] |
नचाख्नुहुँदा [nʌ ͜ t͡säk̞ʰnuɦũd̪ä] नचाख्नुहुँदै [nʌ ͜ t͡säk̞ʰnuɦũd̪ʌi̯] नचाख्नुहुँदो [nʌ ͜ t͡säk̞ʰnuɦũd̪o] | ||
| Infinitival | normal | चाख्ने [t͡säk̞ʰne] | नचाख्ने [nʌ ͜ t͡säk̞ʰne] | |
| high-resp. | चाख्नुहुने [t͡säk̞ʰnuɦune] | नचाख्नुहुने [nʌ ͜ t͡säk̞ʰnuɦune] | ||
| Absolutive | चाखि [t͡säk̞ʰi] | |||
| Finite forms of चाख्नु [t͡säk̞ʰnu] | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Person | 1st | 2nd | 3rd | 2nd & 3rd | |||||||||||
| Pronoun | म SING. |
हामी PL. |
तँ LOW-RESP. SING. |
तिमी MID-RESP. |
ऊ LOW-RESP. SING. |
उनी MID-RESP. |
तपाईं / ऊहाँ HIGH-RESP. | ||||||||
| m | f | m | f | m | f | m | f | m | f | m | f | ||||
| Present | + | चाख्छु [t͡säk̞ʰ̚t͡sʰu] |
चाख्छौं [t͡säk̞ʰ̚t͡sʰʌ̃ũ̯] |
चाख्छस् [t͡säk̞ʰ̚t͡sʰʌs] |
चाख्छेस् [t͡säk̞ʰ̚t͡sʰes] |
चाख्छौ [t͡säk̞ʰ̚t͡sʰʌu̯] |
चाख्छ्यौ [t͡säk̞ʰ̚t͡sʰeu̯] |
चाख्छ [t͡säk̞ʰ̚t͡sʰʌʌ] |
चाख्छे [t͡säk̞ʰ̚t͡sʰe] |
चाख्छन् [t͡säk̞ʰ̚t͡sʰʌn] |
चाख्छिन् [t͡säk̞ʰ̚t͡sʰin] |
चाख्नुहुन्छ [t͡säk̞ʰnuɦunt͡sʰʌ] | |||
| – | चाख्दिनँ [t͡säk̞ʰ̚d̪inʌ̃] |
चाख्दैनौं [t͡säk̞ʰ̚d̪ʌi̯nʌ̃ũ̯] |
चाख्दैनस् [t͡säk̞ʰ̚d̪ʌi̯nʌs] |
चाख्दिनेस् [t͡säk̞ʰ̚d̪ines] |
चाख्दैनौ [t͡säk̞ʰ̚d̪ʌi̯nʌu̯] |
चाख्दिनौ [t͡säk̞ʰ̚d̪inʌu̯] |
चाख्दैन [t͡säk̞ʰ̚d̪ʌi̯nʌ] |
चाख्दिने [t͡säk̞ʰ̚d̪ine] |
चाख्दैनन् [t͡säk̞ʰ̚d̪ʌi̯nʌn] |
चाख्दिनन् [t͡säk̞ʰ̚d̪inʌn] |
चाख्नुहुँदैन [t͡säk̞ʰnuɦũd̪ʌi̯nʌ] | ||||
| Past | Simple | + | चाखें [t͡säk̞ʰẽ] |
चाख्यौं [t͡säk̞ʰẽũ̯] |
चाखिस् [t͡säk̞ʰis] |
चाख्यौ [t͡säk̞ʰeu̯] |
चाख्यो [t͡säk̞ʰjo] |
चाखी [t͡säk̞ʰi] |
चाखे [t͡säk̞ʰe] |
चाखिन् [t͡säk̞ʰin] |
चाख्नुभयो [t͡säk̞ʰnu ͜ bʱʌjo] | ||||
| – | चाखिनँ [t͡säk̞ʰinʌ̃] |
चाखेनौं [t͡säk̞ʰenʌ̃ũ̯] |
चाखेनस् [t͡säk̞ʰenʌs] |
चाखिनेस् [t͡säk̞ʰines] |
चाखेनौ [t͡säk̞ʰenʌu̯] |
चाखेन [t͡säk̞ʰenʌ] |
चाखिने [t͡säk̞ʰine] |
चाखेनन् [t͡säk̞ʰenʌn] |
चाखिनन् [t͡säk̞ʰinʌn] |
चाख्नुभएन [t͡säk̞ʰnu ͜ bʱʌenʌ] | |||||
| Habitual | + | चाख्थें [t͡säk̞ʰ̚t̪ʰẽ] |
चाख्थ्यौं [t͡säk̞ʰ̚t̪ʰẽũ̯] |
चाख्थिस् [t͡säk̞ʰ̚t̪ʰis] |
चाख्थ्यौ [t͡säk̞ʰ̚t̪ʰeu̯] |
चाख्थ्यो [t͡säk̞ʰ̚t̪ʰjo] |
चाख्थी [t͡säk̞ʰ̚t̪ʰi] |
चाख्थे [t͡säk̞ʰ̚t̪ʰe] |
चाख्थिन् [t͡säk̞ʰ̚t̪ʰin] |
चाख्नुहुन्थ्यो [t͡säk̞ʰnuɦun̪t̪ʰjo] | |||||
| – | चाख्दिनथें [t͡säk̞ʰ̚d̪inʌt̪ʰẽ] |
चाख्दैनथ्यौं [t͡säk̞ʰ̚d̪ʌi̯nʌt̪ʰẽũ̯] |
चाख्दैनथिस् [t͡säk̞ʰ̚d̪ʌi̯nʌt̪ʰis] |
चाख्दिनथिस् [t͡säk̞ʰ̚d̪inʌt̪ʰis] |
चाख्दैनथ्यौ [t͡säk̞ʰ̚d̪ʌi̯nʌt̪ʰeu̯] |
चाख्दिनथ्यौ [t͡säk̞ʰ̚d̪inʌt̪ʰeu̯] |
चाख्दैनथ्यो [t͡säk̞ʰ̚d̪ʌi̯nʌt̪ʰjo] |
चाख्दैनथी [t͡säk̞ʰ̚d̪ʌi̯nʌt̪ʰi] |
चाख्दैनथे [t͡säk̞ʰ̚d̪ʌi̯nʌt̪ʰe] |
चाख्दिनथिन् [t͡säk̞ʰ̚d̪inʌt̪ʰin] |
चाख्नुहुँदैनथ्यो [t͡säk̞ʰnuɦũd̪ʌi̯nʌt̪ʰjo] | ||||
| Unknown | + | चाखेछु [t͡säk̞ʰet͡sʰu] |
चाखिछु [t͡säk̞ʰit͡sʰu] |
चाखेछौं [t͡säk̞ʰet͡sʰʌ̃ũ̯] |
चाखेछस् [t͡säk̞ʰet͡sʰʌs] |
चाखिछेस् [t͡säk̞ʰit͡sʰes] |
चाखेछौ [t͡säk̞ʰet͡sʰʌu̯] |
चाखेछ [t͡säk̞ʰet͡sʰʌ] |
चाखिछे [t͡säk̞ʰit͡sʰe] |
चाखेछन् [t͡säk̞ʰet͡sʰʌn] |
चाखिछिन् [t͡säk̞ʰit͡sʰin] |
चाख्नुभएछ [t͡säk̞ʰnu ͜ bʱʌet͡sʰʌ] | |||
| – | चाखेनछु [t͡säk̞ʰenʌt͡sʰu] |
चाखिनछु [t͡säk̞ʰinʌt͡sʰu] |
चाखेनछौं [t͡säk̞ʰenʌt͡sʰʌ̃ũ̯] |
चाखेनछस् [t͡säk̞ʰenʌt͡sʰʌs] |
चाखिनछेस् [t͡säk̞ʰinʌt͡sʰes] |
चाखेनछौ [t͡säk̞ʰenʌt͡sʰʌu̯] |
चाखेनछ [t͡säk̞ʰenʌt͡sʰʌ] |
चाखिनछे [t͡säk̞ʰinʌt͡sʰe] |
चाखेनछन् [t͡säk̞ʰenʌt͡sʰʌn] |
चाखिनछिन् [t͡säk̞ʰinʌt͡sʰin] |
चाख्नुभएनछ [t͡säk̞ʰnu ͜ bʱʌenʌt͡sʰʌ] | ||||
| Future | Definite | + | चाख्नेछु [t͡säk̞ʰnet͡sʰu] |
चाख्नेछौं [t͡säk̞ʰnet͡sʰʌ̃ũ̯] |
चाख्नेछस् [t͡säk̞ʰnet͡sʰʌs] |
चाख्नेछेस् [t͡säk̞ʰnet͡sʰes] |
चाख्नेछौ [t͡säk̞ʰnet͡sʰʌu̯] |
चाख्नेछ्यौ [t͡säk̞ʰnet͡sʰeu̯] |
चाख्नेछ [t͡säk̞ʰnet͡sʰʌ] |
चाख्नेछे [t͡säk̞ʰnet͡sʰe] |
चाख्नेछन् [t͡säk̞ʰnet͡sʰʌn] |
चाख्नेछिन् [t͡säk̞ʰnet͡sʰin] |
चाख्नुहुनेछ [t͡säk̞ʰnuɦunet͡sʰʌ] | ||
| – | चाख्नेछैनँ [t͡säk̞ʰnet͡sʰʌi̯nʌ̃] |
चाख्नेछैनौं [t͡säk̞ʰnet͡sʰʌi̯nʌ̃ũ̯] |
चाख्नेछैनस् [t͡säk̞ʰnet͡sʰʌi̯nʌs] |
चाख्नेछैनेस् [t͡säk̞ʰnet͡sʰʌi̯nes] |
चाख्नेछैनौ [t͡säk̞ʰnet͡sʰʌi̯nʌu̯] |
चाख्नेछैन [t͡säk̞ʰnet͡sʰʌi̯nʌ] |
चाख्नेछैनन् [t͡säk̞ʰnet͡sʰʌi̯nʌn] |
चाख्नुहुनेछैन [t͡säk̞ʰnuɦunet͡sʰʌi̯nʌ] | |||||||
| Indefinite | + | चाखुँला [t͡säk̞ʰũlä] |
चाखुँली [t͡säk̞ʰũli] |
चाखौंला [t͡säk̞ʰʌ̃ũ̯lä] |
चाख्लास् [t͡säk̞ʰläs] |
चाख्लिस् [t͡säk̞ʰlis] |
चाखौला, चाख्लाउ [t͡säk̞ʰʌu̯lä, t͡säk̞ʰläu̯] |
चाखौली, चाख्लेउ [t͡säk̞ʰʌu̯li, t͡säk̞ʰleu̯] |
चाख्ला [t͡säk̞ʰlä] |
चाख्ली [t͡säk̞ʰli] |
चाख्लान्, चाख्नन् [t͡säk̞ʰlän, t͡säk̞ʰnʌn] |
चाख्लिन्, चाख्निन् [t͡säk̞ʰlin, t͡säk̞ʰnin] |
चाख्नुहोला [t͡säk̞ʰnuɦolä] | ||
| – | चाखोइनँ [t͡säk̞ʰoi̯nʌ̃] |
चाखोइनौं [t͡säk̞ʰoi̯nʌ̃ũ̯] |
चाखोइनस् [t͡säk̞ʰoi̯nʌs] |
चाखोइनौ [t͡säk̞ʰoi̯nʌu̯] |
चाखोइन [t͡säk̞ʰoi̯nʌ] |
चाखोइनन् [t͡säk̞ʰoi̯nʌn] |
चाख्नुहोओइन [t͡säk̞ʰnuɦooi̯nʌ] | ||||||||
| नचाखुँला [nʌ ͜ t͡säk̞ʰũlä] |
नचाखुँली [nʌ ͜ t͡säk̞ʰũli] |
नचाखौंला [nʌ ͜ t͡säk̞ʰʌ̃ũ̯lä] |
नचाख्लास् [nʌ ͜ t͡säk̞ʰläs] |
नचाख्लिस् [nʌ ͜ t͡säk̞ʰlis] |
नचाखौला, नचाख्लाउ [nʌ ͜ t͡säk̞ʰʌu̯lä, nʌ ͜ t͡säk̞ʰläu̯] |
नचाखौली, नचाख्लेउ [nʌ ͜ t͡säk̞ʰʌu̯li, nʌ ͜ t͡säk̞ʰleu̯] |
नचाख्ला [nʌ ͜ t͡säk̞ʰlä] |
नचाख्ली [nʌ ͜ t͡säk̞ʰli] |
नचाख्लान्, नचाख्नन् [nʌ ͜ t͡säk̞ʰlän, nʌ ͜ t͡säk̞ʰnʌn] |
नचाख्लिन्, नचाख्निन् [nʌ ͜ t͡säk̞ʰlin, nʌ ͜ t͡säk̞ʰnin] |
नचाख्नुहोला [nʌ ͜ t͡säk̞ʰnuɦolä] | ||||
| Injunctive | + | चाखूँ [t͡säk̞ʰũ] |
चाखौं, चाखूँ [t͡säk̞ʰʌ̃ũ̯, t͡säk̞ʰũ] |
चाख्, चाखेस्, चाखे [t͡säk̞ʰ, t͡säk̞ʰes, t͡säk̞ʰe] |
चाख, चाखे [t͡säk̞ʰʌ, t͡säk̞ʰe] |
चाखोस् [t͡säk̞ʰos] |
चाखून् [t͡säk̞ʰun] |
चाख्नुहोओस् [t͡säk̞ʰnuɦoos] | |||||||
| – | नचाखूँ [nʌ ͜ t͡säk̞ʰũ] |
नचाखौं, नचाखूँ [nʌ ͜ t͡säk̞ʰʌ̃ũ̯, nʌ ͜ t͡säk̞ʰũ] |
नचाख्, नचाखेस्, नचाखे [nʌ ͜ t͡säk̞ʰ, nʌ ͜ t͡säk̞ʰes, nʌ ͜ t͡säk̞ʰe] |
नचाख, नचाखे [nʌ ͜ t͡säk̞ʰʌ, nʌ ͜ t͡säk̞ʰe] |
नचाखोस् [nʌ ͜ t͡säk̞ʰos] |
नचाखून् [nʌ ͜ t͡säk̞ʰun] |
नचाख्नुहोओस् [nʌ ͜ t͡säk̞ʰnuɦoos] | ||||||||
| Imperative | + | — | — | चाख् [t͡säk̞ʰ] |
चाख [t͡säk̞ʰʌ] |
— | — | चाख्नुहोस्, चाख्नोस् [t͡säk̞ʰnuɦos, t͡säk̞ʰnos] | |||||||
| – | — | — | नचाख् [nʌ ͜ t͡säk̞ʰ] |
नचाख [nʌ ͜ t͡säk̞ʰʌ] |
— | — | नचाख्नुहोस्, नचाख्नोस् [nʌt͡säk̞ʰnuɦos, nʌt͡säk̞ʰnos] | ||||||||
References edit
- “चाख्नु”, in नेपाली बृहत् शब्दकोश (nepālī br̥hat śabdakoś)[1], Kathmandu: Nepal Academy, 2018
- Schmidt, Ruth L. (1993) “चाख्नु”, in A Practical Dictionary of Modern Nepali, Ratna Sagar