aliżby

Old Polish edit

Etymology edit

From aliż +‎ -by. First attested in 1398.

Pronunciation edit

IPA^(key): (10^th–15^th CE) /alʲi(ː)ʒʲbɨ/
IPA^(key): (15^th CE) /alʲiʒʲbɨ/

Conjunction edit

aliżby

(in unreal sentences, sometimes negated) until
- 1888 [1398], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎^[1], page 95:
  Ne mal na Paszka nyyedney skodi vczinicz, aliszby szø se mnø obliczil
  [Nie miał na Paszka nijednej szkody uczynić, aliżby się se mną obliczył]
- 1930 [Fifteenth century], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], 34, 34:
  Wloszyl zakryczye..., ktore wchodzø ku bogu a mowyø z nym odgymal, alyszbi nye wiszedl (quod ingressus ad dominum et loquens cum eo, auferebat donec exiret)
  [Włożył zakrycie..., ktore wchodzę ku Bogu a mowię z nim odjimał, aliżby nie wyszedł (quod ingressus ad dominum et loquens cum eo, auferebat donec exiret)]
(in unreal sentences) if not; unless
- 1920 [1436], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume III, number 2442:
  Na nye nye ymyal zalovacz, alischbi ge s nimi pomyerzil
  [Na nie nie imiał żałować, aliżby je s nimi pomierzył]
The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
1. (in unreal sentences) before
  - 1879 [1410], Jan Tadeusz Lubomirski, editor, Księga ziemi czerskiej 1404-1425. Liber terrae Cernensis‎^[3], page 33:
    Ne mal (sc. mię) nigdi poszwacz, alisbi yednaczom opowedzal... Ne mal Marczina poswacz alibo gednaczom opowedzecz
    [Nie miał (sc. mię) nigdy pozwać, aliżby jednaczom opowiedział... Nie miał Marcina pozwać alibo jednaczom opowiedzieć]

References edit

B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “aliżby”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN