azaliby

Old Polish

Etymology

From azali +‎ -by. First attested in 1455.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /azaːlʲibɨ/
• IPA^(key): (15^th CE) /azɒlʲibɨ/

Particle

azaliby

1. interrogative particle: introduces a yes-no question
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[1], page 167:

     Azaliby nie mogł być zbawion rodzaj człowieczy, jedno eżby ty... umorzon był?

     [Azaliby nie mogł być zbawion rodzaj człowieczy, jedno eżby ty... umorzon był?]

Conjunction

azaliby

1. introduces a real conditional; if
   • 1901 [End of the 15th century], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume II, page 317:

     A gdisz szyą thak tho Adamowi y Gewye stalo, owa trze navczenszi magistri... veszli szą w rada doradzayącz szobye, aszalibi mv nyeczo mogli dopomocz

     [A gdyż się tak to Adamowi i Jewie zstało, owa trze nauczeńszy magistri... weszli są w radę doradzając sobie, azaliby mu nieco mogli dopomoc]

2. The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
   1. introduces an unreal conditional; if
      • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], 8, 2:

        Azalybichmi temu (sc. ofiarowali), gemusz sze Egipsczy klanyayø przed nymy, bi nas obrzuczyli kamyenym (quodsi mactaverimus ea, quae colunt Aegyptii coram eis, lapidibus nos obruent)

        [Azaliby nie mogł być zbawion rodzaj człowieczy, jedno eżby ty... umorzon był?]

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “azaliby”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN