Zulu edit

Etymology edit

Derived from the ideophone phefu.

Verb edit

-phefumula

  1. (intransitive) to breathe

Inflection edit

Tone L
Infinitive ukuphefumula
Positive Negative
Infinitive ukuphefumula ukungaphefumuli
Imperative
Simple + object concord
Singular phefumula -phefumule
Plural phefumulani -phefumuleni
Present
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngiyaphefumula, ngiphefumula engiphefumulayo, engiphefumula ngiphefumula angiphefumuli engingaphefumuli ngingaphefumuli
2nd singular uyaphefumula, uphefumula ophefumulayo, ophefumula uphefumula awuphefumuli ongaphefumuli ungaphefumuli
1st plural siyaphefumula, siphefumula esiphefumulayo, esiphefumula siphefumula asiphefumuli esingaphefumuli singaphefumuli
2nd plural niyaphefumula, niphefumula eniphefumulayo, eniphefumula niphefumula aniphefumuli eningaphefumuli ningaphefumuli
Class 1 uyaphefumula, uphefumula ophefumulayo, ophefumula ephefumula akaphefumuli ongaphefumuli engaphefumuli
Class 2 bayaphefumula, baphefumula abaphefumulayo, abaphefumula bephefumula abaphefumuli abangaphefumuli bengaphefumuli
Class 3 uyaphefumula, uphefumula ophefumulayo, ophefumula uphefumula awuphefumuli ongaphefumuli ungaphefumuli
Class 4 iyaphefumula, iphefumula ephefumulayo, ephefumula iphefumula ayiphefumuli engaphefumuli ingaphefumuli
Class 5 liyaphefumula, liphefumula eliphefumulayo, eliphefumula liphefumula aliphefumuli elingaphefumuli lingaphefumuli
Class 6 ayaphefumula, aphefumula aphefumulayo, aphefumula ephefumula awaphefumuli angaphefumuli engaphefumuli
Class 7 siyaphefumula, siphefumula esiphefumulayo, esiphefumula siphefumula asiphefumuli esingaphefumuli singaphefumuli
Class 8 ziyaphefumula, ziphefumula eziphefumulayo, eziphefumula ziphefumula aziphefumuli ezingaphefumuli zingaphefumuli
Class 9 iyaphefumula, iphefumula ephefumulayo, ephefumula iphefumula ayiphefumuli engaphefumuli ingaphefumuli
Class 10 ziyaphefumula, ziphefumula eziphefumulayo, eziphefumula ziphefumula aziphefumuli ezingaphefumuli zingaphefumuli
Class 11 luyaphefumula, luphefumula oluphefumulayo, oluphefumula luphefumula aluphefumuli olungaphefumuli lungaphefumuli
Class 14 buyaphefumula, buphefumula obuphefumulayo, obuphefumula buphefumula abuphefumuli obungaphefumuli bungaphefumuli
Class 15 kuyaphefumula, kuphefumula okuphefumulayo, okuphefumula kuphefumula akuphefumuli okungaphefumuli kungaphefumuli
Class 17 kuyaphefumula, kuphefumula okuphefumulayo, okuphefumula kuphefumula akuphefumuli okungaphefumuli kungaphefumuli
Recent past
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngiphefumulile, ngiphefumulē engiphefumulile, engiphefumulē ngiphefumulile, ngiphefumulē angiphefumulanga engingaphefumulanga ngingaphefumulanga
2nd singular uphefumulile, uphefumulē ophefumulile, ophefumulē uphefumulile, uphefumulē awuphefumulanga ongaphefumulanga ungaphefumulanga
1st plural siphefumulile, siphefumulē esiphefumulile, esiphefumulē siphefumulile, siphefumulē asiphefumulanga esingaphefumulanga singaphefumulanga
2nd plural niphefumulile, niphefumulē eniphefumulile, eniphefumulē niphefumulile, niphefumulē aniphefumulanga eningaphefumulanga ningaphefumulanga
Class 1 uphefumulile, uphefumulē ophefumulile, ophefumulē ephefumulile, ephefumulē akaphefumulanga ongaphefumulanga engaphefumulanga
Class 2 baphefumulile, baphefumulē abaphefumulile, abaphefumulē bephefumulile, bephefumulē abaphefumulanga abangaphefumulanga bengaphefumulanga
Class 3 uphefumulile, uphefumulē ophefumulile, ophefumulē uphefumulile, uphefumulē awuphefumulanga ongaphefumulanga ungaphefumulanga
Class 4 iphefumulile, iphefumulē ephefumulile, ephefumulē iphefumulile, iphefumulē ayiphefumulanga engaphefumulanga ingaphefumulanga
Class 5 liphefumulile, liphefumulē eliphefumulile, eliphefumulē liphefumulile, liphefumulē aliphefumulanga elingaphefumulanga lingaphefumulanga
Class 6 aphefumulile, aphefumulē aphefumulile, aphefumulē ephefumulile, ephefumulē awaphefumulanga angaphefumulanga engaphefumulanga
Class 7 siphefumulile, siphefumulē esiphefumulile, esiphefumulē siphefumulile, siphefumulē asiphefumulanga esingaphefumulanga singaphefumulanga
Class 8 ziphefumulile, ziphefumulē eziphefumulile, eziphefumulē ziphefumulile, ziphefumulē aziphefumulanga ezingaphefumulanga zingaphefumulanga
Class 9 iphefumulile, iphefumulē ephefumulile, ephefumulē iphefumulile, iphefumulē ayiphefumulanga engaphefumulanga ingaphefumulanga
Class 10 ziphefumulile, ziphefumulē eziphefumulile, eziphefumulē ziphefumulile, ziphefumulē aziphefumulanga ezingaphefumulanga zingaphefumulanga
Class 11 luphefumulile, luphefumulē oluphefumulile, oluphefumulē luphefumulile, luphefumulē aluphefumulanga olungaphefumulanga lungaphefumulanga
Class 14 buphefumulile, buphefumulē obuphefumulile, obuphefumulē buphefumulile, buphefumulē abuphefumulanga obungaphefumulanga bungaphefumulanga
Class 15 kuphefumulile, kuphefumulē okuphefumulile, okuphefumulē kuphefumulile, kuphefumulē akuphefumulanga okungaphefumulanga kungaphefumulanga
Class 17 kuphefumulile, kuphefumulē okuphefumulile, okuphefumulē kuphefumulile, kuphefumulē akuphefumulanga okungaphefumulanga kungaphefumulanga
Remote past
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngāphefumula engāphefumula ngāphefumula angiphefumulanga engingaphefumulanga ngingaphefumulanga
2nd singular wāphefumula owāphefumula wāphefumula awuphefumulanga ongaphefumulanga ungaphefumulanga
1st plural sāphefumula esāphefumula sāphefumula asiphefumulanga esingaphefumulanga singaphefumulanga
2nd plural nāphefumula enāphefumula nāphefumula aniphefumulanga eningaphefumulanga ningaphefumulanga
Class 1 wāphefumula owāphefumula āphefumula akaphefumulanga ongaphefumulanga engaphefumulanga
Class 2 bāphefumula abāphefumula bāphefumula abaphefumulanga abangaphefumulanga bengaphefumulanga
Class 3 wāphefumula owāphefumula wāphefumula awuphefumulanga ongaphefumulanga ungaphefumulanga
Class 4 yāphefumula eyāphefumula yāphefumula ayiphefumulanga engaphefumulanga ingaphefumulanga
Class 5 lāphefumula elāphefumula lāphefumula aliphefumulanga elingaphefumulanga lingaphefumulanga
Class 6 āphefumula āphefumula āphefumula awaphefumulanga angaphefumulanga engaphefumulanga
Class 7 sāphefumula esāphefumula sāphefumula asiphefumulanga esingaphefumulanga singaphefumulanga
Class 8 zāphefumula ezāphefumula zāphefumula aziphefumulanga ezingaphefumulanga zingaphefumulanga
Class 9 yāphefumula eyāphefumula yāphefumula ayiphefumulanga engaphefumulanga ingaphefumulanga
Class 10 zāphefumula ezāphefumula zāphefumula aziphefumulanga ezingaphefumulanga zingaphefumulanga
Class 11 lwāphefumula olwāphefumula lwāphefumula aluphefumulanga olungaphefumulanga lungaphefumulanga
Class 14 bāphefumula obāphefumula bāphefumula abuphefumulanga obungaphefumulanga bungaphefumulanga
Class 15 kwāphefumula okwāphefumula kwāphefumula akuphefumulanga okungaphefumulanga kungaphefumulanga
Class 17 kwāphefumula okwāphefumula kwāphefumula akuphefumulanga okungaphefumulanga kungaphefumulanga
Potential
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngingaphefumula ngingaphefumula ngingephefumule ngingephefumule
2nd singular ungaphefumula ungaphefumula ungephefumule ungephefumule
1st plural singaphefumula singaphefumula singephefumule singephefumule
2nd plural ningaphefumula ningaphefumula ningephefumule ningephefumule
Class 1 angaphefumula engaphefumula angephefumule engephefumule
Class 2 bangaphefumula bengaphefumula bangephefumule bengephefumule
Class 3 ungaphefumula ungaphefumula ungephefumule ungephefumule
Class 4 ingaphefumula ingaphefumula ingephefumule ingephefumule
Class 5 lingaphefumula lingaphefumula lingephefumule lingephefumule
Class 6 angaphefumula engaphefumula angephefumule engephefumule
Class 7 singaphefumula singaphefumula singephefumule singephefumule
Class 8 zingaphefumula zingaphefumula zingephefumule zingephefumule
Class 9 ingaphefumula ingaphefumula ingephefumule ingephefumule
Class 10 zingaphefumula zingaphefumula zingephefumule zingephefumule
Class 11 lungaphefumula lungaphefumula lungephefumule lungephefumule
Class 14 bungaphefumula bungaphefumula bungephefumule bungephefumule
Class 15 kungaphefumula kungaphefumula kungephefumule kungephefumule
Class 17 kungaphefumula kungaphefumula kungephefumule kungephefumule
Immediate future
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngizophefumula engizophefumula ngizophefumula angizuphefumula engingezuphefumula ngingezuphefumula
2nd singular uzophefumula ozophefumula uzophefumula awuzuphefumula ongezuphefumula ungezuphefumula
1st plural sizophefumula esizophefumula sizophefumula asizuphefumula esingezuphefumula singezuphefumula
2nd plural nizophefumula enizophefumula nizophefumula anizuphefumula eningezuphefumula ningezuphefumula
Class 1 uzophefumula ozophefumula ezophefumula akazuphefumula ongezuphefumula engezuphefumula
Class 2 bazophefumula abazophefumula bezophefumula abazuphefumula abangezuphefumula bengezuphefumula
Class 3 uzophefumula ozophefumula uzophefumula awuzuphefumula ongezuphefumula ungezuphefumula
Class 4 izophefumula ezophefumula izophefumula ayizuphefumula engezuphefumula ingezuphefumula
Class 5 lizophefumula elizophefumula lizophefumula alizuphefumula elingezuphefumula lingezuphefumula
Class 6 azophefumula azophefumula ezophefumula awazuphefumula angezuphefumula engezuphefumula
Class 7 sizophefumula esizophefumula sizophefumula asizuphefumula esingezuphefumula singezuphefumula
Class 8 zizophefumula ezizophefumula zizophefumula azizuphefumula ezingezuphefumula zingezuphefumula
Class 9 izophefumula ezophefumula izophefumula ayizuphefumula engezuphefumula ingezuphefumula
Class 10 zizophefumula ezizophefumula zizophefumula azizuphefumula ezingezuphefumula zingezuphefumula
Class 11 luzophefumula oluzophefumula luzophefumula aluzuphefumula olungezuphefumula lungezuphefumula
Class 14 buzophefumula obuzophefumula buzophefumula abuzuphefumula obungezuphefumula bungezuphefumula
Class 15 kuzophefumula okuzophefumula kuzophefumula akuzuphefumula okungezuphefumula kungezuphefumula
Class 17 kuzophefumula okuzophefumula kuzophefumula akuzuphefumula okungezuphefumula kungezuphefumula
Remote future
Positive absolute Positive relative Positive participial Negative absolute Negative relative Negative participial
1st singular ngiyophefumula engiyophefumula ngiyophefumula angiyuphefumula engingeyuphefumula ngingeyuphefumula
2nd singular uyophefumula oyophefumula uyophefumula awuyuphefumula ongeyuphefumula ungeyuphefumula
1st plural siyophefumula esiyophefumula siyophefumula asiyuphefumula esingeyuphefumula singeyuphefumula
2nd plural niyophefumula eniyophefumula niyophefumula aniyuphefumula eningeyuphefumula ningeyuphefumula
Class 1 uyophefumula oyophefumula eyophefumula akayuphefumula ongeyuphefumula engeyuphefumula
Class 2 bayophefumula abayophefumula beyophefumula abayuphefumula abangeyuphefumula bengeyuphefumula
Class 3 uyophefumula oyophefumula uyophefumula awuyuphefumula ongeyuphefumula ungeyuphefumula
Class 4 iyophefumula eyophefumula iyophefumula ayiyuphefumula engeyuphefumula ingeyuphefumula
Class 5 liyophefumula eliyophefumula liyophefumula aliyuphefumula elingeyuphefumula lingeyuphefumula
Class 6 ayophefumula ayophefumula eyophefumula awayuphefumula angeyuphefumula engeyuphefumula
Class 7 siyophefumula esiyophefumula siyophefumula asiyuphefumula esingeyuphefumula singeyuphefumula
Class 8 ziyophefumula eziyophefumula ziyophefumula aziyuphefumula ezingeyuphefumula zingeyuphefumula
Class 9 iyophefumula eyophefumula iyophefumula ayiyuphefumula engeyuphefumula ingeyuphefumula
Class 10 ziyophefumula eziyophefumula ziyophefumula aziyuphefumula ezingeyuphefumula zingeyuphefumula
Class 11 luyophefumula oluyophefumula luyophefumula aluyuphefumula olungeyuphefumula lungeyuphefumula
Class 14 buyophefumula obuyophefumula buyophefumula abuyuphefumula obungeyuphefumula bungeyuphefumula
Class 15 kuyophefumula okuyophefumula kuyophefumula akuyuphefumula okungeyuphefumula kungeyuphefumula
Class 17 kuyophefumula okuyophefumula kuyophefumula akuyuphefumula okungeyuphefumula kungeyuphefumula
Present subjunctive
Positive Negative
1st singular ngiphefumule ngingaphefumuli
2nd singular uphefumule ungaphefumuli
1st plural siphefumule singaphefumuli
2nd plural niphefumule ningaphefumuli
Class 1 aphefumule angaphefumuli
Class 2 baphefumule bangaphefumuli
Class 3 uphefumule ungaphefumuli
Class 4 iphefumule ingaphefumuli
Class 5 liphefumule lingaphefumuli
Class 6 aphefumule angaphefumuli
Class 7 siphefumule singaphefumuli
Class 8 ziphefumule zingaphefumuli
Class 9 iphefumule ingaphefumuli
Class 10 ziphefumule zingaphefumuli
Class 11 luphefumule lungaphefumuli
Class 14 buphefumule bungaphefumuli
Class 15 kuphefumule kungaphefumuli
Class 17 kuphefumule kungaphefumuli
Past subjunctive
Positive Negative
1st singular ngaphefumula ngangaphefumula, angaphefumula, angangaphefumula
2nd singular waphefumula wangaphefumula, awaphefumula, awangaphefumula
1st plural saphefumula sangaphefumula, asaphefumula, asangaphefumula
2nd plural naphefumula nangaphefumula, anaphefumula, anangaphefumula
Class 1 waphefumula wangaphefumula, akaphefumula, akangaphefumula
Class 2 baphefumula bangaphefumula, abaphefumula, abangaphefumula
Class 3 waphefumula wangaphefumula, awaphefumula, awangaphefumula
Class 4 yaphefumula yangaphefumula, ayaphefumula, ayangaphefumula
Class 5 laphefumula langaphefumula, alaphefumula, alangaphefumula
Class 6 aphefumula angaphefumula, awaphefumula, awangaphefumula
Class 7 saphefumula sangaphefumula, asaphefumula, asangaphefumula
Class 8 zaphefumula zangaphefumula, azaphefumula, azangaphefumula
Class 9 yaphefumula yangaphefumula, ayaphefumula, ayangaphefumula
Class 10 zaphefumula zangaphefumula, azaphefumula, azangaphefumula
Class 11 lwaphefumula lwangaphefumula, alwaphefumula, alwangaphefumula
Class 14 baphefumula bangaphefumula, abaphefumula, abangaphefumula
Class 15 kwaphefumula kwangaphefumula, akwaphefumula, akwangaphefumula
Class 17 kwaphefumula kwangaphefumula, akwaphefumula, akwangaphefumula

References edit