ողջագուրեմ
Old Armenian edit
Etymology edit
From ողջ (ołǰ) + -ա- (-a-) + *գոյր (*goyr).[1][2] For this root see գուրգուրել (gurgurel).
Verb edit
ողջագուրեմ • (ołǰagurem)
- (transitive) to greet
- 5th century, Varkʻ srbocʻ harancʾ [Paterica] :
- Եւ այնուհետեւ զմիմեամբք փարեալ՝ իւրաքանչիւր ոք զմիմեանս յանուանէ կոչեալ ողջագուրէին։
- Ew aynuhetew zmimeambkʻ pʻareal, iwrakʻančʻiwr okʻ zmimeans yanuanē kočʻeal ołǰagurēin.
- Եւ այնուհետեւ զմիմեամբք փարեալ՝ իւրաքանչիւր ոք զմիմեանս յանուանէ կոչեալ ողջագուրէին։
- (transitive) to receive lovingly, to embrace, to kiss
- 951 CE – 1003, Grigor Narekacʻi, Govest ergabanutʻean Tiruhwoy kam Govest kusi :
- […] և ըմբռնեալ բարձողաց ձեռացդ բազկօք զանպարագիրն էակ մարդացեալ՝ ի համբոյր հպելոյ մատուցման շրթանցդ ողջագուրեցեր […]
- […] ew əmbṙneal barjołacʻ jeṙacʻd bazkōkʻ zanparagirn ēak mardacʻeal, i hamboyr hpeloy matucʻman šrtʻancʻd ołǰagurecʻer […]
- […] և ըմբռնեալ բարձողաց ձեռացդ բազկօք զանպարագիրն էակ մարդացեալ՝ ի համբոյր հպելոյ մատուցման շրթանցդ ողջագուրեցեր […]
- 11th century, Grigor Magistros, Grigor Magistrosi tʻłtʻerə [The letters of Grigor Magistros] 5:[3]
- Ապա առեալ զտառս տախտակի ըղձական, տենչացայ վերստին անոգանալ․ և իբրու փոքր ինչ փանաքիմաց մտածութեամբ փեռեկեցի զգայարանս հանճարոյ, և ողջագուրեալ շրթամբք, ի վերայ աչացս եդեալ խանդաղական խորհրդով գոհացայ զՏեառնէ […]
- Apa aṙeal ztaṙs taxtaki əłjakan, tenčʻacʻay verstin anoganal; ew ibru pʻokʻr inčʻ pʻanakʻimacʻ mtacutʻeamb pʻeṙekecʻi zgayarans hančaroy, ew ołǰagureal šrtʻambkʻ, i veray ačʻacʻs edeal xandałakan xorhrdov gohacʻay zTeaṙnē […]
- Ապա առեալ զտառս տախտակի ըղձական, տենչացայ վերստին անոգանալ․ և իբրու փոքր ինչ փանաքիմաց մտածութեամբ փեռեկեցի զգայարանս հանճարոյ, և ողջագուրեալ շրթամբք, ի վերայ աչացս եդեալ խանդաղական խորհրդով գոհացայ զՏեառնէ […]
Conjugation edit
active
| infinitive | ողջագուրել (ołǰagurel) | participle | ողջագուրեցեալ, ողջագուրեալ (ołǰagurecʻeal, ołǰagureal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ողջագուրեց- (ołǰagurecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ողջագուրեմ (ołǰagurem) | ողջագուրես (ołǰagures) | ողջագուրէ (ołǰagurē) | ողջագուրեմք (ołǰaguremkʻ) | ողջագուրէք (ołǰagurēkʻ) | ողջագուրեն (ołǰaguren) | |
| imperfect | ողջագուրէի, ողջագուրեի* (ołǰagurēi, ołǰagurei*) | ողջագուրէիր, ողջագուրեիր* (ołǰagurēir, ołǰagureir*) | ողջագուրէր (ołǰagurēr) | ողջագուրէաք, ողջագուրեաք* (ołǰagurēakʻ, ołǰagureakʻ*) | ողջագուրէիք, ողջագուրեիք* (ołǰagurēikʻ, ołǰagureikʻ*) | ողջագուրէին, ողջագուրեին* (ołǰagurēin, ołǰagurein*) | |
| aorist | ողջագուրեցի (ołǰagurecʻi) | ողջագուրեցեր (ołǰagurecʻer) | ողջագուրեաց (ołǰagureacʻ) | ողջագուրեցաք (ołǰagurecʻakʻ) | ողջագուրեցէք, ողջագուրեցիք (ołǰagurecʻēkʻ, ołǰagurecʻikʻ) | ողջագուրեցին (ołǰagurecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ողջագուրիցեմ (ołǰaguricʻem) | ողջագուրիցես (ołǰaguricʻes) | ողջագուրիցէ (ołǰaguricʻē) | ողջագուրիցեմք (ołǰaguricʻemkʻ) | ողջագուրիցէք (ołǰaguricʻēkʻ) | ողջագուրիցեն (ołǰaguricʻen) | |
| aorist | ողջագուրեցից (ołǰagurecʻicʻ) | ողջագուրեսցես (ołǰagurescʻes) | ողջագուրեսցէ (ołǰagurescʻē) | ողջագուրեսցուք (ołǰagurescʻukʻ) | ողջագուրեսջիք (ołǰaguresǰikʻ) | ողջագուրեսցեն (ołǰagurescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ողջագուրեա՛ (ołǰagureá) | — | — | ողջագուրեցէ՛ք (ołǰagurecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | ողջագուրեսջի՛ր (ołǰaguresǰír) | — | — | ողջագուրեսջի՛ք (ołǰaguresǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ողջագուրեր (mí ołǰagurer) | — | — | մի՛ ողջագուրէք (mí ołǰagurēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | ողջագուրել, ողջագուրիլ* (ołǰagurel, ołǰaguril*) | participle | ողջագուրեցեալ, ողջագուրեալ (ołǰagurecʻeal, ołǰagureal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ողջագուրեց- (ołǰagurecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ողջագուրիմ (ołǰagurim) | ողջագուրիս (ołǰaguris) | ողջագուրի (ołǰaguri) | ողջագուրիմք (ołǰagurimkʻ) | ողջագուրիք (ołǰagurikʻ) | ողջագուրին (ołǰagurin) | |
| imperfect | ողջագուրէի (ołǰagurēi) | ողջագուրէիր (ołǰagurēir) | ողջագուրէր, ողջագուրիւր (ołǰagurēr, ołǰaguriwr) | ողջագուրէաք (ołǰagurēakʻ) | ողջագուրէիք (ołǰagurēikʻ) | ողջագուրէին (ołǰagurēin) | |
| aorist | ողջագուրեցայ (ołǰagurecʻay) | ողջագուրեցար (ołǰagurecʻar) | ողջագուրեցաւ (ołǰagurecʻaw) | ողջագուրեցաք (ołǰagurecʻakʻ) | ողջագուրեցայք (ołǰagurecʻaykʻ) | ողջագուրեցան (ołǰagurecʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ողջագուրիցիմ (ołǰaguricʻim) | ողջագուրիցիս (ołǰaguricʻis) | ողջագուրիցի (ołǰaguricʻi) | ողջագուրիցիմք (ołǰaguricʻimkʻ) | ողջագուրիցիք (ołǰaguricʻikʻ) | ողջագուրիցին (ołǰaguricʻin) | |
| aorist | ողջագուրեցայց (ołǰagurecʻaycʻ) | ողջագուրեսցիս (ołǰagurescʻis) | ողջագուրեսցի (ołǰagurescʻi) | ողջագուրեսցուք (ołǰagurescʻukʻ) | ողջագուրեսջիք (ołǰaguresǰikʻ) | ողջագուրեսցին (ołǰagurescʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ողջագուրեա՛ց (ołǰagureácʻ) | — | — | ողջագուրեցարո՛ւք (ołǰagurecʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | ողջագուրեսջի՛ր (ołǰaguresǰír) | — | — | ողջագուրեսջի՛ք (ołǰaguresǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ողջագուրիր (mí ołǰagurir) | — | — | մի՛ ողջագուրիք (mí ołǰagurikʻ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms edit
- ողջագուրանք (oġǰagurankʻ)
Descendants edit
- → Armenian: ողջագուրել (oġǰagurel)
References edit
- ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “գուրգուրալ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, pages 598–599
- ^ J̌ahukyan, Geworg (2010) “գոյր”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 167b
- ^ Kostaneancʻ, Karapet (1910) Grigor Magistrosi tʻġtʻerə [The letters of Grigor Magistros][1], Alexandropol: Gēorg Sanoyeancʻ Press, page 16
Further reading edit
- Awgerean, Mkrtičʻ, Čēlalean, Grigor (1865) “ողջագուրեմ”, in Aṙjeṙn baṙaran haykaznean lezui [Pocket Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), 2nd edition, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 647b
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1837) “ողջագուրեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 512b
- J̌axǰaxean, Manuēl (1837) “ողջագուրեմ”, in Baṙgirkʻ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 1122ab
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ողջագուրեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 561a