սեղան
Armenian edit
Etymology edit
Inherited from Old Armenian սեղան (sełan).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [seˈʁɑn]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [seˈʁɑn]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun edit
սեղան • (seġan)
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | սեղան (seġan) | սեղաններ (seġanner) | ||
| dative | սեղանի (seġani) | սեղանների (seġanneri) | ||
| ablative | սեղանից (seġanicʻ) | սեղաններից (seġannericʻ) | ||
| instrumental | սեղանով (seġanov) | սեղաններով (seġannerov) | ||
| locative | սեղանում (seġanum) | սեղաններում (seġannerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | սեղանը/սեղանն (seġanə/seġann) | սեղանները/սեղաններն (seġannerə/seġannern) | ||
| dative | սեղանին (seġanin) | սեղաններին (seġannerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | սեղանս (seġans) | սեղաններս (seġanners) | ||
| dative | սեղանիս (seġanis) | սեղաններիս (seġanneris) | ||
| ablative | սեղանիցս (seġanicʻs) | սեղաններիցս (seġannericʻs) | ||
| instrumental | սեղանովս (seġanovs) | սեղաններովս (seġannerovs) | ||
| locative | սեղանումս (seġanums) | սեղաններումս (seġannerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | սեղանդ (seġand) | սեղաններդ (seġannerd) | ||
| dative | սեղանիդ (seġanid) | սեղաններիդ (seġannerid) | ||
| ablative | սեղանիցդ (seġanicʻd) | սեղաններիցդ (seġannericʻd) | ||
| instrumental | սեղանովդ (seġanovd) | սեղաններովդ (seġannerovd) | ||
| locative | սեղանումդ (seġanumd) | սեղաններումդ (seġannerumd) | ||
Derived terms edit
- գրասեղան (graseġan)
- զարդասեղան (zardaseġan)
- զոհասեղան (zohaseġan)
- ճաշասեղան (čašaseġan)
- սեղանապետ (seġanapet)
- սեղանատամ (seġanatam)
- սեղանատուն (seġanatun)
- վաճառասեղան (vačaṙaseġan)
Old Armenian edit
Etymology edit
Origin unknown. Compare Classical Persian شیلان (šelān, “royal table or entertainment; dinner-table or carpet”), Hebrew שולחן (šulḥān), Ugaritic 𐎘𐎍𐎈𐎐 (ṯlḥn, “table”).
Noun edit
սեղան • (sełan)
- table
- սեղան գրելոյ ― sełan greloy ― writing-table
- սեղան խոհակերոցի ― sełan xohakerocʻi ― kitchen-table; dresser
- սեղան մարմարեայ ― sełan marmareay ― marble-table
- սեղան գործոյ ― sełan gorcoy ― work-table
- սփռոց սեղանոյ ― spʻṙocʻ sełanoy ― table-cloth
- անօթք, սպասք սեղանոյ ― anōtʻkʻ, spaskʻ sełanoy ― plates and dishes
- պատառաքաղ սեղանոյ ― pataṙakʻał sełanoy ― table-fork
- դանակ սեղանոյ ― danak sełanoy ― table-knife
- դրգալ սեղանոյ ― drgal sełanoy ― tablespoon
- զրոյցք ի սեղանի ― zroycʻkʻ i sełani ― table-talk
- սեղան յարդարել, ուղղել, դնել ― sełan yardarel, ułłel, dnel ― to lay out a table, to spread the table
- բազմել ի սեղան ― bazmel i sełan ― to sit down to table
- ծառայել սեղանոյ ― caṙayel sełanoy ― to wait at table
- ի սեղանի լինել ― i sełani linel ― to be at table
- ելանել ի սեղանոյ ― elanel i sełanoy ― to rise from table
- բառնալ զսեղան ― baṙnal zsełan ― to take away, to clear the table
- ծախք սեղանոյ ― caxkʻ sełanoy ― table-expenses
- սեղան ճաշոյ ― sełan čašoy ― dinner-table
- (by extension) meal, food, table
- պատիւ առնել սեղանոյ ― patiw aṙnel sełanoy ― to do honour to a meal
- moneychanger's table
- (religion) altar
- աւագ սեղան ― awag sełan ― grand, high altar
- սեղան ուղղել ― sełan ułłel ― to erect or place an altar or Communion-table
- զսեղանս կողոպտել ― zsełans kołoptel ― to commit sacrilege
- (Christianity) cross of Jesus
- (anatomy) molar
Declension edit
o-type with i-type locative
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | սեղան (sełan) | սեղանք (sełankʻ) | |
| genitive | սեղանոյ (sełanoy) | սեղանոց (sełanocʻ) | |
| dative | սեղանոյ (sełanoy) | սեղանոց (sełanocʻ) | |
| accusative | սեղան (sełan) | սեղանս (sełans) | |
| ablative | սեղանոյ (sełanoy) | սեղանոց (sełanocʻ) | |
| instrumental | սեղանով (sełanov) | սեղանովք (sełanovkʻ) | |
| locative | սեղանի, սեղան (sełani, sełan) | սեղանս (sełans) | |
| i-a-type plural instrumental սեղանօք (sełanōkʻ) is also attested | |||
Derived terms edit
- անսեղան (ansełan)
- առատասեղան (aṙatasełan)
- համասեղան (hamasełan)
- հոմասեղան (homasełan)
- սեղանաբոյծ (sełanaboyc)
- սեղանազերծ (sełanazerc)
- սեղանակազմ (sełanakazm)
- սեղանակապուտ (sełanakaput)
- սեղանակից (sełanakicʻ)
- սեղանակողոպուտ (sełanakołoput)
- սեղանակողոպտութիւն (sełanakołoptutʻiwn)
- սեղանակցեմ (sełanakcʻem)
- սեղանակցութիւն (sełanakcʻutʻiwn)
- սեղանայարդար (sełanayardar)
- սեղանայօրէն (sełanayōrēn)
- սեղանանամ (sełananam)
- սեղանանենգ (sełananeng)
- սեղանասպաս (sełanaspas)
- սեղանաւոր (sełanawor)
- սեղանաւորեմ (sełanaworem)
- սեղանորդ (sełanord)
Descendants edit
References edit
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “սեղան”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “սեղան”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “սեղան”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy