ქმარი
Georgian edit
Etymology edit
From Old Georgian ქმარი (kmari), from Proto-Georgian-Zan *kmar-.
Pronunciation edit
Noun edit
ქმარი • (kmari) (plural ქმრები)
Inflection edit
Declension of ქმარი (see Georgian declension)
| singular | plural | archaic plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ქმარი (kmari) | ქმრები (kmrebi) | ქმარნი (kmarni) |
| ergative | ქმარმა (kmarma) | ქმრებმა (kmrebma) | ქმართ(ა) (kmart(a)) |
| dative | ქმარს(ა) (kmars(a)) | ქმრებს(ა) (kmrebs(a)) | ქმართ(ა) (kmart(a)) |
| genitive | ქმრის(ა) (kmris(a)) | ქმრების(ა) (kmrebis(a)) | ქმართ(ა) (kmart(a)) |
| instrumental | ქმრით(ა) (kmrit(a)) | ქმრებით(ა) (kmrebit(a)) | |
| adverbial | ქმრად(ა) (kmrad(a)) | ქმრებად(ა) (kmrebad(a)) | |
| vocative | ქმარო (kmaro) | ქმრებო (kmrebo) | ქმარნო (kmarno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
Postpositional inflection of ქმარი (see Georgian postpositions)
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
|---|---|---|
| -ზე (on - ) | ქმარზე (kmarze) | ქმრებზე (kmrebze) |
| -თან (near - ) | ქმართან (kmartan) | ქმრებთან (kmrebtan) |
| -ში (in - ) | ქმარში (kmarši) | ქმრებში (kmrebši) |
| -ვით (like a - ) | ქმარივით (kmarivit) | ქმრებივით (kmrebivit) |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (for - ) | ქმრისთვის (kmristvis) | ქმრებისთვის (kmrebistvis) |
| -ებრ (like a - ) | ქმრისებრ (kmrisebr) | ქმრებისებრ (kmrebisebr) |
| -კენ (towards - ) | ქმრისკენ (kmrisḳen) | ქმრებისკენ (kmrebisḳen) |
| -გან (from/of - ) | ქმრისგან (kmrisgan) | ქმრებისგან (kmrebisgan) |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (from / since - ) | ქმრიდან (kmridan) | ქმრებიდან (kmrebidan) |
| -ურთ (together with - ) | ქმრითურთ (kmriturt) | ქმრებითურთ (kmrebiturt) |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (up to - ) | ქმრამდე (kmramde) | ქმრებამდე (kmrebamde) |
Coordinate terms edit
Georgian kinship terminology
| First step | Second step | Third step | Result |
|---|---|---|---|
| any [1] | - | - | ნათესავი (natesavi) |
| father/mother | - | - | მშობელი (mšobeli) |
| father | - | პაპა (ṗaṗa), ბაბუა (babua) | |
| sister | პაპიდა (ṗaṗida), ბაბუდა (babuda) | ||
| father | დიდი ბაბუა (didi babua), დიდი პაპა (didi ṗaṗa) | ||
| mother | დიდი ბებია (didi bebia) | ||
| mother | - | ბებია (bebia), დიდედა (dideda), ბაბო (babo) | |
| brother | - | ბიძა (biʒa) | |
| son/daughter | ბიძაშვილი (biʒašvili) | ||
| son/daughter | - | - | შვილი (švili) |
| son/daughter | - | შვილიშვილი (švilišvili) | |
| son/daughter | შვილთაშვილი (šviltašvili) | ||
| wife/husband | father/mother | მძახალი (mʒaxali) | |
| father | - | - | მამა (mama) |
| brother | wife | ბიცოლა (bicola), ძალუა (ʒalua), ძალო (ʒalo) | |
| sister | - | მამიდა (mamida) | |
| son/daughter | მამიდაშვილი (mamidašvili) | ||
| mother | - | - | დედა (deda) |
| sister | - | დეიდა (deida) | |
| sister | son/daugher | დეიდაშვილი (deidašvili) | |
| wife | - | - | ცოლი (coli) |
| sister | - | ცოლისდა (colisda) | |
| husband | ქვისლი (kvisli) | ||
| brother | - | ცოლისძმა (colisʒma) | |
| father | - | სიმამრი (simamri) | |
| mother | - | სიდედრი (sidedri) | |
| husband | - | - | ქმარი (kmari) |
| brother | - | მაზლი (mazli) | |
| wife | შილი (šili) | ||
| sister | - | მული (muli) | |
| mother | - | დედამთილი (dedamtili) | |
| father | - | მამამთილი (mamamtili) | |
| husband/wife | - | მეუღლე (meuɣle) | |
| any | - | მოყვარე (moq̇vare) | |
| son/brother | wife | - | რძალი (rʒali) [2] |
| daughter/sister | husband | - | სიძე (siʒe) [3] |
| daughter | - | - | ასული (asuli) |
| son | - | - | ძე (ʒe) |
| sister | - | - | და (da) |
| brother | - | - | ძმა (ʒma) |
Derived terms edit
Derived terms
- უქმრო (ukmro)
- ქმრიანი (kmriani)
- ერთქმრიანი (ertkmriani)
- ორქმრიანი (orkmriani)
- მრავალქმრიანი (mravalkmriani)
- ერთქმრიანობა (ertkmrianoba)
- ორქმრიანობა (orkmrianoba)
- მრავალქმრიანობა (mravalkmrianoba)
Further reading edit
- Orbeliani, Sulxan-Saba (1685–1716) “ქმარი”, in S. Iordanišvili, editor, Siṭq̇vis ḳona kartuli, romel ars leksiḳoni [Collection of Georgian words, that is a dictionary][1], Tbilisi: Georgian SSR print, published 1949, page 373
Old Georgian edit
Etymology edit
From Proto-Georgian-Zan *kmar-.
Noun edit
ქმარი • (kmari)
Descendants edit
- Georgian: ქმარი (kmari)
Further reading edit
- Abulaʒe, Ilia (1973) “ქმარი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)][2] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 472