թրթնջուկ
Armenian edit
Etymology edit
From Middle Armenian թթռկիչ (tʻtʻṙkičʻ), թթռնիճ (tʻtʻṙnič), թթռնուկ (tʻtʻṙnuk), թրկիճ (tʻrkič), թրթուիճ (tʻrtʻuič), թաթառիճ (tʻatʻaṙič), թրթկիճ (tʻrtʻkič), թրթճուկ (tʻrtʻčuk), of unknown origin. Compare Old Armenian թթու (tʻtʻu, “sour”), Northern Kurdish tirşik, tirşing, tirşok, turşke (“Rumex”), Classical Persian ترشک (turšak), ترشه (toroša, “Rumex”)․ The Iranian words derive from the word for "sour": see ترش (torš).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [tʰəɾtʰənˈd͡ʒuk]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [tʰəɾtʰənˈt͡ʃʰuɡ]
Noun edit
թրթնջուկ • (tʻrtʻnǰuk)
- sorrel, Rumex acetosa
- Coordinate term: ավելուկ (aveluk)
- 1789, Petros Kʿalantʿarean (J̌ułayecʿi), Bžškaran hamaṙōt [Brief Medical Book] :[2]
- Ացէթօզէ․ է թրթնջուկ կոչեցեալ խոտն թթուաշ․ որ ըստ ռուսաց ասի շաւէլ․ դեղ՝ ընդդէմ մաղձի։
- Acʻētʻōzē; ē tʻrtʻnǰuk kočʻecʻeal xotn tʻtʻuaš; or əst ṙusacʻ asi šawēl; deġ, ənddēm maġji.
- Ացէթօզէ․ է թրթնջուկ կոչեցեալ խոտն թթուաշ․ որ ըստ ռուսաց ասի շաւէլ․ դեղ՝ ընդդէմ մաղձի։
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | թրթնջուկ (tʻrtʻnǰuk) | թրթնջուկներ (tʻrtʻnǰukner) | ||
| dative | թրթնջուկի (tʻrtʻnǰuki) | թրթնջուկների (tʻrtʻnǰukneri) | ||
| ablative | թրթնջուկից (tʻrtʻnǰukicʻ) | թրթնջուկներից (tʻrtʻnǰuknericʻ) | ||
| instrumental | թրթնջուկով (tʻrtʻnǰukov) | թրթնջուկներով (tʻrtʻnǰuknerov) | ||
| locative | թրթնջուկում (tʻrtʻnǰukum) | թրթնջուկներում (tʻrtʻnǰuknerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | թրթնջուկը/թրթնջուկն (tʻrtʻnǰukə/tʻrtʻnǰukn) | թրթնջուկները/թրթնջուկներն (tʻrtʻnǰuknerə/tʻrtʻnǰuknern) | ||
| dative | թրթնջուկին (tʻrtʻnǰukin) | թրթնջուկներին (tʻrtʻnǰuknerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | թրթնջուկս (tʻrtʻnǰuks) | թրթնջուկներս (tʻrtʻnǰukners) | ||
| dative | թրթնջուկիս (tʻrtʻnǰukis) | թրթնջուկներիս (tʻrtʻnǰukneris) | ||
| ablative | թրթնջուկիցս (tʻrtʻnǰukicʻs) | թրթնջուկներիցս (tʻrtʻnǰuknericʻs) | ||
| instrumental | թրթնջուկովս (tʻrtʻnǰukovs) | թրթնջուկներովս (tʻrtʻnǰuknerovs) | ||
| locative | թրթնջուկումս (tʻrtʻnǰukums) | թրթնջուկներումս (tʻrtʻnǰuknerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | թրթնջուկդ (tʻrtʻnǰukd) | թրթնջուկներդ (tʻrtʻnǰuknerd) | ||
| dative | թրթնջուկիդ (tʻrtʻnǰukid) | թրթնջուկներիդ (tʻrtʻnǰuknerid) | ||
| ablative | թրթնջուկիցդ (tʻrtʻnǰukicʻd) | թրթնջուկներիցդ (tʻrtʻnǰuknericʻd) | ||
| instrumental | թրթնջուկովդ (tʻrtʻnǰukovd) | թրթնջուկներովդ (tʻrtʻnǰuknerovd) | ||
| locative | թրթնջուկումդ (tʻrtʻnǰukumd) | թրթնջուկներումդ (tʻrtʻnǰuknerumd) | ||
Alternative forms edit
- թրթնճուկ (tʻrtʻnčuk), թթռկիչ (tʻtʻṙkičʻ), թթռնիճ (tʻtʻṙnič), թթռտիչ (tʻtʻṙtičʻ), թնդռչուկ (tʻndṙčʻuk)
References edit
- ^ Orengo, Alessandro (2019) “Il ԲԱՌ ԳԻՐԳ ՏԱԼԻԱՆԻ Un dizionario armeno-italiano del XVII secolo”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 223
- ^ Kʻalantʻarean, Petros (1793) Bžškaran hamaṙōt [Brief Medical Book] (in Armenian), Nor Nakhichevan: tp. S. Xačʻ vankʻi, page 90
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “թրթնջուկ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, page 214ab
- Ališan, Ġewond (1895) “Թթռկիչ”, in Haybusak kam haykakan busabaṙutʻiwn [Armenian Botany] (in Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, § 788–89, pages 189–190
- Bläsing, Uwe (1995) Armenisch-Türkisch. Etymologische Betrachtungen ausgehend von Materialien aus dem Hemşingebiet (Dutch Studies in Armenian Language and Literature; 4) (in German), Amsterdam and Atlanta: Rodopi, →ISBN, page 111
- J̌ahukyan, Geworg (2010) “թրթնջուկ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 277a
- Kasımoğlu, Ahmet, Dirihî, Ehmedê (2013) Kadri Yıldırım, editor, Ferhenga Navên Nebatan a Kurdî [Dictionary of Kurdish Plant Names][1], Istanbul: Mardin Artuklu Üniversitesi, →ISBN, page 1148
- Ġazaryan, Ṙ. S. (1981) “ավելուկ”, in Busanunneri hayeren-latineren-ṙuseren-angleren-franseren-germaneren baṙaran [Armenian–Latin–Russian–English–French–German Dictionary of Plant Names], Yerevan: University Press, § 82, page 12a
- Sargsyan, Artem et al., editors (2001–2012), “թթռկիչ”, in Hayocʻ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), Yerevan: Hayastan