կարկեհան

Armenian

Etymology

Learned borrowing from Old Armenian կարկեհան (karkehan).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /kɑɾkeˈhɑn/, [kɑɾkehɑ́n]
• (Western Armenian) IPA^(key): /ɡɑɾɡeˈhɑn/, [ɡɑɾɡehɑ́n]

Noun

կարկեհան • (karkehan)

1. garnet (gemstone)

   Synonym: նռնաքար (nṙnakʻar)

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	կարկեհան (karkehan)	կարկեհաններ (karkehanner)
dative	կարկեհանի (karkehani)	կարկեհանների (karkehanneri)
ablative	կարկեհանից (karkehanicʻ)	կարկեհաններից (karkehannericʻ)
instrumental	կարկեհանով (karkehanov)	կարկեհաններով (karkehannerov)
locative	կարկեհանում (karkehanum)	կարկեհաններում (karkehannerum)
	definite forms
nominative	կարկեհանը/կարկեհանն (karkehanə/karkehann)	կարկեհանները/կարկեհաններն (karkehannerə/karkehannern)
dative	կարկեհանին (karkehanin)	կարկեհաններին (karkehannerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	կարկեհանս (karkehans)	կարկեհաններս (karkehanners)
dative	կարկեհանիս (karkehanis)	կարկեհաններիս (karkehanneris)
ablative	կարկեհանիցս (karkehanicʻs)	կարկեհաններիցս (karkehannericʻs)
instrumental	կարկեհանովս (karkehanovs)	կարկեհաններովս (karkehannerovs)
locative	կարկեհանումս (karkehanums)	կարկեհաններումս (karkehannerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	կարկեհանդ (karkehand)	կարկեհաններդ (karkehannerd)
dative	կարկեհանիդ (karkehanid)	կարկեհաններիդ (karkehannerid)
ablative	կարկեհանիցդ (karkehanicʻd)	կարկեհաններիցդ (karkehannericʻd)
instrumental	կարկեհանովդ (karkehanovd)	կարկեհաններովդ (karkehannerovd)
locative	կարկեհանումդ (karkehanumd)	կարկեհաններումդ (karkehannerumd)

Further reading

• Sargsyan, Hoġmik, Sargsyan, Ṙuzanna (2014) “гранаты”, in Erkrabanakan terminneri eṙalezu hanragitakan baṙaran [Three-language encyclopedic dictionary of geological terms]‎^[1] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: Zangak, § Г-435, page 152

Old Armenian

Etymology

An Iranian borrowing. See Arabic كَرْكَنْد (karkand) for more.

Noun

կարկեհան • (karkehan)

1. a red precious stone
   • 5th century, Bible, Exodus 28.18:

     Եւ կարգն երկրորդ՝ կարկեհան եւ շափիղա եւ յասպիս։

     Ew kargn erkrord, karkehan ew šapʻiła ew yaspis.

     • Translation by Brenton Septuagint Translation

       And the second row, a carbuncle, a sapphire, and a jasper.

Declension

i-a-type

	singular		plural
nominative	կարկեհան (karkehan)		կարկեհանք (karkehankʻ)
genitive	կարկեհանի (karkehani)		կարկեհանաց (karkehanacʻ)
dative	կարկեհանի (karkehani)		կարկեհանաց (karkehanacʻ)
accusative	կարկեհան (karkehan)		կարկեհանս (karkehans)
ablative	կարկեհանէ (karkehanē)		կարկեհանաց (karkehanacʻ)
instrumental	կարկեհանաւ (karkehanaw)		կարկեհանաւք = կարկեհանօք (karkehanawkʻ = karkehanōkʻ)
locative	կարկեհանի (karkehani)		կարկեհանս (karkehans)

Derived terms

• կարկեհանեայ (karkehaneay)

Descendants

• → Armenian: կարկեհան (karkehan) (learned)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “կարկեհան”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, page 555ab
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “կարկեհան”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, pages 167, 512
• Laufer, Berthold (1922) “Sanskrit karketana”, in Mémoires de la Société de Linguistique de Paris (in French), volume 22, pages 43–46
• Palatecʻi, Gēorg Dpir (1807) Girkʻ mecagin ew patuakan akancʻ ew aylocʻ pēspēs hankʻakan ew kendanakan kʻarancʻ, naew eōtʻancʻ hrahaleleacʻ ew zanazan aznuagoyn iracʻ (in Armenian), Constantinople: Boghos Arabian Press, page 255
• Patkanov, K. P. (1873) Драгоценные камни, их названия и свойства по понятиям армян в XVII веке [Precious stones, their names and properties according to 17th century Armenians] (in Russian), Saint Petersburg: Imperial Academy of Sciences, page 17
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “կարկեհան”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy