հեց
Armenian
editEtymology
editFrom Old Armenian հեց (hecʻ).
Pronunciation
edit- (Eastern Armenian) IPA(key): /het͡sʰ/, [het͡sʰ]
- (Western Armenian) IPA(key): /het͡s/, [het͡sʰ]
Noun
editհեց • (hecʻ)
Declension
edit i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | հեց (hecʻ) | հեցեր (hecʻer) | ||
| dative | հեցի (hecʻi) | հեցերի (hecʻeri) | ||
| ablative | հեցից (hecʻicʻ) | հեցերից (hecʻericʻ) | ||
| instrumental | հեցով (hecʻov) | հեցերով (hecʻerov) | ||
| locative | հեցում (hecʻum) | հեցերում (hecʻerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | հեցը/հեցն (hecʻə/hecʻn) | հեցերը/հեցերն (hecʻerə/hecʻern) | ||
| dative | հեցին (hecʻin) | հեցերին (hecʻerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | հեցս (hecʻs) | հեցերս (hecʻers) | ||
| dative | հեցիս (hecʻis) | հեցերիս (hecʻeris) | ||
| ablative | հեցիցս (hecʻicʻs) | հեցերիցս (hecʻericʻs) | ||
| instrumental | հեցովս (hecʻovs) | հեցերովս (hecʻerovs) | ||
| locative | հեցումս (hecʻums) | հեցերումս (hecʻerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | հեցդ (hecʻd) | հեցերդ (hecʻerd) | ||
| dative | հեցիդ (hecʻid) | հեցերիդ (hecʻerid) | ||
| ablative | հեցիցդ (hecʻicʻd) | հեցերիցդ (hecʻericʻd) | ||
| instrumental | հեցովդ (hecʻovd) | հեցերովդ (hecʻerovd) | ||
| locative | հեցումդ (hecʻumd) | հեցերումդ (hecʻerumd) | ||
Old Armenian
editAlternative forms
edit- խեց (xecʻ)
Etymology
editThe origin is uncertain. Martirosyan suggests derivation from Proto-Indo-European *pelḱ-sk- or *pelḱs with Old English felg (English felloe) as a cognate. Alternatively, connected with խեց (xecʻ, “pot; shell (of molluscs, etc.)”), if the basic meaning of the latter was ‘turning, twisting’.
Noun
editհեց • (hecʻ)
- felloe
- 8th century, Stepʻannos Siwnecʻi, Meknutʻiwn Kʻerakanin [Commentary on Grammar] , ([1]):
- Իսկ փաղանունք ասին, որ են զոյգ անուանք․ անիւ և ճղուղ, առեղ և աւարտք, հեւան եւ դանդանք, կունդք եւ ականոց, հեց եւ բոյթ, կապերտ եւ գորգ, ձի եւ դզի, երամակապան եւ կուտպան, բիր եւ մահակ, որոց բնութիւն մի եւ անուանք այլ։
- Isk pʻałanunkʻ asin, or en zoyg anuankʻ; aniw ew čłuł, aṙeł ew awartkʻ, hewan ew dandankʻ, kundkʻ ew akanocʻ, hecʻ ew boytʻ, kapert ew gorg, ji ew dzi, eramakapan ew kutpan, bir ew mahak, orocʻ bnutʻiwn mi ew anuankʻ ayl.
- Իսկ փաղանունք ասին, որ են զոյգ անուանք․ անիւ և ճղուղ, առեղ և աւարտք, հեւան եւ դանդանք, կունդք եւ ականոց, հեց եւ բոյթ, կապերտ եւ գորգ, ձի եւ դզի, երամակապան եւ կուտպան, բիր եւ մահակ, որոց բնութիւն մի եւ անուանք այլ։
Declension
editi-a-type or i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | հեց (hecʻ) | հեցք (hecʻkʻ) | |
| genitive | հեցի (hecʻi) | ? | |
| dative | հեցի (hecʻi) | ? | |
| accusative | հեց (hecʻ) | հեցս (hecʻs) | |
| ablative | հեցէ (hecʻē) | ? | |
| instrumental | ? | ? | |
| locative | հեցի (hecʻi) | հեցս (hecʻs) | |
| the instrumental singular and the genitive/dative/instrumental plural are not attested, which does not allow determining whether the word followed an i-type or an i-a-type declension | |||
Descendants
edit- Armenian: հեց (hecʻ)
References
editFurther reading
edit- Petrosean, Matatʻeay (1879) “հեց”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “հեց”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “հեց”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 407