որոնեմ
Old Armenian edit
Etymology edit
Uncertain. Traditionally compared with Ancient Greek ἐρευνάω (ereunáō, “to seek, to search for”) and ἐρεείνω (ereeínō, “to interrogate”), but there are phonetic difficulties. Alternatively, may be prefixed with *pro-.
Verb edit
որոնեմ • (oronem)
- (transitive) to seek, to search for
- 5th century, Bible, Jeremiah 50.26:
- Եկին հասին նմա ժամանակք իւր, բացէք զշտեմարանս նորա, որոնեցէք զնա իբրեւ զայրս, եւ սատակեցէք զնա․ մի՛ մնասցեն նոցա մնացորդք։
- Ekin hasin nma žamanakkʻ iwr, bacʻēkʻ zštemarans nora, oronecʻēkʻ zna ibrew zayrs, ew satakecʻēkʻ zna; mí mnascʻen nocʻa mnacʻordkʻ.
- Translation by Brenton Septuagint Translation
- For her times are come: open ye her storehouses: search her as a cave, and utterly destroy her: let there be no remnant of her.
- Եկին հասին նմա ժամանակք իւր, բացէք զշտեմարանս նորա, որոնեցէք զնա իբրեւ զայրս, եւ սատակեցէք զնա․ մի՛ մնասցեն նոցա մնացորդք։
- 16th century, Grigoris Ałtʿamarcʿi, Tałer [Poems] [1][2]:
- Թէ կատարեալ իւր սերն ի հետ վարդին է,
Ասցէք թէ ի դրախտն ըզնա որոնէ։- Tʻē katareal iwr sern i het vardin ē,
Ascʻēkʻ tʻē i draxtn əzna oronē.
- Translation by S. Peter Cowe
- If its [i.e. the nightingale's] love is completely with the rose,
Tell it to search for it [the rose] in paradise.
- If its [i.e. the nightingale's] love is completely with the rose,
- Tʻē katareal iwr sern i het vardin ē,
- Թէ կատարեալ իւր սերն ի հետ վարդին է,
Conjugation edit
active
| infinitive | որոնել (oronel) | participle | որոնեցեալ, որոնեալ (oronecʻeal, oroneal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | որոնեց- (oronecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | որոնեմ (oronem) | որոնես (orones) | որոնէ (oronē) | որոնեմք (oronemkʻ) | որոնէք (oronēkʻ) | որոնեն (oronen) | |
| imperfect | որոնէի, որոնեի* (oronēi, oronei*) | որոնէիր, որոնեիր* (oronēir, oroneir*) | որոնէր (oronēr) | որոնէաք, որոնեաք* (oronēakʻ, oroneakʻ*) | որոնէիք, որոնեիք* (oronēikʻ, oroneikʻ*) | որոնէին, որոնեին* (oronēin, oronein*) | |
| aorist | որոնեցի (oronecʻi) | որոնեցեր (oronecʻer) | որոնեաց (oroneacʻ) | որոնեցաք (oronecʻakʻ) | որոնեցէք, որոնեցիք (oronecʻēkʻ, oronecʻikʻ) | որոնեցին (oronecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | որոնիցեմ (oronicʻem) | որոնիցես (oronicʻes) | որոնիցէ (oronicʻē) | որոնիցեմք (oronicʻemkʻ) | որոնիցէք (oronicʻēkʻ) | որոնիցեն (oronicʻen) | |
| aorist | որոնեցից (oronecʻicʻ) | որոնեսցես (oronescʻes) | որոնեսցէ (oronescʻē) | որոնեսցուք (oronescʻukʻ) | որոնեսջիք (oronesǰikʻ) | որոնեսցեն (oronescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | որոնեա՛ (oroneá) | — | — | որոնեցէ՛ք (oronecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | որոնեսջի՛ր (oronesǰír) | — | — | որոնեսջի՛ք (oronesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ որոներ (mí oroner) | — | — | մի՛ որոնէք (mí oronēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | որոնել, որոնիլ* (oronel, oronil*) | participle | որոնեցեալ, որոնեալ (oronecʻeal, oroneal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | որոնեց- (oronecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | որոնիմ (oronim) | որոնիս (oronis) | որոնի (oroni) | որոնիմք (oronimkʻ) | որոնիք (oronikʻ) | որոնին (oronin) | |
| imperfect | որոնէի (oronēi) | որոնէիր (oronēir) | որոնէր, որոնիւր (oronēr, oroniwr) | որոնէաք (oronēakʻ) | որոնէիք (oronēikʻ) | որոնէին (oronēin) | |
| aorist | որոնեցայ (oronecʻay) | որոնեցար (oronecʻar) | որոնեցաւ (oronecʻaw) | որոնեցաք (oronecʻakʻ) | որոնեցայք (oronecʻaykʻ) | որոնեցան (oronecʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | որոնիցիմ (oronicʻim) | որոնիցիս (oronicʻis) | որոնիցի (oronicʻi) | որոնիցիմք (oronicʻimkʻ) | որոնիցիք (oronicʻikʻ) | որոնիցին (oronicʻin) | |
| aorist | որոնեցայց (oronecʻaycʻ) | որոնեսցիս (oronescʻis) | որոնեսցի (oronescʻi) | որոնեսցուք (oronescʻukʻ) | որոնեսջիք (oronesǰikʻ) | որոնեսցին (oronescʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | որոնեա՛ց (oroneácʻ) | — | — | որոնեցարո՛ւք (oronecʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | որոնեսջի՛ր (oronesǰír) | — | — | որոնեսջի՛ք (oronesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ որոնիր (mí oronir) | — | — | մի՛ որոնիք (mí oronikʻ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms edit
- անորոնելի (anoroneli)
- բազմորոնութիւն (bazmoronutʻiwn)
- որոնողութիւն (oronołutʻiwn)
Descendants edit
- → Armenian: որոնել (oronel)
References edit
- ^ Avdalbegyan, Mayis (1963) Grigoris Aġtʻamarcʻi : XVI d. : Usumnasirutʻyun, kʻnnakan bnagrer ew canotʻagrutʻyunner [Grigoris Aġtʻamarcʻi : 16th c. : Study, critical text, and annotations] (Miǰnadaryan hay taġerguner; 6)[1], Yerevan: Academy Press, page 236
- ^ Cowe, S. Peter (2019) “The object of Ałtʿamarʿci’s affections”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 79
Further reading edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “որոնեմ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, page 585b
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “որոնեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Bugge, Sophus (1889) “Beiträge zur etymologischen Erläuterung der armenischen Sprache”, in Forhandlinger i Videnskabs-selskabet i Christiania (in German), No. 4, Christiania, pages 37–38
- Dunkel, George E. (2014) Lexikon der indogermanischen Partikeln und Pronominalstämme [Lexicon of Indo-European Particles and Pronominal Stems] (Indogermanische Bibliothek. 2. Reihe: Wörterbücher) (in German), volume 2: Lexikon, Heidelberg: Universitätsverlag Winter GmbH Heidelberg, →ISBN, page 637
- Kocharov, Petr (2018) “A Comment on the Vocalization of Word-Initial and Medial Laryngeals in Armenian”, in L. van Beek et al., editors, Farnah: Indo-Iranian and Indo-European Studies in Honor of Sasha Lubotsky, Ann Arbor: Beech Stave Press, page 128
- Kortlandt, Frederik (2003) Armeniaca: comparative notes, Ann Arbor: Caravan Books, page 77
- Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 764
- Ravnæs, Erling (1991) The chronology of the sound changes from Proto-Indo-European to Classical Armenian. Thesis, University of Oslo, page 21
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “որոնեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy