काङ्क्षति
Sanskrit
editEtymology
editFrom Proto-Indo-European *kank-, *kenk- (“to burn, pain, desire, hunger”), related to Proto-Germanic *hungruz (“hunger”).[1]
Pronunciation
editVerb
editकाङ्क्षति • (kāṅkṣati) third-singular indicative (class 1, type U, root काङ्क्ष्)
- to desire
- to strive
Conjugation
editPresent: काङ्क्षति (kāṅkṣati), काङ्क्षते (kāṅkṣate) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | ||||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
Indicative | |||||||
Third | काङ्क्षति kāṅkṣati |
काङ्क्षतः kāṅkṣataḥ |
काङ्क्षन्ति kāṅkṣanti |
काङ्क्षते kāṅkṣate |
काङ्क्षेते kāṅkṣete |
काङ्क्षन्ते kāṅkṣante | |
Second | काङ्क्षसि kāṅkṣasi |
काङ्क्षथः kāṅkṣathaḥ |
काङ्क्षथ kāṅkṣatha |
काङ्क्षसे kāṅkṣase |
काङ्क्षेथे kāṅkṣethe |
काङ्क्षध्वे kāṅkṣadhve | |
First | काङ्क्षामि kāṅkṣāmi |
काङ्क्षावः kāṅkṣāvaḥ |
काङ्क्षामः / काङ्क्षामसि¹ kāṅkṣāmaḥ / kāṅkṣāmasi¹ |
काङ्क्षे kāṅkṣe |
काङ्क्षावहे kāṅkṣāvahe |
काङ्क्षामहे kāṅkṣāmahe | |
Imperative | |||||||
Third | काङ्क्षतु kāṅkṣatu |
काङ्क्षताम् kāṅkṣatām |
काङ्क्षन्तु kāṅkṣantu |
काङ्क्षताम् kāṅkṣatām |
काङ्क्षेताम् kāṅkṣetām |
काङ्क्षन्ताम् kāṅkṣantām | |
Second | काङ्क्ष kāṅkṣa |
काङ्क्षतम् kāṅkṣatam |
काङ्क्षत kāṅkṣata |
काङ्क्षस्व kāṅkṣasva |
काङ्क्षेथाम् kāṅkṣethām |
काङ्क्षध्वम् kāṅkṣadhvam | |
First | काङ्क्षाणि kāṅkṣāṇi |
काङ्क्षाव kāṅkṣāva |
काङ्क्षाम kāṅkṣāma |
काङ्क्षै kāṅkṣai |
काङ्क्षावहै kāṅkṣāvahai |
काङ्क्षामहै kāṅkṣāmahai | |
Optative/Potential | |||||||
Third | काङ्क्षेत् kāṅkṣet |
काङ्क्षेताम् kāṅkṣetām |
काङ्क्षेयुः kāṅkṣeyuḥ |
काङ्क्षेत kāṅkṣeta |
काङ्क्षेयाताम् kāṅkṣeyātām |
काङ्क्षेरन् kāṅkṣeran | |
Second | काङ्क्षेः kāṅkṣeḥ |
काङ्क्षेतम् kāṅkṣetam |
काङ्क्षेत kāṅkṣeta |
काङ्क्षेथाः kāṅkṣethāḥ |
काङ्क्षेयाथाम् kāṅkṣeyāthām |
काङ्क्षेध्वम् kāṅkṣedhvam | |
First | काङ्क्षेयम् kāṅkṣeyam |
काङ्क्षेव kāṅkṣeva |
काङ्क्षेम kāṅkṣema |
काङ्क्षेय kāṅkṣeya |
काङ्क्षेवहि kāṅkṣevahi |
काङ्क्षेमहि kāṅkṣemahi | |
Subjunctive | |||||||
Third | काङ्क्षात् / काङ्क्षाति kāṅkṣāt / kāṅkṣāti |
काङ्क्षातः kāṅkṣātaḥ |
काङ्क्षान् kāṅkṣān |
काङ्क्षाते / काङ्क्षातै kāṅkṣāte / kāṅkṣātai |
काङ्क्षैते kāṅkṣaite |
काङ्क्षन्त / काङ्क्षान्तै kāṅkṣanta / kāṅkṣāntai | |
Second | काङ्क्षाः / काङ्क्षासि kāṅkṣāḥ / kāṅkṣāsi |
काङ्क्षाथः kāṅkṣāthaḥ |
काङ्क्षाथ kāṅkṣātha |
काङ्क्षासे / काङ्क्षासै kāṅkṣāse / kāṅkṣāsai |
काङ्क्षैथे kāṅkṣaithe |
काङ्क्षाध्वै kāṅkṣādhvai | |
First | काङ्क्षाणि kāṅkṣāṇi |
काङ्क्षाव kāṅkṣāva |
काङ्क्षाम kāṅkṣāma |
काङ्क्षै kāṅkṣai |
काङ्क्षावहै kāṅkṣāvahai |
काङ्क्षामहै kāṅkṣāmahai | |
Participles | |||||||
काङ्क्षत् kāṅkṣat |
काङ्क्षमाण kāṅkṣamāṇa | ||||||
Notes |
|
Imperfect: अकाङ्क्षत् (akāṅkṣat), अकाङ्क्षत (akāṅkṣata) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | अकाङ्क्षत् akāṅkṣat |
अकाङ्क्षताम् akāṅkṣatām |
अकाङ्क्षन् akāṅkṣan |
अकाङ्क्षत akāṅkṣata |
अकाङ्क्षेताम् akāṅkṣetām |
अकाङ्क्षन्त akāṅkṣanta |
Second | अकाङ्क्षः akāṅkṣaḥ |
अकाङ्क्षतम् akāṅkṣatam |
अकाङ्क्षत akāṅkṣata |
अकाङ्क्षथाः akāṅkṣathāḥ |
अकाङ्क्षेथाम् akāṅkṣethām |
अकाङ्क्षध्वम् akāṅkṣadhvam |
First | अकाङ्क्षम् akāṅkṣam |
अकाङ्क्षाव akāṅkṣāva |
अकाङ्क्षाम akāṅkṣāma |
अकाङ्क्षे akāṅkṣe |
अकाङ्क्षावहि akāṅkṣāvahi |
अकाङ्क्षामहि akāṅkṣāmahi |
References
edit- ^ Pokorny, Julius (1959) “565”, in Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume 2, Bern, München: Francke Verlag, page 565