क्षर

Sanskrit

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *dʰgʷʰer-

Proto-Indo-Aryan *gẓʰar-

Sanskrit क्षर् (kṣar)

Proto-Indo-European *-os

Sanskrit -अ (-a)

Sanskrit क्षर (kṣara)

From the root क्षर् (kṣar, “to flow”) +‎ -अ (-a).

Pronunciation

• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /kʂɐ.ɾɐ/

Adjective

क्षर • (kṣara) stem

1. melting away, perishable
   • c. 500 BCE – 300 BCE, Śvetāśvataropaniṣad
   • c. 400 BCE, Mahābhārata
   • c. 400 BCE, Bhagavad Gītā

Declension

Masculine a-stem declension of क्षर

	singular	dual	plural
nominative	क्षरः (kṣaraḥ)	क्षरौ (kṣarau) क्षरा¹ (kṣarā¹)	क्षराः (kṣarāḥ) क्षरासः¹ (kṣarāsaḥ¹)
accusative	क्षरम् (kṣaram)	क्षरौ (kṣarau) क्षरा¹ (kṣarā¹)	क्षरान् (kṣarān)
instrumental	क्षरेण (kṣareṇa)	क्षराभ्याम् (kṣarābhyām)	क्षरैः (kṣaraiḥ) क्षरेभिः¹ (kṣarebhiḥ¹)
dative	क्षराय (kṣarāya)	क्षराभ्याम् (kṣarābhyām)	क्षरेभ्यः (kṣarebhyaḥ)
ablative	क्षरात् (kṣarāt)	क्षराभ्याम् (kṣarābhyām)	क्षरेभ्यः (kṣarebhyaḥ)
genitive	क्षरस्य (kṣarasya)	क्षरयोः (kṣarayoḥ)	क्षराणाम् (kṣarāṇām)
locative	क्षरे (kṣare)	क्षरयोः (kṣarayoḥ)	क्षरेषु (kṣareṣu)
vocative	क्षर (kṣara)	क्षरौ (kṣarau) क्षरा¹ (kṣarā¹)	क्षराः (kṣarāḥ) क्षरासः¹ (kṣarāsaḥ¹)

• ¹Vedic

Feminine ā-stem declension of क्षरा

	singular	dual	plural
nominative	क्षरा (kṣarā)	क्षरे (kṣare)	क्षराः (kṣarāḥ)
accusative	क्षराम् (kṣarām)	क्षरे (kṣare)	क्षराः (kṣarāḥ)
instrumental	क्षरया (kṣarayā) क्षरा¹ (kṣarā¹)	क्षराभ्याम् (kṣarābhyām)	क्षराभिः (kṣarābhiḥ)
dative	क्षरायै (kṣarāyai)	क्षराभ्याम् (kṣarābhyām)	क्षराभ्यः (kṣarābhyaḥ)
ablative	क्षरायाः (kṣarāyāḥ) क्षरायै² (kṣarāyai²)	क्षराभ्याम् (kṣarābhyām)	क्षराभ्यः (kṣarābhyaḥ)
genitive	क्षरायाः (kṣarāyāḥ) क्षरायै² (kṣarāyai²)	क्षरयोः (kṣarayoḥ)	क्षराणाम् (kṣarāṇām)
locative	क्षरायाम् (kṣarāyām)	क्षरयोः (kṣarayoḥ)	क्षरासु (kṣarāsu)
vocative	क्षरे (kṣare)	क्षरे (kṣare)	क्षराः (kṣarāḥ)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of क्षर

	singular	dual	plural
nominative	क्षरम् (kṣaram)	क्षरे (kṣare)	क्षराणि (kṣarāṇi) क्षरा¹ (kṣarā¹)
accusative	क्षरम् (kṣaram)	क्षरे (kṣare)	क्षराणि (kṣarāṇi) क्षरा¹ (kṣarā¹)
instrumental	क्षरेण (kṣareṇa)	क्षराभ्याम् (kṣarābhyām)	क्षरैः (kṣaraiḥ) क्षरेभिः¹ (kṣarebhiḥ¹)
dative	क्षराय (kṣarāya)	क्षराभ्याम् (kṣarābhyām)	क्षरेभ्यः (kṣarebhyaḥ)
ablative	क्षरात् (kṣarāt)	क्षराभ्याम् (kṣarābhyām)	क्षरेभ्यः (kṣarebhyaḥ)
genitive	क्षरस्य (kṣarasya)	क्षरयोः (kṣarayoḥ)	क्षराणाम् (kṣarāṇām)
locative	क्षरे (kṣare)	क्षरयोः (kṣarayoḥ)	क्षरेषु (kṣareṣu)
vocative	क्षर (kṣara)	क्षरे (kṣare)	क्षराणि (kṣarāṇi) क्षरा¹ (kṣarā¹)

• ¹Vedic

Descendants

• Dardic:
  • Dameli: [script needed] (c̣har, “rapids”)
  • Kalami: [script needed] (c̣hār)
  • Kashmiri: [script needed] (char, “sprinkle of water”)
  • Phalura: c̣haár (“waterfall”)
  • Shina: [script needed] (c̣har)
• Pali: khara (“water”)
• Prakrit: 𑀔𑀭 (khara, “wasting away”)
  • Sindhi:

    Arabic script: ڇَرَ (chara, “expanse of water”)

References

• Monier Williams (1899) “क्षर”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 327.
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “kṣará”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 190