नलद
Sanskrit
editAlternative forms
edit- नरद (nálada)
Alternative scripts
editAlternative scripts
- নলদ (Assamese script)
- ᬦᬮᬤ (Balinese script)
- নলদ (Bengali script)
- 𑰡𑰩𑰟 (Bhaiksuki script)
- 𑀦𑀮𑀤 (Brahmi script)
- နလဒ (Burmese script)
- નલદ (Gujarati script)
- ਨਲਦ (Gurmukhi script)
- 𑌨𑌲𑌦 (Grantha script)
- ꦤꦭꦢ (Javanese script)
- 𑂢𑂪𑂠 (Kaithi script)
- ನಲದ (Kannada script)
- នលទ (Khmer script)
- ນລທ (Lao script)
- നലദ (Malayalam script)
- ᠨᠠᠯᠠᡩᠠ (Manchu script)
- 𑘡𑘩𑘟 (Modi script)
- ᠨᠠᠯᠠᢑᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧁𑧉𑦿 (Nandinagari script)
- 𑐣𑐮𑐡 (Newa script)
- ନଲଦ (Odia script)
- ꢥꢭꢣ (Saurashtra script)
- 𑆤𑆬𑆢 (Sharada script)
- 𑖡𑖩𑖟 (Siddham script)
- නලද (Sinhalese script)
- 𑩯𑩽𑩭 (Soyombo script)
- 𑚝𑚥𑚛 (Takri script)
- நலத³ (Tamil script)
- నలద (Telugu script)
- นลท (Thai script)
- ན་ལ་ད (Tibetan script)
- 𑒢𑒪𑒠 (Tirhuta script)
- 𑨝𑨬𑨛 (Zanabazar Square script)
Etymology
editOf uncertain origin, though perhaps a derivative of नड (naḍá, “reed, hollow stalk”), probably via an intermediate नाल (nāla, “tube, vein; made of reeds”), owing to the plant's stalk-like structure.[1]
Pronunciation
editNoun
editनलद • (nálada) stem, m or n
- Nardostachys jatamansi, Indian spikenard (AV., Suśr. etc.)
- root of Chrysopogon zizanioides, formerly Andropogon muricatus (Naish.)
- (only in neuter) the blossom of Hibiscus rosa-sinensis (L.)
- (only in neuter) the honey or nectar of a flower (L.)
Declension
editsingular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | नलदः (naladaḥ) | नलदौ (naladau) | नलदाः (naladāḥ) |
accusative | नलदम् (naladam) | नलदौ (naladau) | नलदान् (naladān) |
instrumental | नलदेन (naladena) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदैः (naladaiḥ) |
dative | नलदाय (naladāya) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
ablative | नलदात् (naladāt) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
genitive | नलदस्य (naladasya) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदानाम् (naladānām) |
locative | नलदे (nalade) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदेषु (naladeṣu) |
vocative | नलद (nalada) | नलदौ (naladau) | नलदाः (naladāḥ) |
singular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | नलदम् (naladam) | नलदे (nalade) | नलदानि (naladāni) |
accusative | नलदम् (naladam) | नलदे (nalade) | नलदानि (naladāni) |
instrumental | नलदेन (naladena) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदैः (naladaiḥ) |
dative | नलदाय (naladāya) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
ablative | नलदात् (naladāt) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
genitive | नलदस्य (naladasya) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदानाम् (naladānām) |
locative | नलदे (nalade) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदेषु (naladeṣu) |
vocative | नलद (nalada) | नलदे (nalade) | नलदानि (naladāni) |
Descendants
edit- → Phoenician: (via an uncertain intermediary; a reverse (Semitic-to-Sanskrit) loan has also been suggested)
- → Ancient Greek: νάρδος (nárdos)
Adjective
editनलद • (nálada)
Declension
editsingular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | नलदः (naladaḥ) | नलदौ (naladau) | नलदाः (naladāḥ) |
accusative | नलदम् (naladam) | नलदौ (naladau) | नलदान् (naladān) |
instrumental | नलदेन (naladena) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदैः (naladaiḥ) |
dative | नलदाय (naladāya) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
ablative | नलदात् (naladāt) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
genitive | नलदस्य (naladasya) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदानाम् (naladānām) |
locative | नलदे (nalade) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदेषु (naladeṣu) |
vocative | नलद (nalada) | नलदौ (naladau) | नलदाः (naladāḥ) |
singular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | नलदा (naladā) | नलदे (nalade) | नलदाः (naladāḥ) |
accusative | नलदाम् (naladām) | नलदे (nalade) | नलदाः (naladāḥ) |
instrumental | नलदया (naladayā) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदाभिः (naladābhiḥ) |
dative | नलदायै (naladāyai) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदाभ्यः (naladābhyaḥ) |
ablative | नलदायाः (naladāyāḥ) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदाभ्यः (naladābhyaḥ) |
genitive | नलदायाः (naladāyāḥ) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदानाम् (naladānām) |
locative | नलदायाम् (naladāyām) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदासु (naladāsu) |
vocative | नलदे (nalade) | नलदे (nalade) | नलदाः (naladāḥ) |
singular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | नलदम् (naladam) | नलदे (nalade) | नलदानि (naladāni) |
accusative | नलदम् (naladam) | नलदे (nalade) | नलदानि (naladāni) |
instrumental | नलदेन (naladena) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदैः (naladaiḥ) |
dative | नलदाय (naladāya) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
ablative | नलदात् (naladāt) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
genitive | नलदस्य (naladasya) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदानाम् (naladānām) |
locative | नलदे (nalade) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदेषु (naladeṣu) |
vocative | नलद (nalada) | नलदे (nalade) | नलदानि (naladāni) |
References
edit- ^ Mayrhofer, Manfred (1996) “nálada-”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 23
Further reading
edit- Monier Williams (1899) “नलद”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0530/2.
- R. E. Asher, Vadasery Iyemperumal Subramoniam (1971): Proceedings, Volume 1