brzoza

See also: Brzoza, brzozą, Brzozą, and brzôza

Kashubian

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *bʰerHǵós

Proto-Balto-Slavic *bérˀźas

Proto-Slavic *bèrza

Kashubian brzoza

Inherited from Proto-Slavic *bèrza.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈbr̝ɔ.za/
• Rhymes: -ɔza
• Syllabification: brzo‧za

Noun

brzoza f (diminutive brzózka, related adjective brzozowi)

1. birch, birch tree (any tree of the genus Betula)

Further reading

• Stefan Ramułt (1993) [1893] “brzoza”, in Jerzy Trepczyk, editor, Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), 3 edition
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “brzoza”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]
• “brzoza”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Old Polish

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *bʰerHǵós

Proto-Balto-Slavic *bérˀźas

Proto-Slavic *bèrza

Old Polish brzoza

Inherited from Proto-Slavic *bèrza. First attested in 1398.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /br̝ɔza/
• IPA^(key): (15^th CE) /br̝ɔza/

Noun

brzoza f (related adjective brzozowy)

1. (attested in) silver birch (Betula pendula)
   • 1900 [1437], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[2], number 2832:

     Brzoza vibex, multicortix, redulus

     [Brzoza vibex, multicortix, redulus]

   • 1900 [1472], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎^[3], number 1155:

     Brzosza multicortex, redulus

     [Brzoza multicortex, redulus]

   • 1868 [1473], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[4], volume XIX, page 548:

     A predicto lacu per lutum gradiens palos locayit... usque ad arborem brzoza

     [A predicto lacu per lutum gradiens palos locayit... usque ad arborem brzoza]

   • 1885-2024 [XV p. post.], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[5], volume V, page 6:

     Brosza *bedala

     [Brzoza *bedala]

   • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 51v:

     Bedala arbor quedam que alio nomine dicitur vibex proprie brzoza

     [Bedala arbor quedam que alio nomine dicitur vibex proprie brzoza]

   • XV p. post., Wokabularz petersburski I, Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, sygn. Lat.Q.ch.XVI.33, page 6:

     Bedala br[z]osza

     [Bedala brzoza]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 85v:

     Multicortex genus arboris vlg. brzozą

     [Multicortex genus arboris vlg. brzoza]

   • 1856-1870 [1398], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki‎^[6], volume VIII, number CCLVI 60:

     Pro CL arboribus brozy

     [Pro CL arboribus brzozy]

   • 1868 [1438], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[7], volume XIII, page 59:

     *Octuginta brzoz et quinque quercus

     [Octoginta brzoz et quinque quercus]

Derived terms

nouns

• brzozowica

Descendants

• Polish: brzoza, broza (Middle Polish), brzyza (Kielce)
• Silesian: brzoza

References

• Boryś, Wiesław (2005) “brzoza”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “brzoza”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “brzoza”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “brzoza”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1954), “brzoza”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 172
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “brzoza”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “brzoza”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

brzoza sense 1

brzoza sense 1.1

Alternative forms

• broza (Middle Polish)
• brzyza (Kielce)

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *bʰerHǵós

Proto-Balto-Slavic *bérˀźas

Proto-Slavic *bèrza

Old Polish brzoza

Polish brzoza

Inherited from Old Polish brzoza.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈbʐɔ.za/

• (Middle Polish) IPA^(key): (16^th c.) /ˈbr̝ɔ.za/, (17^th–18^th c.) /ˈbʐɔ.za/

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes: -ɔza
• Syllabification: brzo‧za
• Homophone: Brzoza

Noun

brzoza f (diminutive brzózka, related adjective brzozowy)

2. birch, birch tree (any tree of the genus Betula)

   Synonym: brzezina

   2. birch, birchwood (wood of this tree)

      Synonym: brzezina

Declension

Declension of brzoza

	singular	plural
nominative	brzoza	brzozy
genitive	brzozy	brzóz
dative	brzozie	brzozom
accusative	brzozę	brzozy
instrumental	brzozą	brzozami
locative	brzozie	brzozach
vocative	brzozo	brzozy

Derived terms

adjectives

• brzozowaty

nouns

• brzezina
• brzoza brodawkowata
• brzozowiec
• brzozowik
• brzozówka

Related terms

adjectives

• brzezinowy

nouns

• brzeziniak
• brzezinka
• brzeźniak

Further reading

• brzoza in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• brzoza in Polish dictionaries at PWN
• brzoza in PWN's encyclopedia
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “brzoza”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “BRZOZA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 28.03.2023
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “brzoza”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “brzoza”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “brzoza”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 22
• Jan Karłowicz (1900) “brzoza”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 128

Silesian

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *bʰerHǵós

Proto-Balto-Slavic *bérˀźas

Proto-Slavic *bèrza

Old Polish brzoza

Silesian brzoza

Inherited from Old Polish brzoza.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈbʐɔ.za/
• Rhymes: -ɔza
• Syllabification: brzo‧za

Noun

brzoza f (diminutive brzōzka, related adjective brzozowy)

1. (somewhat rare) birch, birch tree (any tree of the genus Betula)

Further reading

• brzoza in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “brzoza”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 66