բառնամ

Old Armenian edit

Alternative forms edit

բառնիմ (baṙnim) (in mediopassive senses)

Etymology edit

From *բարնամ (*barnam), from *բարձնամ (*barjnam), from բարձ- (barj-), from Proto-Indo-European *bʰerǵʰ-, whence բարձր (barjr), +‎ -ն- (-n-).^[1]^[2] The aorist stem developed thus: բարձի (barji), from *բարցի (*barcʻi), from *բարձցի (*barjcʻi), from բարձ- (barj-), the root of բարձր (barjr). Compare դառնամ (daṙnam).

Verb edit

բառնամ • (baṙnam)

(transitive) to lift up, to raise
բառնալ մտաց հպարտութեամբ ― baṙnal mtacʻ hpartutʻeamb ― to be proud of

բառնալ ի լուծ կշռոց ― baṙnal i luc kšṙocʻ ― to weigh

աղաղակ, կական, կառաչ, ճիչ, ձայն բառնալ ― ałałak, kakan, kaṙačʻ, čičʻ, jayn baṙnal ― to scream, to cry out; to weep

բողոք բառնալ ― bołokʻ baṙnal ― to appeal, to invoke, to lament
(transitive) to take away, to remove, to carry off, to displace, to retrench
բառնալ ի հաշուէ ― baṙnal i hašuē ― to discount, to deduct, to abate

բառնալ զխոչս ― baṙnal zxočʻs ― to clear, to extricate

բառնալ զցանկն ― baṙnal zcʻankn ― to unbar

բառնալ զմանուկն յարգանդէ ― baṙnal zmanukn yargandē ― to deliver a woman

բառնալ թողուլ, բարձի թողի առնել, բարձ եւ թող առնել ― baṙnal tʻołul, barji tʻołi aṙnel, barj ew tʻoł aṙnel ― to abandon, to forsake entirely

բառնալ արձակել ― baṙnal arjakel ― to dismiss

բառնալ զգլուխ ― baṙnal zglux ― to behead

բառնալ զամենայն դժուարութիւն ― baṙnal zamenayn džuarutʻiwn ― to take away all difficulty

բառնալ զկեանս ուրուք ― baṙnal zkeans urukʻ ― to take away the life of some one, to kill, to murder

բառնալ ուստեք ― baṙnal ustekʻ ― to go away, to depart

բառնալ զթիւ ― baṙnal ztʻiw ― to subtract
(transitive) to put upon oneself, to load; to carry
բառնալ ի վերայ ― baṙnal i veray ― to put, to put on, to load

բարձեալ բերել ― barjeal berel ― to carry
(transitive) to cause to cease, to destroy, to dispel, to efface, to extinguish, to stifle
(transitive) to take away, to ravish, to take, to steal, to rob
բառնալ ի միջոյ ― baṙnal i miǰoy ― to carry away, to stroy, to annul
(transitive) to derogate, to suppress, to withdraw
բառնալ զօրէնս ― baṙnal zōrēns ― to repeal a law, to cancel, to annul
(transitive) to bear, to persevere
բառնալ զցաւս ― baṙnal zcʻaws ― to support pain
(mediopassive, intransitive) to be lifted up, raised
նմա բարձին զխաչն ― nma barjin zxačʻn ― they put on him the cross
(mediopassive, intransitive) to be carried or brought
(mediopassive, intransitive) to be taken away
բարձի՛ր եւ անկի՛ր ի ծով ― barjír ew ankír i cov ― be thou removed and cast in to the sea
(mediopassive, intransitive) to be destroyed; to be extinguished
արք արդարք բառնին ― arkʻ ardarkʻ baṙnin ― the just perish

Դամասկոս բարձցի ի քաղաքաց ― Damaskos barjcʻi i kʻałakʻacʻ ― Damascus will soon be no longer a city

բարձաւ ուխտն ― barjaw uxtn ― the pact is broken

բառնալ ի կենաց ― baṙnal i kenacʻ ― to die
(mediopassive, intransitive) to liken, to compare

Conjugation edit

active

person		singular			plural
infinitive		բառնալ (baṙnal)		participle	բարձեալ (barjeal)
causative		բարձուցանեմ (barjucʻanem)		aorist stem	բարձ- (barj-)
person		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
indicative		ես	դու	նա	մեք	դուք	նոքա
	present	բառնամ (baṙnam)	բառնաս (baṙnas)	բառնայ (baṙnay)	բառնամք (baṙnamkʻ)	բառնայք (baṙnaykʻ)	բառնան (baṙnan)
	imperfect	բառնայի (baṙnayi)	բառնայիր (baṙnayir)	բառնայր (baṙnayr)	բառնայաք (baṙnayakʻ)	բառնայիք (baṙnayikʻ)	բառնային (baṙnayin)
	aorist	բարձի (barji)	բարձեր (barjer)	եբարձ (ebarj)	բարձաք (barjakʻ)	բարձէք, բարձիք (barjēkʻ, barjikʻ)	բարձին (barjin)
subjunctive		ես	դու	նա	մեք	դուք	նոքա
	present	բառնայցեմ (baṙnaycʻem)	բառնայցես (baṙnaycʻes)	բառնայցէ (baṙnaycʻē)	բառնայցեմք (baṙnaycʻemkʻ)	բառնայցէք (baṙnaycʻēkʻ)	բառնայցեն (baṙnaycʻen)
	aorist	բարձից (barjicʻ)	բարձցես (barjcʻes)	բարձցէ (barjcʻē)	բարձցուք (barjcʻukʻ)	բարձջիք (barjǰikʻ)	բարձցեն (barjcʻen)
imperatives		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
	imperative	—	բա՛րձ (bárj)	—	—	բարձէ՛ք (barjḗkʻ)	—
	cohortative	—	բարձջի՛ր (barjǰír)	—	—	բարձջի՛ք (barjǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ բառնար (mí baṙnar)	—	—	մի՛ բառնայք (mí baṙnaykʻ)	—
note the aorist stem

mediopassive

person		singular			plural
infinitive		բառնալ (baṙnal)		participle	բարձեալ (barjeal)
causative		բարձուցանեմ (barjucʻanem)		aorist stem	բարձ- (barj-)
person		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
indicative		ես	դու	նա	մեք	դուք	նոքա
	present	բառնամ (baṙnam)	բառնաս (baṙnas)	բառնայ (baṙnay)	բառնամք (baṙnamkʻ)	բառնայք (baṙnaykʻ)	բառնան (baṙnan)
	imperfect	բառնայի (baṙnayi)	բառնայիր (baṙnayir)	բառնայր (baṙnayr)	բառնայաք (baṙnayakʻ)	բառնայիք (baṙnayikʻ)	բառնային (baṙnayin)
	aorist	բարձայ (barjay)	բարձար (barjar)	բարձաւ (barjaw)	բարձաք (barjakʻ)	բարձայք (barjaykʻ)	բարձան (barjan)
subjunctive		ես	դու	նա	մեք	դուք	նոքա
	present	բառնայցիմ (baṙnaycʻim)	բառնայցիս (baṙnaycʻis)	բառնայցի (baṙnaycʻi)	բառնայցիմք (baṙnaycʻimkʻ)	բառնայցիք (baṙnaycʻikʻ)	բառնայցին (baṙnaycʻin)
	aorist	բարձայց (barjaycʻ)	բարձցիս (barjcʻis)	բարձցի (barjcʻi)	բարձցուք (barjcʻukʻ)	բարձջիք (barjǰikʻ)	բարձցին (barjcʻin)
imperatives		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
	imperative	—	բարձի՛ր (barjír)	—	—	բարձարո՛ւք (barjarúkʻ)	—
	cohortative	—	բարձջի՛ր (barjǰír)	—	—	բարձջի՛ք (barjǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ բառնար (mí baṙnar)	—	—	մի՛ բառնայք (mí baṙnaykʻ)	—
note the aorist stem

Descendants edit

Armenian: բառնալ (baṙnal)

References edit

^ Ačaṙyan, Hračʻya (1940) Hayocʻ lezvi patmutʻyun [History of the Armenian Language] (in Armenian), volume I, Yerevan: University Press, pages 40–41
^ Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “բառնամ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press