ხუნდი
Georgian edit
Pronunciation edit
Etymology 1 edit
From Old Georgian ჴუნდი (qundi), from Proto-Georgian-Zan *qund-. The third meaning is a semantic loan from Russian коло́дка (kolódka).
Noun edit
ხუნდი • (xundi) (plural ხუნდები)
- (leg) shackles, stocks
- trap
- (mechanical engineering) brake shoe
Inflection edit
Declension of ხუნდი (see Georgian declension)
| singular | plural | archaic plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ხუნდი (xundi) | ხუნდები (xundebi) | ხუნდნი (xundni) |
| ergative | ხუნდმა (xundma) | ხუნდებმა (xundebma) | ხუნდთ(ა) (xundt(a)) |
| dative | ხუნდს(ა) (xunds(a)) | ხუნდებს(ა) (xundebs(a)) | ხუნდთ(ა) (xundt(a)) |
| genitive | ხუნდის(ა) (xundis(a)) | ხუნდების(ა) (xundebis(a)) | ხუნდთ(ა) (xundt(a)) |
| instrumental | ხუნდით(ა) (xundit(a)) | ხუნდებით(ა) (xundebit(a)) | |
| adverbial | ხუნდად(ა) (xundad(a)) | ხუნდებად(ა) (xundebad(a)) | |
| vocative | ხუნდო (xundo) | ხუნდებო (xundebo) | ხუნდნო (xundno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
Postpositional inflection of ხუნდი (see Georgian postpositions)
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
|---|---|---|
| -ზე (on - ) | ხუნდზე (xundze) | ხუნდებზე (xundebze) |
| -თან (near - ) | ხუნდთან (xundtan) | ხუნდებთან (xundebtan) |
| -ში (in - ) | ხუნდში (xundši) | ხუნდებში (xundebši) |
| -ვით (like a - ) | ხუნდივით (xundivit) | ხუნდებივით (xundebivit) |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (for - ) | ხუნდისთვის (xundistvis) | ხუნდებისთვის (xundebistvis) |
| -ებრ (like a - ) | ხუნდისებრ (xundisebr) | ხუნდებისებრ (xundebisebr) |
| -კენ (towards - ) | ხუნდისკენ (xundisḳen) | ხუნდებისკენ (xundebisḳen) |
| -გან (from/of - ) | ხუნდისგან (xundisgan) | ხუნდებისგან (xundebisgan) |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (from / since - ) | ხუნდიდან (xundidan) | ხუნდებიდან (xundebidan) |
| -ურთ (together with - ) | ხუნდითურთ (xunditurt) | ხუნდებითურთ (xundebiturt) |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (up to - ) | ხუნდამდე (xundamde) | ხუნდებამდე (xundebamde) |
Derived terms edit
- ხელხუნდი (xelxundi, “hand shackles”)
Descendants edit
See also edit
- ბორკილი (borḳili)
Further reading edit
- Čikobava, Arnold et al., editors (1950–1964), “ხუნდი1”, in Kartuli enis ganmarṭebiti leksiḳoni [Explanatory Dictionary of the Georgian language] (in Georgian), Tbilisi: Academy Press
Etymology 2 edit
Noun edit
ხუნდი • (xundi) (plural ხუნდები)
- squab (baby pigeon)
Inflection edit
Declension of ხუნდი (see Georgian declension)
| singular | plural | archaic plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ხუნდი (xundi) | ხუნდები (xundebi) | ხუნდნი (xundni) |
| ergative | ხუნდმა (xundma) | ხუნდებმა (xundebma) | ხუნდთ(ა) (xundt(a)) |
| dative | ხუნდს(ა) (xunds(a)) | ხუნდებს(ა) (xundebs(a)) | ხუნდთ(ა) (xundt(a)) |
| genitive | ხუნდის(ა) (xundis(a)) | ხუნდების(ა) (xundebis(a)) | ხუნდთ(ა) (xundt(a)) |
| instrumental | ხუნდით(ა) (xundit(a)) | ხუნდებით(ა) (xundebit(a)) | |
| adverbial | ხუნდად(ა) (xundad(a)) | ხუნდებად(ა) (xundebad(a)) | |
| vocative | ხუნდო (xundo) | ხუნდებო (xundebo) | ხუნდნო (xundno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
Postpositional inflection of ხუნდი (see Georgian postpositions)
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
|---|---|---|
| -ზე (on - ) | ხუნდზე (xundze) | ხუნდებზე (xundebze) |
| -თან (near - ) | ხუნდთან (xundtan) | ხუნდებთან (xundebtan) |
| -ში (in - ) | ხუნდში (xundši) | ხუნდებში (xundebši) |
| -ვით (like a - ) | ხუნდივით (xundivit) | ხუნდებივით (xundebivit) |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (for - ) | ხუნდისთვის (xundistvis) | ხუნდებისთვის (xundebistvis) |
| -ებრ (like a - ) | ხუნდისებრ (xundisebr) | ხუნდებისებრ (xundebisebr) |
| -კენ (towards - ) | ხუნდისკენ (xundisḳen) | ხუნდებისკენ (xundebisḳen) |
| -გან (from/of - ) | ხუნდისგან (xundisgan) | ხუნდებისგან (xundebisgan) |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (from / since - ) | ხუნდიდან (xundidan) | ხუნდებიდან (xundebidan) |
| -ურთ (together with - ) | ხუნდითურთ (xunditurt) | ხუნდებითურთ (xundebiturt) |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (up to - ) | ხუნდამდე (xundamde) | ხუნდებამდე (xundebamde) |
Further reading edit
- Čikobava, Arnold et al., editors (1950–1964), “ხუნდი2”, in Kartuli enis ganmarṭebiti leksiḳoni [Explanatory Dictionary of the Georgian language] (in Georgian), Tbilisi: Academy Press