bogaty

See also: bôgaty

Lower Sorbian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *bogatъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈbɔɡatɨ/

Adjective

bogaty (comparative bogatšy, superlative nejbogatšy, adverb bogaśe)

1. rich, wealthy

   Antonym: chudy

Declension

Declension of bogaty

	Masculine singular	Feminine singular	Neuter singular	Dual	Plural
Nominative	bogaty	bogata	bogate	bogatej	bogate
Genitive	bogatego	bogateje	bogatego	bogateju	bogatych
Dative	bogatemu	bogatej	bogatemu	bogatyma	bogatym
Accusative	bogaty bogatego (animate)	bogatu	bogate	bogatej bogateju (animate)	bogate bogatych (optional animate form)
Instrumental	bogatym	bogateju	bogatym	bogatyma	bogatymi
Locative	bogatem	bogatej	bogatem	bogatyma	bogatych

Further reading

• Muka, Arnošt (1921, 1928) “bogaty”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
• Starosta, Manfred (1999) “bogaty”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *bogàtъ. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /bɔɡatɨ/
• IPA^(key): (15^th CE) /bɔɡatɨ/

Adjective

bogaty

1. rich, wealthy
   • Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie‎^[2], page 3a:

     Krol... szø gest on dzysza vczinil... bogaty

     [Krol... się jest on dzisia uczynił... bogaty]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 92v:

     Opulentus id est diues vel opibus plenus bogathy

     [Opulentus id est diues vel opibus plenus bogaty]

Derived terms

nouns

• bogaciec
• bogactwo
• bogacz
• bogatka

 

verbs

• bogacić impf

 

Descendants

• Masurian: bogäti
• Polish: bogaty
• Silesian: bogaty

References

• Boryś, Wiesław (2005) “”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN, page 518
• Mańczak, Witold (2017) “bogaty”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “bogaty”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “bogaty”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “bogaty”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “bogaty”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Alternative forms

• bogat (Middle Polish)

Etymology

Inherited from Old Polish bogaty.

Pronunciation

• IPA^(key): /bɔˈɡa.tɨ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /bɔˈɡa.tɨ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -atɨ
• Syllabification: bo‧ga‧ty

Adjective

bogaty (comparative bogatszy, superlative najbogatszy, derived adverb bogato)

1. (sometimes nominalized) rich, wealthy

   Synonyms: forsiasty, dobrze sytuowany, dostatni, dziany, forsiasty, majętny, nadziany, wzbogacony, zamożny, zasobny

   Antonyms: biedny, goły, niebogaty, skromny, ubogi

   Jego ojciec było bardzo bogatym człowiekiem. ― His father was a very rich man.

2. rich, fancy, ostentatious

   Synonym: okazały

   Antonyms: niebogaty, prosty

3. (literary) rich; varied [+ w (accusative) = in what]
4. (literary) rich, abundant, plentiful [+ w (accusative) = in what]

   Synonyms: obfity, zasobny

   Antonyms: niebogaty, ubogi

   Gleba w tym regionie jest bogaty w minerały. ― The soil in this region is rich in minerals.

5. (Middle Polish, figuratively) rich in morals; righteous, honorable
6. (Middle Polish) rich; Further details are uncertain.
   • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[3], page 64c:

     Copiosus, Okwity/ [...] Doſtáteczny Zbytny/ Bogáty.

   • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎^[4], page [733]a:

     Opimus ‒ Tłuſti, bogati, naſzpikowani.

   • 1646, Michał Kuschius, Wegweiſer ӡur Polniſchen/ vnd Deutſchen Sprache [...] Prӡewodnik do Języká Polskiego/ To iest: Gruntowna/ potrzebna náuká iáko się Niemieckie Pácholę y Dziewczątko Polskiego/ á ӡász Polak Niemieckiego/ Języká łatwiej y rychley/ nietilko práwie pisáć/ rozumieć/ y mowić náuczyć/ náprzesádzie/ y słow szukáć może [...], page H8v:

     Reich bogáty dives.

   • 1699, Jan Tobiasz Keller (Kieller), Nowa królewska polska i niemiecka gramatyka, 1699., page 57:

     Reich bogaty.

Declension

Declension of bogaty (hard)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	bogaty		bogata	bogate	bogaci	bogate
genitive	bogatego		bogatej	bogatego	bogatych
dative	bogatemu		bogatej	bogatemu	bogatym
accusative	bogatego	bogaty	bogatą	bogate	bogatych	bogate
instrumental	bogatym		bogatą	bogatym	bogatymi
locative	bogatym		bogatej	bogatym	bogatych

Derived terms

adjectives

• arcybogaty
• bogaty z domu
• niebogaty
• przebogaty

 

nouns

• bogactwo
• bogacz
• bogaczka
• bogata przeszłość
• bogatek
• bogatka
• bogatość

 

phrases

• kto bogatemu zabroni

 

proverbs

• bogatemu diabeł dziecko kołysze
• czym chata bogata, tym rada

 

verbs

• bogacić impf
• bogacieć impf

 

Collocations

Collocations

• bogaty krewny ― a rich relative
• bogaty mąż ― a rich husband
• bogaty człowiek ― a rich person
• bogaty biznesmen ― a rich businessman
• bogaty kupiec ― a rich merchant
• bogaty sponsor ― a rich sponsor
• bogaty właściciel ― a rich owner
• bogaty dom ― a rich house/hom
• bogaty klub sportowy ― a rich sports club
• bogaty kraj ― a rich country
• bogata wdowa ― a rich widow
• bogata rodzina ― a rich family
• bogata firma ― a rich company
• bogate miasto ― a rich city
• bogate państwo ― a rich country
• bogaty strój ― a fancy outfit
• bogaty haft ― fancy embroidery
• bogaty ornament ― a fancy ornament
• bogaty wystrój ― fancy décor
• bogaty obiad ― a fancy lunch
• bogate umeblowanie ― fancy furnishing
• bogate ubranie ― fancy clothes
• bogate złocenia ― fancy gilding
• bogaty księgozbiór ― a rich book collection
• bogaty zbiór ― a rich collection
• bogaty program ― a rich program
• bogaty repertuar ― a rich repetoir
• bogaty wybór ― a wide selection
• bogaty dorobek ― a rich legacy
• bogate archiwum ― a rich archive
• bogata biblioteka ― a rich/extensive library
• bogata kolekcja ― rich/extensive collection
• bogata oferta ― a wide range
• bogata kariera ― an illustrious career
• bogata osobowość ― a great personality
• bogata historia ― a rich history/wealth of history
• bogata kultura ― a rich culture
• bogata literatura ― rich literature
• bogata tradycja ― a rich tradition
• bogate życie kulturalne ― a rich cultural life
• bogate życie ― a rich life
• bogaty w sensy ― rich in meanings
• bogaty w treści ― rich in content
• bogaty w znaczenia ― rich in meanings
• bogaty w wydarzenia ― rich in events
• bogaty posiłek ― a rich meal
• bogaty kraj ― a rich country
• bogata dieta ― a rich diet
• bogata okolica ― a rich area
• bogaty w błonnik ― rich in fiber
• bogaty w białko ― rich in protein
• bogaty w witaminy ― rich in vitamins
• bogaty w ropę ― rich in oil

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), bogaty is one of the most used words in Polish, appearing 21 times in scientific texts, 11 times in news, 17 times in essays, 9 times in fiction, and 3 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 61 times, making it the 1066th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• bogaty in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• bogaty in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “bogaty”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Wiesław Morawski (16.04.2019) “BOGATY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “bogaty”, in Słownik języka polskiego‎^[5]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “bogaty”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[6]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “bogaty”, in Słownik języka polskiego‎^[7] (in Polish), volume 1, Warsaw, page 182
• bogaty in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish bogaty.

Pronunciation

• IPA^(key): /bɔˈɡatɨ/
• Rhymes: -atɨ
• Syllabification: bo‧ga‧ty

Adjective

bogaty (comparative bogatszy, superlative nojbogatszy, derived adverb bogato)

1. rich, wealthy

Declension

Declension of bogaty

		singular			plural
		masculine	neuter	feminine	virile	nonvirile
nominative		bogaty	bogate	bogatŏ	bogaci	bogate
genitive		bogatego		bogatyj	bogatych
dative		bogatymu		bogatyj	bogatym
accusative	animate	bogatego	bogate	bogatõ	bogatych	bogate
	inanimate	bogaty
instrumental		bogatym		bogatōm	bogatymi
locative		bogatym		bogatyj	bogatych
vocative		bogaty	bogate	bogatŏ	bogaci	bogate

Further reading

• bogaty in dykcjonorz.eu
• bogaty in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “bogatŏ”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 65
• Aleksandra Wencel (2023) “bogaty”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski‎^[8], page 68