bywać
Old Polish edit
Etymology edit
Inherited from Proto-Slavic *byvàti. By surface analysis, być + -wać. First attested in the end of the 14th century.
Pronunciation edit
Verb edit
bywać impf
- used with the past participle to form the present and past passive tenses of verbs
- 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 28:
- Thacy slostnyczy przes thakee zachoczczow myenyenye wyzwalyaany biwaly (huiusmodi malefactores per eandem nominationem a poena liberabantur)
- [Tacy złostnicy przez takie zachodźcow mienienie wyzwalani bywali (huiusmodi malefactores per eandem nominationem a poena liberabantur)]
- 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 99:
- Przes wschitky, gysch przi they przissyąndze syedzeli albo przistali, milczano bywalo (per omnes assidentes vel astantes iuramento tacebatur)
- [Przez wszytki, jiż przy tej przysiędze siedzieli albo przystali, milczano bywało (per omnes assidentes vel astantes iuramento tacebatur)]
- 1922 [End of the 14th century], Jan Łoś, editor, Początki piśmiennictwa polskiego. (Przegląd zabytków językowych)[2], page 233:
- Vkazana tobe biwa miloszcziwa
- [Ukazana tobie bywa miłościwa]
- (copulative) copulative in compound predicates
- 1901 [Middle of the 15th century], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 427:
- [Trzecie odzie]nye, to yest yedwa[bne], [b]ywa s chrobakow (tertium vestimentum scilicet sericum, quod sit de vermibus)
- [[Trzecie odzie]nie, to jest jedwa[bne], [b]ywa z chrobakow (tertium vestimentum scilicet sericum, quod sit de vermibus)]
- frequentative of być
- 1930 [Fifteenth century], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[3], 5, 8:
- Ti wszitky scyeszki sø my iawni, bom gymy czøsto chodzil, a biwalem v Gabela brata waszego (et mansi apud Gabelum fratrem nostrum)
- [Ty wszytki ścieżki są mi jawny, bom jimi często chodził a bywałem u Gabela brata waszego (et mansi apud Gabelum fratrem nostrum)]
- to linger; to remain
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter][4], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 54, 20:
- Odkupi w pocoiu duszø moiø od tich, gich (pro gisz) se bliszø ku mne, bo medzy welmi bywal se mnø (quoniam inter multos erant mecum)
- [Odkupi w pokoju duszę moję od tych, jiż sie bliżą ku mnie, bo miedzy wielmi bywal[i] se mną (quoniam inter multos erant mecum)]
- to happen; to occur
- 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 28:
- Czanstokrocz bywa (plerumque fit), ysz... nyekthorzy... przes baklywoscz... wycząnstwo obikli odnoszycz
- [Częstokroć bywa (plerumque fit), iż... niektorzy... przez bakliwość... wicięstwo obykli odnosić]
- to befall, to fall to
- 1853 [End of the 15th century], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830, volume 4, page 139:
- Yelye dny do roką bywa, thele lath Szandomyrz odpustow myewa
- [Jele dni do roka bywa, tele lat Sędomirz odpustow miewa]
- to arise
- Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie[5], page 12a:
- Sz nesktorego szyna slodzeg byua, kostarsz y pyganicza, a s dzefkicz tesze mnogdy sla szona byua
- [Z nie z ktorego syna złodziej bywa, kostarz i pijanica, a z dziewkić teże mnogdy zła żona bywa]
- to take place
- 1886, Emil Kałużniacki, editor, Die polnische Recension der Magdeburger Urtheile und die einschlägigen deutschen, lateinischen und czechischen Sammlungen, page 200:
- We trzych wylkych sandzech, gdy bywayą gyeden na szwyathego Iana y Pawla dzyen, ... gdy burgrabya szyedzy na sąndze..., gyest wyna osszmdzyeszath szelągow
- [We trzech wi[e]lkich sądziech, gdy bywają jeden na Świętego Jana i Pawła dzień, ... gdy burgrabia siedzi na sądzie..., jest wina ośmdziesiąt szelągow]
Derived terms edit
verbs
Descendants edit
References edit
- Boryś, Wiesław (2005) “bywać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “bywać”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Bańkowski, Andrzej (2000) “bywać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “bywać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish bywać. By surface analysis, być + -wać.
Pronunciation edit
- IPA(key): /ˈbɨ.vat͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈbɨ.vat͡ɕ/
Audio (file) - Rhymes: -ɨvat͡ɕ
- Syllabification: by‧wać
Verb edit
bywać impf (indeterminate, frequentative, imperfective być)
- (intransitive, copulative) frequentative of być
- On bywa całkiem wredny. ― He can be pretty mean.
- Bywam w kinie. ― I frequent the movie theater.
Conjugation edit
Derived terms edit
adjectives
interjections
nouns
verbs
Trivia edit
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), bywać is one of the most used words in Polish, appearing 23 times in scientific texts, 0 times in news, 16 times in essays, 19 times in fiction, and 22 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 80 times, making it the 800th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References edit
Further reading edit
- bywać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- bywać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “bywać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “BYWAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 10.12.2021
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “bywać”, in Słownik języka polskiego[6]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “bywać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[7]
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “bywać”, in Słownik języka polskiego[8] (in Polish), volume 1, Warsaw, page 248
- bywać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Silesian edit
Etymology edit
Inherited from Old Polish bywać. By surface analysis, być + -wać.
Pronunciation edit
Verb edit
bywać impf (indeterminate, frequentative, imperfective być)
- (intransitive, copulative) frequentative of być
Conjugation edit
Further reading edit
- bywać in silling.org
- Aleksandra Wencel (2023) “bywać”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski[9], page 96