odbyć

See also: ôdbyć

Old Polish

Alternative forms

• otbyć

Etymology

From od- +‎ być. First attested in 1402.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɔdbɨt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɔdbɨt͡ɕ/

Verb

odbyć pf (imperfective odbywać)

1. (law) to reject a claimant's claim [+genitive = what], [+ o (accusative) = of what], [+instrumental = with what]
   • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎^[2], page 21:

     Chczemy, aby... czlowiek o... gwalth... bylby pozwan, tedy nany dobrym swiadeczstwem ma bycz dokonan. Paknyali to nye bądze, tedy wlosną rąką przysyągwszy sam odbądze (se valeat expurgare)

     [Chcemy, aby... człowiek o... gwałt... byłby pozwan, tedy nań dobrym świadeczstwem ma być dokonan. Paknięli to nie będzie, tedy włosną ręką przysiągwszy sam odbędzie (se valeat expurgare)]

   • 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 109:

     Taky pan nyesprawyedlywye bi takąn kopan ot nyego... wzyąnl, chczancz odbicz placzyezu prawa (volens evadere solutionem iuris)

     [Taki pan niesprawiedliwie by taką kopę ot niego... wziął, chcąc odbyć płacieżu prawa (volens evadere solutionem iuris)]

   • 1897 [1418], Teki Adolfa Pawińskiego, volume VII, number 129:

     O tho gesth gich oczecz zalowal na Sliuskiego, a Sliuski gest odbil gich o ty dzedzyne, a y na to Nicolaus ma sandowy listh... Pan S[łuńsk]y odbil gest o to oczcza waschego y na tho ma wascha sandowa twardoscz

     [O to jest jich ociec żałował na Słuńskiego, a Słuński jest odbył jich o ty dziedzinie, a i na to Nicolaus ma sądowy list... Pan S[łuńsk]i odbył jest o to oćca waszego i na to ma waszę sądową twardość]

   • 1888 [1402], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎^[3], page 102:

     Eze Maczey s Wawrzkem mal tø umowø, ez go ne mal dawnosczø odbicz o ssedlisco

     [Eże Maciej z Wawrzkiem miał tę umowę, eż go nie miał dawnością odbyć o siedlisko]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 115v:

     Repugnare id est obstare widerfechten odbycz

     [Repugnare id est obstare widerfechten odbyć]

2. The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
   1. to assuage someone's grievance
      • 1856-1870 [1483], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki, volume XI, number 268:

        Sub eodem iudicio banito veniens tota comunitas obligata est dominum *woyovodam ab ista adveniente dominica per septimanam in dominicam al. *odbyczcz cum bona voluntate et iure non intrare, super hoc dominus woyevoda posuit solidum

        [Sub eodem iudicio banito veniens tota comunitas obligata est dominum wojewodam ab ista adveniente dominica per septimanam in dominicam al. odbyć cum bona voluntate et iure non intrare, super hoc dominus wojewoda posuit solidum]

3. to send off, to drive away
   • 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume I, page XLV:

     Slugy vyssokyey mysszly odbancz (repelle) gyako nyeprzyaczela!

     [Sługi wysokiej myśli odbądź (repelle) jako nieprzyjaciela!]

4. to leave, to abandon
   • 1901 [1463-1465], Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus [Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią]‎^[4], line 72:

     Othbandzeszch swey mylosznycze

     [Otbędziesz swej miłośnice]

Derived terms

noun

• odbycie

 

Descendants

• Masurian: ôdbicz
• Polish: odbyć
• Silesian: ôdbyć

References

• Bańkowski, Andrzej (2000) “odbyć”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “odbyć, otbyć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “odbyć”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish odbyć. By surface analysis, od- +‎ być. Compare Kashubian òdbëc.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈɔd.bɨt͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈɔd.bɨt͡ɕ/

• Audio 1, odbyć

  (file)

• Audio 2, odbyć się

  (file)

• Rhymes: -ɔdbɨt͡ɕ
• Syllabification: od‧być

Verb

odbyć pf (imperfective odbywać)

1. (transitive, literary) to hold, to put on, to organise; to attend
2. (transitive, obsolete) to take care of, to deal with

   Synonym: załatwić

3. (transitive, obsolete) to get rid of

   Synonym: zbyć

4. (transitive, obsolete) to realize (to bring into existence)

   Synonym: uskutecznić

5. (transitive, Middle Polish) to dispel a disease
6. (transitive, Middle Polish) to sell

   Synonym: sprzedać

7. (transitive, Middle Polish) to lose (to cause something to cease to be in one's possession or capability)

   Synonym: stracić

8. (transitive, Middle Polish, law) to invalidate

   Synonym: unieważnić

9. (transitive, Middle Polish) to assuage, to calm

   Synonym: uspokoić

10. (reflexive with się, literary) to take place
11. (reflexive with się, obsolete) to expend (to release human waste)

Conjugation

Conjugation of odbyć pf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		odbyć
future tense	1st	odbędę			odbędziemy
	2nd	odbędziesz			odbędziecie
	3rd	odbędzie			odbędą
	impersonal	odbędzie się
past tense	1st	odbyłem, -(e)m odbył	odbyłam, -(e)m odbyła	odbyłom, -(e)m odbyło	odbyliśmy, -(e)śmy odbyli	odbyłyśmy, -(e)śmy odbyły
	2nd	odbyłeś, -(e)ś odbył	odbyłaś, -(e)ś odbyła	odbyłoś, -(e)ś odbyło	odbyliście, -(e)ście odbyli	odbyłyście, -(e)ście odbyły
	3rd	odbył	odbyła	odbyło	odbyli	odbyły
	impersonal	odbyto
conditional	1st	odbyłbym, bym odbył	odbyłabym, bym odbyła	odbyłobym, bym odbyło	odbylibyśmy, byśmy odbyli	odbyłybyśmy, byśmy odbyły
	2nd	odbyłbyś, byś odbył	odbyłabyś, byś odbyła	odbyłobyś, byś odbyło	odbylibyście, byście odbyli	odbyłybyście, byście odbyły
	3rd	odbyłby, by odbył	odbyłaby, by odbyła	odbyłoby, by odbyło	odbyliby, by odbyli	odbyłyby, by odbyły
	impersonal	odbyto by
imperative	1st	niech odbędę			odbądźmy
	2nd	odbądź			odbądźcie
	3rd	niech odbędzie			niech odbędą
passive adjectival participle		odbyty	odbyta	odbyte	odbyci	odbyte
anterior adverbial participle		odbywszy
verbal noun		odbycie

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), odbyć is one of the most used words in Polish, appearing 7 times in scientific texts, 175 times in news, 3 times in essays, 7 times in fiction, and 2 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 194 times, making it the 286th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• odbyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• odbyć in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “odbyć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “odbyć się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “ODBYĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2010 February 8
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “odbyć”, in Słownik języka polskiego‎^[5]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “odbyć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[6]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “odbyć”, in Słownik języka polskiego‎^[7] (in Polish), volume 3, Warsaw, page 572
• odbyć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• odbyć się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego