Etymology
edit
From Old Irish urbruith (“decoction”), from bruith (“act of smelting, forging, refining; act of boiling, seething, cooking”), verbal noun of berbaid (“boils, cooks; melts, dissolves”, verb).
urbhruith (present analytic urbhruitheann, future analytic urbhruithfidh, verbal noun urbhruith, past participle urbhruite)
- (transitive, cooking) decoct
Conjugation
edit
|
singular
|
plural
|
relative
|
autonomous
|
first
|
second
|
third
|
first
|
second
|
third
|
indicative
|
present
|
urbhruithim
|
urbhruitheann tú; urbhruithir†
|
urbhruitheann sé, sí
|
urbhruithimid
|
urbhruitheann sibh
|
urbhruitheann siad; urbhruithid†
|
a urbhruitheann; a urbhruitheas / a n-urbhruitheann*; a n-urbhruitheas*
|
urbhruitear
|
past
|
d'urbhruith mé; d'urbhruitheas / urbhruith mé‡; urbhruitheas‡
|
d'urbhruith tú; d'urbhruithis / urbhruith tú; urbhruithis‡
|
d'urbhruith sé, sí / urbhruith sé, sí‡
|
d'urbhruitheamar; d'urbhruith muid / urbhruitheamar; urbhruith muid‡
|
d'urbhruith sibh; d'urbhruitheabhair / urbhruith sibh; urbhruitheabhair‡
|
d'urbhruith siad; d'urbhruitheadar / urbhruith siad; urbhruitheadar‡
|
a d'urbhruith / ar urbhruith*
|
urbhruitheadh; hurbhruitheadh†
|
past habitual
|
d'urbhruithinn / urbhruithinn‡; n-urbhruithinn‡‡
|
d'urbhruiteá / urbhruiteá‡; n-urbhruiteᇇ
|
d'urbhruitheadh sé, sí / urbhruitheadh sé, sí‡; n-urbhruitheadh sé, s퇇
|
d'urbhruithimis; d'urbhruitheadh muid / urbhruithimis; urbhruitheadh muid‡; n-urbhruithimis‡‡; n-urbhruitheadh muid‡‡
|
d'urbhruitheadh sibh / urbhruitheadh sibh‡; n-urbhruitheadh sibh‡‡
|
d'urbhruithidís; d'urbhruitheadh siad / urbhruithidís; urbhruitheadh siad‡; n-urbhruithidís‡‡; n-urbhruitheadh siad‡‡
|
a d'urbhruitheadh / a n-urbhruitheadh*
|
d'urbhruití / urbhruití‡; n-urbhruit퇇
|
future
|
urbhruithfidh mé; urbhruithfead
|
urbhruithfidh tú; urbhruithfir†
|
urbhruithfidh sé, sí
|
urbhruithfimid; urbhruithfidh muid
|
urbhruithfidh sibh
|
urbhruithfidh siad; urbhruithfid†
|
a urbhruithfidh; a urbhruithfeas / a n-urbhruithfidh*; a n-urbhruithfeas*
|
urbhruithfear
|
conditional
|
d'urbhruithfinn / urbhruithfinn‡; n-urbhruithfinn‡‡
|
d'urbhruithfeá / urbhruithfeá‡; n-urbhruithfeᇇ
|
d'urbhruithfeadh sé, sí / urbhruithfeadh sé, sí‡; n-urbhruithfeadh sé, s퇇
|
d'urbhruithfimis; d'urbhruithfeadh muid / urbhruithfimis‡; urbhruithfeadh muid‡; n-urbhruithfimis‡‡; n-urbhruithfeadh muid‡‡
|
d'urbhruithfeadh sibh / urbhruithfeadh sibh‡; n-urbhruithfeadh sibh‡‡
|
d'urbhruithfidís; d'urbhruithfeadh siad / urbhruithfidís‡; urbhruithfeadh siad‡; n-urbhruithfidís‡‡; n-urbhruithfeadh siad‡‡
|
a d'urbhruithfeadh / a n-urbhruithfeadh*
|
d'urbhruithfí / urbhruithfí‡; n-urbhruithf퇇
|
subjunctive
|
present
|
go n-urbhruithe mé; go n-urbhruithead†
|
go n-urbhruithe tú; go n-urbhruithir†
|
go n-urbhruithe sé, sí
|
go n-urbhruithimid; go n-urbhruithe muid
|
go n-urbhruithe sibh
|
go n-urbhruithe siad; go n-urbhruithid†
|
—
|
go n-urbhruitear
|
past
|
dá n-urbhruithinn
|
dá n-urbhruiteá
|
dá n-urbhruitheadh sé, sí
|
dá n-urbhruithimis; dá n-urbhruitheadh muid
|
dá n-urbhruitheadh sibh
|
dá n-urbhruithidís; dá n-urbhruitheadh siad
|
—
|
dá n-urbhruití
|
imperative
|
urbhruithim
|
urbhruith
|
urbhruitheadh sé, sí
|
urbhruithimis
|
urbhruithigí; urbhruithidh†
|
urbhruithidís
|
—
|
urbhruitear
|
verbal noun
|
urbhruith
|
past participle
|
urbhruite
|
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)
urbhruith f (genitive singular urbhruithe, nominative plural urbhruitheanna)
- verbal noun of urbhruith
- decoction
Declension
edit
Mutation
edit
Irish mutation
|
Radical |
Eclipsis |
with h-prothesis |
with t-prothesis
|
urbhruith
|
n-urbhruith
|
hurbhruith
|
not applicable
|
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.
|
References
edit
- Ó Dónaill, Niall (1977) “urbhruith”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “urbruith”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language