тупраҡ
Bashkir edit
Etymology edit
From Proto-Turkic *toprak (“earth, soil”).
Cognate with Old Uyghur [script needed] (topraq, “soil”);[1] Tatar туфрак (tufraq), Kazakh топырақ (topyraq), Kyrgyz топурак (topurak), Uzbek tuproq, Azerbaijani torpaq, Turkish toprak (“earth, soil”), Khakas тобырах (tobırax, “soil”), Shor тобрақ (“soil”), Yakut тобурах (toburaq, “hail; dust”), Chuvash тӑпра (tăpra, “soil”).
Pronunciation edit
Noun edit
тупраҡ • (tupraq)
- earth, soil
- Диоксин иң тәүҙә тупраҡты, һауаны ағыулай.
- Dioksin iñ təwźə tupraqtı, hawanı ağıwlay.
- Dioxin first of all pollutes soil (and) air.
- land, territory
- (religion) soil, dust, ashes (from which human is created)
- Тупраҡтан яралғанбыҙ, тупраҡҡа ҡайтабыҙ.
- Tupraqtan yaralğanbıź, tupraqqa qaytabıź.
- We are made of soil, and to soil we shall revert. (=Ashes to ashes, dust to dust)
Declension edit
Declension of тупраҡ (tupraq)
| singular | plural | |
|---|---|---|
| absolute | тупраҡ (tupraq) | тупраҡтар (tupraqtar) |
| definite genitive | тупраҡтың (tupraqtıñ) | тупраҡтарҙың (tupraqtarźıñ) |
| dative | тупраҡҡа (tupraqqa) | тупраҡтарға (tupraqtarğa) |
| definite accusative | тупраҡты (tupraqtı) | тупраҡтарҙы (tupraqtarźı) |
| locative | тупраҡта (tupraqta) | тупраҡтарҙа (tupraqtarźa) |
| ablative | тупраҡтан (tupraqtan) | тупраҡтарҙан (tupraqtarźan) |
Derived terms edit
- ауыр тупрағы еңел булһын (awır tuprağı yeñel bulhın, “God rest his/her soul”)
References edit
- ^ Nadeljajev, V. M.; Nasilov, D. M.; Tenišev, E. R.; Ščerbak, A. M., editors (1969), Drevnetjurkskij slovarʹ [Dictionary of Old Turkic] (in Russian), Leningrad: USSR Academy of Sciences, Nauka, page 575