ҡалыу
Bashkir edit
Etymology edit
From Proto-Turkic *kiāl- (“stay behind, remain”).[1]
Verb edit
ҡалыу • (qalıw)
- to remain in a particular place, stay; stay behind
- Минең күңелем тыуған Уралымда ҡалды: муйыл сәскә атҡан туғайҙарҙы төшөмдә күреп йыш ҡына уянам.
- Mineñ küñelem tıwğan Uralımda qaldı: muyıl səskə atqan tuğayźarźı töşömdə kürep yış qına uyanam.
- My soul has remained in my native Urals: I often wake up dreaming of river meadows with bird cherries abloom.
- to remain, be still available
- Иҫтәлеккә тик өсмөйөш һалдат хаттары ғына ҡалды.
- İśtəlekkə tik ösmöyöş haldat xattarı ğına qaldı.
- Only the soldier's triangle letters (=wartime blue-envelope mail) have remained as a keepsake.
- Мәргәндең һаҙағында ике бөртөк кенə уҡ ҡалған ти.
- Mərgəndeñ haźağında ike börtök kenə uq qalğan ti.
- In the sharp-shooter's quiver, there remained only two arrows.
- Йоҡа ҡар ҡатламында тибенеп, йәйҙән ҡалған үләнде ашап ҡыш сыға башҡорт аты.
- Yoqa qar qatlamında tibenep, yəyźən qalğan ülənde aşap qış sığa başqort atı.
- The Bashkir horse overwinters by eating the grass remaining from the summer, breaking the thin snow layer with its hooves.
- Англияның климат үҙгәреү мәсьәләләре менән шөғөлләнеүсе ғалим-экологтары, ахырызаманға тиклем 40 йылдан да кәмерәк ваҡыт ҡалды, тип иҫбатлай.
- Angliyanıñ klimat üźgərew məsʹələləre menən şöğöllənewse ğalim-ekologtarı, axırızamanğa tiklem 40 yıldan da kəmerək vaqıt qaldı, tip iśbatlay.
- England's environmentalists who study the problems of climate change claim that a period less than 40 years is remaining till the end of the world.
- to remain (in a certain state), continue unchanged
- Быныһы минең өсөн мәңгелек сер булып ҡалды.
- Bınıhı mineñ ösön məñgelek ser bulıp qaldı.
- This remained an eternal mystery to me.
- to fall behind e.g. a group; miss e.g. a train
- to remain existent, persist, continue, linger
- (takes ablative or abessive case) lose a faculty/natural ability, be deprived of
- Бындай хәлде күреп, әсәйем өнһөҙ ҡалды.
- Bınday xəlde kürep, əsəyem önhöź qaldı.
- When seeing this situation, my mother became speechless.
- Ҡәйнәһенә инсульт булып, аяҡтан ҡалған.
- Qəynəhenə insulʹt bulıp, ayaqtan qalğan.
- (His/her) mother-in-law had a stroke and lost the ability to walk.
Synonyms edit
- (lose a natural ability) яҙыу (yaźıw)
References edit
- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*Kiāl-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8)[1], Leiden, New York, Köln: E.J. Brill