այրի
Armenian
editEtymology
editLearned borrowing from Old Armenian այրի (ayri).
Pronunciation
edit- (Eastern Armenian) IPA(key): /ɑjˈɾi/, [ɑjɾí]
- (Western Armenian) IPA(key): /ɑjˈɾi/, [ɑjɾí]
Audio (Eastern Armenian): (file)
Noun
editայրի • (ayri)
- widow or widower (usually a widow)
- այրի կին ― ayri kin ― widow
- այրի տղամարդ ― ayri tġamard ― widower
Declension
edit| u-type, animate (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | այրի (ayri) | այրիներ (ayriner) | ||
| dative | այրու (ayru) | այրիների (ayrineri) | ||
| ablative | այրուց (ayrucʻ) | այրիներից (ayrinericʻ) | ||
| instrumental | այրով, այրիով (ayrov, ayriov) | այրիներով (ayrinerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | այրին (ayrin) | այրիները/այրիներն (ayrinerə/ayrinern) | ||
| dative | այրուն (ayrun) | այրիներին (ayrinerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | այրիս (ayris) | այրիներս (ayriners) | ||
| dative | այրուս (ayrus) | այրիներիս (ayrineris) | ||
| ablative | այրուցս (ayrucʻs) | այրիներիցս (ayrinericʻs) | ||
| instrumental | այրովս, այրիովս (ayrovs, ayriovs) | այրիներովս (ayrinerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | այրիդ (ayrid) | այրիներդ (ayrinerd) | ||
| dative | այրուդ (ayrud) | այրիներիդ (ayrinerid) | ||
| ablative | այրուցդ (ayrucʻd) | այրիներիցդ (ayrinericʻd) | ||
| instrumental | այրովդ, այրիովդ (ayrovd, ayriovd) | այրիներովդ (ayrinerovd) | ||
| locative | — | — | ||
| i-type, animate (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | այրի (ayri) | այրիներ (ayriner) | ||
| dative | այրիի (ayrii) | այրիների (ayrineri) | ||
| ablative | այրիից (ayriicʻ) | այրիներից (ayrinericʻ) | ||
| instrumental | այրիով (ayriov) | այրիներով (ayrinerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | այրին (ayrin) | այրիները/այրիներն (ayrinerə/ayrinern) | ||
| dative | այրիին (ayriin) | այրիներին (ayrinerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | այրիս (ayris) | այրիներս (ayriners) | ||
| dative | այրիիս (ayriis) | այրիներիս (ayrineris) | ||
| ablative | այրիիցս (ayriicʻs) | այրիներիցս (ayrinericʻs) | ||
| instrumental | այրիովս (ayriovs) | այրիներովս (ayrinerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | այրիդ (ayrid) | այրիներդ (ayrinerd) | ||
| dative | այրիիդ (ayriid) | այրիներիդ (ayrinerid) | ||
| ablative | այրիիցդ (ayriicʻd) | այրիներիցդ (ayrinericʻd) | ||
| instrumental | այրիովդ (ayriovd) | այրիներովդ (ayrinerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Adjective
editայրի • (ayri)
Declension
edit| nominalized, i-type (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | այրի (ayri) | այրիներ (ayriner) | ||
| dative | այրիի (ayrii) | այրիների (ayrineri) | ||
| ablative | այրիից (ayriicʻ) | այրիներից (ayrinericʻ) | ||
| instrumental | այրիով (ayriov) | այրիներով (ayrinerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | այրին (ayrin) | այրիները/այրիներն (ayrinerə/ayrinern) | ||
| dative | այրիին (ayriin) | այրիներին (ayrinerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | այրիս (ayris) | այրիներս (ayriners) | ||
| dative | այրիիս (ayriis) | այրիներիս (ayrineris) | ||
| ablative | այրիիցս (ayriicʻs) | այրիներիցս (ayrinericʻs) | ||
| instrumental | այրիովս (ayriovs) | այրիներովս (ayrinerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | այրիդ (ayrid) | այրիներդ (ayrinerd) | ||
| dative | այրիիդ (ayriid) | այրիներիդ (ayrinerid) | ||
| ablative | այրիիցդ (ayriicʻd) | այրիներիցդ (ayrinericʻd) | ||
| instrumental | այրիովդ (ayriovd) | այրիներովդ (ayrinerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Derived terms
edit- այրիանալ (ayrianal)
Old Armenian
editEtymology
editThrough haplology from Proto-Armenian *ananiríya-, from Proto-Indo-European *n̥-h₂nēr-yeh₂-, composed of the privative prefix *n̥-, whence ան- (an-), and *h₂nḗr (“man, husband”), whence այր (ayr).
Noun
editայրի • (ayri)
Declension
edito-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | այրի (ayri) | այրիք (ayrikʻ) | |
| genitive | այրւոյ (ayrwoy) | այրեաց (ayreacʻ) | |
| dative | այրւոյ (ayrwoy) | այրեաց (ayreacʻ) | |
| accusative | այրի (ayri) | այրիս (ayris) | |
| ablative | այրւոյ (ayrwoy) | այրեաց (ayreacʻ) | |
| instrumental | այրեաւ (ayreaw) | այրեաւք = այրեօք (ayreawkʻ = ayreōkʻ) | |
| locative | այրի (ayri) | այրիս (ayris) |
Adjective
editայրի • (ayri)
Declension
edito-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | այրի (ayri) | այրիք (ayrikʻ) | |
| genitive | այրւոյ (ayrwoy) | այրեաց (ayreacʻ) | |
| dative | այրւոյ (ayrwoy) | այրեաց (ayreacʻ) | |
| accusative | այրի (ayri) | այրիս (ayris) | |
| ablative | այրւոյ (ayrwoy) | այրեաց (ayreacʻ) | |
| instrumental | այրեաւ (ayreaw) | այրեաւք = այրեօք (ayreawkʻ = ayreōkʻ) | |
| locative | այրի (ayri) | այրիս (ayris) |
Derived terms
edit- այրենոց (ayrenocʻ)
- այրիութիւն (ayriutʻiwn)
- այրութիւն (ayrutʻiwn)
- այրւանամ (ayrwanam)
Descendants
edit- → Armenian: այրի (ayri) (learned)
References
edit- Petrosean, Matatʻeay (1879) “այրի”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “այրի”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “այրի”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010) “ayri”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, pages 53, 63
Categories:
- Armenian terms borrowed from Old Armenian
- Armenian learned borrowings from Old Armenian
- Armenian terms derived from Old Armenian
- Armenian terms with IPA pronunciation
- Armenian terms with audio links
- Armenian lemmas
- Armenian nouns
- Armenian terms with usage examples
- Armenian adjectives
- Old Armenian terms inherited from Proto-Armenian
- Old Armenian terms derived from Proto-Armenian
- Old Armenian terms inherited from Proto-Indo-European
- Old Armenian terms derived from Proto-Indo-European
- Old Armenian lemmas
- Old Armenian nouns
- Old Armenian terms with rare senses
- Old Armenian adjectives
- Old Armenian haplological words