խորթ
Armenian edit
Etymology edit
Inherited from Old Armenian խորթ (xortʻ).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): /χoɹtʰ/ [χoɹtʰ] invalid IPA characters (//[])
- (Western Armenian, standard) IPA(key): /χoɹt/ [χoɹtʰ] invalid IPA characters (//[])
Adjective edit
խորթ • (xortʻ) (superlative ամենախորթ)
- unrelated, step-
- խորթ մայր ― xortʻ mayr ― stepmother
- alien, foreign
- (dialectal) orphan
- (dialectal) courageous
Declension edit
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | խորթ (xortʻ) | խորթեր (xortʻer) | ||
| dative | խորթի (xortʻi) | խորթերի (xortʻeri) | ||
| ablative | խորթից (xortʻicʻ) | խորթերից (xortʻericʻ) | ||
| instrumental | խորթով (xortʻov) | խորթերով (xortʻerov) | ||
| locative | խորթում (xortʻum) | խորթերում (xortʻerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | խորթը/խորթն (xortʻə/xortʻn) | խորթերը/խորթերն (xortʻerə/xortʻern) | ||
| dative | խորթին (xortʻin) | խորթերին (xortʻerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | խորթս (xortʻs) | խորթերս (xortʻers) | ||
| dative | խորթիս (xortʻis) | խորթերիս (xortʻeris) | ||
| ablative | խորթիցս (xortʻicʻs) | խորթերիցս (xortʻericʻs) | ||
| instrumental | խորթովս (xortʻovs) | խորթերովս (xortʻerovs) | ||
| locative | խորթումս (xortʻums) | խորթերումս (xortʻerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | խորթդ (xortʻd) | խորթերդ (xortʻerd) | ||
| dative | խորթիդ (xortʻid) | խորթերիդ (xortʻerid) | ||
| ablative | խորթիցդ (xortʻicʻd) | խորթերիցդ (xortʻericʻd) | ||
| instrumental | խորթովդ (xortʻovd) | խորթերովդ (xortʻerovd) | ||
| locative | խորթումդ (xortʻumd) | խորթերումդ (xortʻerumd) | ||
Noun edit
խորթ • (xortʻ)
Declension edit
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | խորթ (xortʻ) | խորթեր (xortʻer) | ||
| dative | խորթի (xortʻi) | խորթերի (xortʻeri) | ||
| ablative | խորթից (xortʻicʻ) | խորթերից (xortʻericʻ) | ||
| instrumental | խորթով (xortʻov) | խորթերով (xortʻerov) | ||
| locative | խորթում (xortʻum) | խորթերում (xortʻerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | խորթը/խորթն (xortʻə/xortʻn) | խորթերը/խորթերն (xortʻerə/xortʻern) | ||
| dative | խորթին (xortʻin) | խորթերին (xortʻerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | խորթս (xortʻs) | խորթերս (xortʻers) | ||
| dative | խորթիս (xortʻis) | խորթերիս (xortʻeris) | ||
| ablative | խորթիցս (xortʻicʻs) | խորթերիցս (xortʻericʻs) | ||
| instrumental | խորթովս (xortʻovs) | խորթերովս (xortʻerovs) | ||
| locative | խորթումս (xortʻums) | խորթերումս (xortʻerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | խորթդ (xortʻd) | խորթերդ (xortʻerd) | ||
| dative | խորթիդ (xortʻid) | խորթերիդ (xortʻerid) | ||
| ablative | խորթիցդ (xortʻicʻd) | խորթերիցդ (xortʻericʻd) | ||
| instrumental | խորթովդ (xortʻovd) | խորթերովդ (xortʻerovd) | ||
| locative | խորթումդ (xortʻumd) | խորթերումդ (xortʻerumd) | ||
Descendants edit
Old Armenian edit
Etymology edit
The origin is uncertain. The basic meaning is ‘rough, stony, uncultivated, abandoned (place)’, from which two meanings developed: ‘step-, alien’ and ‘hard, rough, violent’. See also կորդ (kord).
Noun edit
խորթ • (xortʻ)
- stepson, adulterine
Declension edit
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | խորթ (xortʻ) | խորթք (xortʻkʻ) | |
| genitive | խորթոյ (xortʻoy) | խորթոց (xortʻocʻ) | |
| dative | խորթոյ (xortʻoy) | խորթոց (xortʻocʻ) | |
| accusative | խորթ (xortʻ) | խորթս (xortʻs) | |
| ablative | խորթոյ (xortʻoy) | խորթոց (xortʻocʻ) | |
| instrumental | խորթով (xortʻov) | խորթովք (xortʻovkʻ) | |
| locative | խորթ (xortʻ) | խորթս (xortʻs) |
u-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | խորթ (xortʻ) | խորթք (xortʻkʻ) | |
| genitive | խորթու (xortʻu) | խորթուց (xortʻucʻ) | |
| dative | խորթու (xortʻu) | խորթուց (xortʻucʻ) | |
| accusative | խորթ (xortʻ) | խորթս (xortʻs) | |
| ablative | խորթէ (xortʻē) | խորթուց (xortʻucʻ) | |
| instrumental | խորթու (xortʻu) | խորթուք (xortʻukʻ) | |
| locative | խորթու (xortʻu) | խորթս (xortʻs) |
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | խորթ (xortʻ) | խորթք (xortʻkʻ) | |
| genitive | խորթի (xortʻi) | խորթից (xortʻicʻ) | |
| dative | խորթի (xortʻi) | խորթից (xortʻicʻ) | |
| accusative | խորթ (xortʻ) | խորթս (xortʻs) | |
| ablative | խորթէ (xortʻē) | խորթից (xortʻicʻ) | |
| instrumental | խորթիւ (xortʻiw) | խորթիւք (xortʻiwkʻ) | |
| locative | խորթի (xortʻi) | խորթս (xortʻs) |
Adjective edit
խորթ • (xortʻ)
- counterfeit
- hard, rough, stony
Declension edit
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | խորթ (xortʻ) | խորթք (xortʻkʻ) | |
| genitive | խորթոյ (xortʻoy) | խորթոց (xortʻocʻ) | |
| dative | խորթոյ (xortʻoy) | խորթոց (xortʻocʻ) | |
| accusative | խորթ (xortʻ) | խորթս (xortʻs) | |
| ablative | խորթոյ (xortʻoy) | խորթոց (xortʻocʻ) | |
| instrumental | խորթով (xortʻov) | խորթովք (xortʻovkʻ) | |
| locative | խորթ (xortʻ) | խորթս (xortʻs) |
u-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | խորթ (xortʻ) | խորթք (xortʻkʻ) | |
| genitive | խորթու (xortʻu) | խորթուց (xortʻucʻ) | |
| dative | խորթու (xortʻu) | խորթուց (xortʻucʻ) | |
| accusative | խորթ (xortʻ) | խորթս (xortʻs) | |
| ablative | խորթէ (xortʻē) | խորթուց (xortʻucʻ) | |
| instrumental | խորթու (xortʻu) | խորթուք (xortʻukʻ) | |
| locative | խորթու (xortʻu) | խորթս (xortʻs) |
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | խորթ (xortʻ) | խորթք (xortʻkʻ) | |
| genitive | խորթի (xortʻi) | խորթից (xortʻicʻ) | |
| dative | խորթի (xortʻi) | խորթից (xortʻicʻ) | |
| accusative | խորթ (xortʻ) | խորթս (xortʻs) | |
| ablative | խորթէ (xortʻē) | խորթից (xortʻicʻ) | |
| instrumental | խորթիւ (xortʻiw) | խորթիւք (xortʻiwkʻ) | |
| locative | խորթի (xortʻi) | խորթս (xortʻs) |
Derived terms edit
- խառնախորթ (xaṙnaxortʻ)
- խորթաբարոյ (xortʻabaroy)
- խորթակից (xortʻakicʻ)
- խորթանամ (xortʻanam)
- խորթապար (xortʻapar)
- խորթատեսակ (xortʻatesak)
- խորթացուցանեմ (xortʻacʻucʻanem)
- խորթութիւն (xortʻutʻiwn)
- խորտաբորտ (xortabort)
- օտարախորթ (ōtaraxortʻ)
Descendants edit
References edit
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “խորթ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “խորթ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “խորթ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 332