հրահան
Armenian edit
Etymology edit
From Old Armenian հրահան (hrahan).
Pronunciation edit
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): /həɾɑˈhɑn/ [həɾɑhɑ́n] invalid IPA characters (//[])
- (Western Armenian, standard) IPA(key): /həɾɑˈhɑn/ [həɾɑhɑ́n] invalid IPA characters (//[])
Noun edit
հրահան • (hrahan)
- firestriker (piece of steel used for striking a spark)
- Synonym: (dialectal) չախմախ (čʻaxmax)
Declension edit
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | հրահան (hrahan) | հրահաններ (hrahanner) | ||
| dative | հրահանի (hrahani) | հրահանների (hrahanneri) | ||
| ablative | հրահանից (hrahanicʻ) | հրահաններից (hrahannericʻ) | ||
| instrumental | հրահանով (hrahanov) | հրահաններով (hrahannerov) | ||
| locative | հրահանում (hrahanum) | հրահաններում (hrahannerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | հրահանը/հրահանն (hrahanə/hrahann) | հրահանները/հրահաններն (hrahannerə/hrahannern) | ||
| dative | հրահանին (hrahanin) | հրահաններին (hrahannerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | հրահանս (hrahans) | հրահաններս (hrahanners) | ||
| dative | հրահանիս (hrahanis) | հրահաններիս (hrahanneris) | ||
| ablative | հրահանիցս (hrahanicʻs) | հրահաններիցս (hrahannericʻs) | ||
| instrumental | հրահանովս (hrahanovs) | հրահաններովս (hrahannerovs) | ||
| locative | հրահանումս (hrahanums) | հրահաններումս (hrahannerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | հրահանդ (hrahand) | հրահաններդ (hrahannerd) | ||
| dative | հրահանիդ (hrahanid) | հրահաններիդ (hrahannerid) | ||
| ablative | հրահանիցդ (hrahanicʻd) | հրահաններիցդ (hrahannericʻd) | ||
| instrumental | հրահանովդ (hrahanovd) | հրահաններովդ (hrahannerovd) | ||
| locative | հրահանումդ (hrahanumd) | հրահաններումդ (hrahannerumd) | ||
Old Armenian edit
Etymology edit
From հուր (hur) + -ա- (-a-) + հանեմ (hanem). Calque of Ancient Greek πυροβόλος (purobólos).
Adjective edit
հրահան • (hrahan)
- fire-striking
- 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Earliest recension (TR).4.1–2:[1]
- Զի են եւ քարինք ինչ հրահանաց արու եւ էգ․ մինչեւ բացեայ ի միմեանց են, չհարկանի ուրէք հրդեհ. ապա թէ մաւտիցի արուն յէգն, հուր բորբոքի եւ այրէ զվայրս բազումս։
- Zi en ew kʻarinkʻ inčʻ hrahanacʻ aru ew ēg; minčʻew bacʻeay i mimeancʻ en, čʻharkani urēkʻ hrdeh. apa tʻē mawticʻi arun yēgn, hur borbokʻi ew ayrē zvayrs bazums.
- Translation by Gohar Muradyan
- There exist certain fire-striking stones, male and female. As long as they are separate from one another, nowhere fire is lit, but if the male approaches the female, it sets fire and burns many places.
- Զի են եւ քարինք ինչ հրահանաց արու եւ էգ․ մինչեւ բացեայ ի միմեանց են, չհարկանի ուրէք հրդեհ. ապա թէ մաւտիցի արուն յէգն, հուր բորբոքի եւ այրէ զվայրս բազումս։
Usage notes edit
In the Physiologus, translates Ancient Greek πυροβόλος (purobólos).
Declension edit
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | հրահան (hrahan) | հրահանք (hrahankʻ) | |
| genitive | հրահանի (hrahani) | հրահանաց (hrahanacʻ) | |
| dative | հրահանի (hrahani) | հրահանաց (hrahanacʻ) | |
| accusative | հրահան (hrahan) | հրահանս (hrahans) | |
| ablative | հրահանէ (hrahanē) | հրահանաց (hrahanacʻ) | |
| instrumental | հրահանաւ (hrahanaw) | հրահանաւք = հրահանօք (hrahanawkʻ = hrahanōkʻ) | |
| locative | հրահանի (hrahani) | հրահանս (hrahans) |
Descendants edit
- Armenian: հրահան (hrahan)
References edit
- ^ Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6)[1], Leuven – Paris – Dudley: Peeters, pages 61, 93, 143
Further reading edit
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “հրահան”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “հրահան”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy