մթար

Armenian

Etymology

Learned borrowing from Old Armenian մթար (mtʻar).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /məˈtʰɑɾ/, [mətʰɑ́ɾ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /məˈtɑɾ/, [mətʰɑ́ɾ]
• Hyphenation: մը‧թար

Adjective

մթար • (mtʻar) (superlative ամենամթար)

1. dark

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	մթար (mtʻar)	մթարներ (mtʻarner)
dative	մթարի (mtʻari)	մթարների (mtʻarneri)
ablative	մթարից (mtʻaricʻ)	մթարներից (mtʻarnericʻ)
instrumental	մթարով (mtʻarov)	մթարներով (mtʻarnerov)
locative	մթարում (mtʻarum)	մթարներում (mtʻarnerum)
	definite forms
nominative	մթարը/մթարն (mtʻarə/mtʻarn)	մթարները/մթարներն (mtʻarnerə/mtʻarnern)
dative	մթարին (mtʻarin)	մթարներին (mtʻarnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	մթարս (mtʻars)	մթարներս (mtʻarners)
dative	մթարիս (mtʻaris)	մթարներիս (mtʻarneris)
ablative	մթարիցս (mtʻaricʻs)	մթարներիցս (mtʻarnericʻs)
instrumental	մթարովս (mtʻarovs)	մթարներովս (mtʻarnerovs)
locative	մթարումս (mtʻarums)	մթարներումս (mtʻarnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	մթարդ (mtʻard)	մթարներդ (mtʻarnerd)
dative	մթարիդ (mtʻarid)	մթարներիդ (mtʻarnerid)
ablative	մթարիցդ (mtʻaricʻd)	մթարներիցդ (mtʻarnericʻd)
instrumental	մթարովդ (mtʻarovd)	մթարներովդ (mtʻarnerovd)
locative	մթարումդ (mtʻarumd)	մթարներումդ (mtʻarnerumd)

Noun

մթար • (mtʻar)

1. filth, dirt

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	մթար (mtʻar)	մթարներ (mtʻarner)
dative	մթարի (mtʻari)	մթարների (mtʻarneri)
ablative	մթարից (mtʻaricʻ)	մթարներից (mtʻarnericʻ)
instrumental	մթարով (mtʻarov)	մթարներով (mtʻarnerov)
locative	մթարում (mtʻarum)	մթարներում (mtʻarnerum)
	definite forms
nominative	մթարը/մթարն (mtʻarə/mtʻarn)	մթարները/մթարներն (mtʻarnerə/mtʻarnern)
dative	մթարին (mtʻarin)	մթարներին (mtʻarnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	մթարս (mtʻars)	մթարներս (mtʻarners)
dative	մթարիս (mtʻaris)	մթարներիս (mtʻarneris)
ablative	մթարիցս (mtʻaricʻs)	մթարներիցս (mtʻarnericʻs)
instrumental	մթարովս (mtʻarovs)	մթարներովս (mtʻarnerovs)
locative	մթարումս (mtʻarums)	մթարներումս (mtʻarnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	մթարդ (mtʻard)	մթարներդ (mtʻarnerd)
dative	մթարիդ (mtʻarid)	մթարներիդ (mtʻarnerid)
ablative	մթարիցդ (mtʻaricʻd)	մթարներիցդ (mtʻarnericʻd)
instrumental	մթարովդ (mtʻarovd)	մթարներովդ (mtʻarnerovd)
locative	մթարումդ (mtʻarumd)	մթարներումդ (mtʻarnerumd)

Old Armenian

Alternative forms

• մթեր (mtʻer) — misspelling

Etymology

մութ (mutʻ) +‎ -ար (-ar)

Adjective

մթար • (mtʻar)

1. black, smutty

Declension

i-a-type

	singular		plural
nominative	մթար (mtʻar)		մթարք (mtʻarkʻ)
genitive	մթարի (mtʻari)		մթարաց (mtʻaracʻ)
dative	մթարի (mtʻari)		մթարաց (mtʻaracʻ)
accusative	մթար (mtʻar)		մթարս (mtʻars)
ablative	մթարէ (mtʻarē)		մթարաց (mtʻaracʻ)
instrumental	մթարաւ (mtʻaraw)		մթարաւք = մթարօք (mtʻarawkʻ = mtʻarōkʻ)
locative	մթարի (mtʻari)		մթարս (mtʻars)

Noun

մթար • (mtʻar)

1. blearedness
2. filth, dirt

Declension

i-a-type

	singular		plural
nominative	մթար (mtʻar)		մթարք (mtʻarkʻ)
genitive	մթարի (mtʻari)		մթարաց (mtʻaracʻ)
dative	մթարի (mtʻari)		մթարաց (mtʻaracʻ)
accusative	մթար (mtʻar)		մթարս (mtʻars)
ablative	մթարէ (mtʻarē)		մթարաց (mtʻaracʻ)
instrumental	մթարաւ (mtʻaraw)		մթարաւք = մթարօք (mtʻarawkʻ = mtʻarōkʻ)
locative	մթարի (mtʻari)		մթարս (mtʻars)

Descendants

• → Armenian: մթար (mtʻar) (learned)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “մթար”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “մթար”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “մթար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• J̌ahukyan, Geworg (1998) “-ար”, in Hin hayereni verǰacancʻneri cagumə [The Origin of Old Armenian Suffixes] (Hayocʻ lezvi hamematakan kʻerakanutʻyan harcʻer; 2) (in Armenian), Yerevan: Anania Širakacʻi, pages 5–48