փսխեմ
Old Armenian
editEtymology
editThe origin is uncertain.
Verb
editփսխեմ • (pʻsxem) (aorist indicative փսխեցի)
- to vomit, to throw up, to puke, to spew
- (mediopassive, intransitive) to gush out (of entrails, under a big weight)
- (mediopassive, intransitive) to go to pieces (of waves beating on rocks)
Conjugation
editactive
| infinitive | փսխել (pʻsxel) | participle | փսխեցեալ, փսխեալ (pʻsxecʻeal, pʻsxeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | փսխեցուցանեմ (pʻsxecʻucʻanem) | aorist stem | փսխեց- (pʻsxecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | փսխեմ (pʻsxem) | փսխես (pʻsxes) | փսխէ (pʻsxē) | փսխեմք (pʻsxemkʻ) | փսխէք (pʻsxēkʻ) | փսխեն (pʻsxen) | |
| imperfect | փսխէի, փսխեի* (pʻsxēi, pʻsxei*) | փսխէիր, փսխեիր* (pʻsxēir, pʻsxeir*) | փսխէր (pʻsxēr) | փսխէաք, փսխեաք* (pʻsxēakʻ, pʻsxeakʻ*) | փսխէիք, փսխեիք* (pʻsxēikʻ, pʻsxeikʻ*) | փսխէին, փսխեին* (pʻsxēin, pʻsxein*) | |
| aorist | փսխեցի (pʻsxecʻi) | փսխեցեր (pʻsxecʻer) | փսխեաց (pʻsxeacʻ) | փսխեցաք (pʻsxecʻakʻ) | փսխեցէք, փսխեցիք (pʻsxecʻēkʻ, pʻsxecʻikʻ) | փսխեցին (pʻsxecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | փսխիցեմ (pʻsxicʻem) | փսխիցես (pʻsxicʻes) | փսխիցէ (pʻsxicʻē) | փսխիցեմք (pʻsxicʻemkʻ) | փսխիցէք (pʻsxicʻēkʻ) | փսխիցեն (pʻsxicʻen) | |
| aorist | փսխեցից (pʻsxecʻicʻ) | փսխեսցես (pʻsxescʻes) | փսխեսցէ (pʻsxescʻē) | փսխեսցուք (pʻsxescʻukʻ) | փսխեսջիք (pʻsxesǰikʻ) | փսխեսցեն (pʻsxescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | փսխեա՛ (pʻsxeá) | — | — | փսխեցէ՛ք (pʻsxecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | փսխեսջի՛ր (pʻsxesǰír) | — | — | փսխեսջի՛ք (pʻsxesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ փսխեր (mí pʻsxer) | — | — | մի՛ փսխէք (mí pʻsxēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | փսխել, փսխիլ* (pʻsxel, pʻsxil*) | participle | փսխեցեալ, փսխեալ (pʻsxecʻeal, pʻsxeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | փսխեցուցանեմ (pʻsxecʻucʻanem) | aorist stem | փսխեց- (pʻsxecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | փսխիմ (pʻsxim) | փսխիս (pʻsxis) | փսխի (pʻsxi) | փսխիմք (pʻsximkʻ) | փսխիք (pʻsxikʻ) | փսխին (pʻsxin) | |
| imperfect | փսխէի (pʻsxēi) | փսխէիր (pʻsxēir) | փսխէր, փսխիւր (pʻsxēr, pʻsxiwr) | փսխէաք (pʻsxēakʻ) | փսխէիք (pʻsxēikʻ) | փսխէին (pʻsxēin) | |
| aorist | փսխեցայ (pʻsxecʻay) | փսխեցար (pʻsxecʻar) | փսխեցաւ (pʻsxecʻaw) | փսխեցաք (pʻsxecʻakʻ) | փսխեցայք (pʻsxecʻaykʻ) | փսխեցան (pʻsxecʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | փսխիցիմ (pʻsxicʻim) | փսխիցիս (pʻsxicʻis) | փսխիցի (pʻsxicʻi) | փսխիցիմք (pʻsxicʻimkʻ) | փսխիցիք (pʻsxicʻikʻ) | փսխիցին (pʻsxicʻin) | |
| aorist | փսխեցայց (pʻsxecʻaycʻ) | փսխեսցիս (pʻsxescʻis) | փսխեսցի (pʻsxescʻi) | փսխեսցուք (pʻsxescʻukʻ) | փսխեսջիք (pʻsxesǰikʻ) | փսխեսցին (pʻsxescʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | փսխեա՛ց (pʻsxeácʻ) | — | — | փսխեցարո՛ւք (pʻsxecʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | փսխեսջի՛ր (pʻsxesǰír) | — | — | փսխեսջի՛ք (pʻsxesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ փսխիր (mí pʻsxir) | — | — | մի՛ փսխիք (mí pʻsxikʻ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms
edit- փսխած (pʻsxac)
Descendants
edit- Armenian: փսխել (pʻsxel)
References
edit- Petrosean, Matatʻeay (1879) “փսխեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “փսխեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “փսխեմ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press