तुष्यति

Sanskrit

Alternative forms

• तुष्यते (túṣyate) — metrical variant

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *túṣyati, from Proto-Indo-Iranian *tušyáti, from Proto-Indo-European *tus-yé-ti, from *tews- (“to be happy”). Cognate with Hittite [script needed] (tu-uš-ki-ez-zi /⁠tuškezzi⁠/, “to be happy”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /túʂ.jɐ.ti/
• (Classical) IPA^(key): /ˈt̪uʂ.jɐ.t̪i/

Verb

तुष्यति • (túṣyati) third-singular present indicative (root तुष्, class 4, type UP)

1. to be satisfied, pleased
2. to become calm
   • c. 80 CE – 150 CE, Aśvaghoṣa, Saundarananda 2.55:

     तुतुषुस् तुषिताश् चैव शुद्धावासाश् च देवताः ।
     सद्धर्मबहुमाणेण सत्त्वानां चानुकम्पया ॥

     tutuṣus tuṣitāś caiva śuddhāvāsāś ca devatāḥ .
     saddharmabahumāṇeṇa sattvānāṃ cānukampayā .

     The deities of Tuṣita and Śuddhāvāsa became calm
     Through the great esteem toward the dharma and the compassion toward sentient beings.

Conjugation

Present: तुष्यति (túṣyati), तुष्यते (túṣyate)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	तुष्यति túṣyati	तुष्यतः túṣyataḥ	तुष्यन्ति túṣyanti	तुष्यते túṣyate	तुष्येते túṣyete	तुष्यन्ते túṣyante
Second	तुष्यसि túṣyasi	तुष्यथः túṣyathaḥ	तुष्यथ túṣyatha	तुष्यसे túṣyase	तुष्येथे túṣyethe	तुष्यध्वे túṣyadhve
First	तुष्यामि túṣyāmi	तुष्यावः túṣyāvaḥ	तुष्यामः túṣyāmaḥ	तुष्ये túṣye	तुष्यावहे túṣyāvahe	तुष्यामहे túṣyāmahe
Imperative
Third	तुष्यतु túṣyatu	तुष्यताम् túṣyatām	तुष्यन्तु túṣyantu	तुष्यताम् túṣyatām	तुष्येताम् túṣyetām	तुष्यन्ताम् túṣyantām
Second	तुष्य túṣya	तुष्यतम् túṣyatam	तुष्यत túṣyata	तुष्यस्व túṣyasva	तुष्येथाम् túṣyethām	तुष्यध्वम् túṣyadhvam
First	तुष्याणि túṣyāṇi	तुष्याव túṣyāva	तुष्याम túṣyāma	तुष्यै túṣyai	तुष्यावहै túṣyāvahai	तुष्यामहै túṣyāmahai
Optative/Potential
Third	तुष्येत् túṣyet	तुष्येताम् túṣyetām	तुष्येयुः túṣyeyuḥ	तुष्येत túṣyeta	तुष्येयाताम् túṣyeyātām	तुष्येरन् túṣyeran
Second	तुष्येः túṣyeḥ	तुष्येतम् túṣyetam	तुष्येत túṣyeta	तुष्येथाः túṣyethāḥ	तुष्येयाथाम् túṣyeyāthām	तुष्येध्वम् túṣyedhvam
First	तुष्येयम् túṣyeyam	तुष्येव túṣyeva	तुष्येम túṣyema	तुष्येय túṣyeya	तुष्येवहि túṣyevahi	तुष्येमहि túṣyemahi
Participles
	तुष्यत् túṣyat			तुष्यमाण túṣyamāṇa

Imperfect: अतुष्यत् (átuṣyat), अतुष्यत (átuṣyata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अतुष्यत् átuṣyat	अतुष्यताम् átuṣyatām	अतुष्यन् átuṣyan	अतुष्यत átuṣyata	अतुष्येताम् átuṣyetām	अतुष्यन्त átuṣyanta
Second	अतुष्यः átuṣyaḥ	अतुष्यतम् átuṣyatam	अतुष्यत átuṣyata	अतुष्यथाः átuṣyathāḥ	अतुष्येथाम् átuṣyethām	अतुष्यध्वम् átuṣyadhvam
First	अतुष्यम् átuṣyam	अतुष्याव átuṣyāva	अतुष्याम átuṣyāma	अतुष्ये átuṣye	अतुष्यावहि átuṣyāvahi	अतुष्यामहि átuṣyāmahi

Descendants

• Pali: tussati