वर्तन
Sanskrit edit
Alternative scripts edit
Alternative scripts
- ৱৰ্তন (Assamese script)
- ᬯᬃᬢᬦ (Balinese script)
- বর্তন (Bengali script)
- 𑰪𑰨𑰿𑰝𑰡 (Bhaiksuki script)
- 𑀯𑀭𑁆𑀢𑀦 (Brahmi script)
- ဝရ်္တန (Burmese script)
- વર્તન (Gujarati script)
- ਵਰ੍ਤਨ (Gurmukhi script)
- 𑌵𑌰𑍍𑌤𑌨 (Grantha script)
- ꦮꦂꦠꦤ (Javanese script)
- 𑂫𑂩𑂹𑂞𑂢 (Kaithi script)
- ವರ್ತನ (Kannada script)
- វត៌ន (Khmer script)
- ວຣ຺ຕນ (Lao script)
- വര്തന (Malayalam script)
- ᠸᠠᡵᢠᠠᠨᠠ (Manchu script)
- 𑘪𑘨𑘿𑘝𑘡 (Modi script)
- ᠸᠠᠷᢐᠠᠨᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧊𑧈𑧠𑦽𑧁 (Nandinagari script)
- 𑐰𑐬𑑂𑐟𑐣 (Newa script)
- ଵର୍ତନ (Odia script)
- ꢮꢬ꣄ꢡꢥ (Saurashtra script)
- 𑆮𑆫𑇀𑆠𑆤 (Sharada script)
- 𑖪𑖨𑖿𑖝𑖡 (Siddham script)
- වර්තන (Sinhalese script)
- 𑩾𑩼 𑪙𑩫𑩯 (Soyombo script)
- 𑚦𑚤𑚶𑚙𑚝 (Takri script)
- வர்தந (Tamil script)
- వర్తన (Telugu script)
- วรฺตน (Thai script)
- ཝ་རྟ་ན (Tibetan script)
- 𑒫𑒩𑓂𑒞𑒢 (Tirhuta script)
- 𑨭𑨫𑩇𑨙𑨝 (Zanabazar Square script)
Etymology edit
वर्त (varta, “subsistence, livelihood”) + -न (-na), the former from the root वृत् (vṛt).
Pronunciation edit
Adjective edit
वर्तन • (vartana) stem
- abiding, staying, etc.
- setting in motion, quickening, causing to live or to be (also applied to Viṣṇu)
Declension edit
| Masculine a-stem declension of वर्तन | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | वर्तनः (vartanaḥ) | ||
| Gen. sg. | वर्तनस्य (vartanasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | वर्तनः (vartanaḥ) | वर्तनौ (vartanau) | वर्तनाः (vartanāḥ) |
| Vocative | वर्तन (vartana) | वर्तनौ (vartanau) | वर्तनाः (vartanāḥ) |
| Accusative | वर्तनम् (vartanam) | वर्तनौ (vartanau) | वर्तनान् (vartanān) |
| Instrumental | वर्तनेन (vartanena) | वर्तनाभ्याम् (vartanābhyām) | वर्तनैः (vartanaiḥ) |
| Dative | वर्तनाय (vartanāya) | वर्तनाभ्याम् (vartanābhyām) | वर्तनेभ्यः (vartanebhyaḥ) |
| Ablative | वर्तनात् (vartanāt) | वर्तनाभ्याम् (vartanābhyām) | वर्तनेभ्यः (vartanebhyaḥ) |
| Genitive | वर्तनस्य (vartanasya) | वर्तनयोः (vartanayoḥ) | वर्तनानाम् (vartanānām) |
| Locative | वर्तने (vartane) | वर्तनयोः (vartanayoḥ) | वर्तनेषु (vartaneṣu) |
| Feminine ā-stem declension of वर्तन | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | वर्तना (vartanā) | ||
| Gen. sg. | वर्तनायाः (vartanāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | वर्तना (vartanā) | वर्तने (vartane) | वर्तनाः (vartanāḥ) |
| Vocative | वर्तने (vartane) | वर्तने (vartane) | वर्तनाः (vartanāḥ) |
| Accusative | वर्तनाम् (vartanām) | वर्तने (vartane) | वर्तनाः (vartanāḥ) |
| Instrumental | वर्तनया (vartanayā) | वर्तनाभ्याम् (vartanābhyām) | वर्तनाभिः (vartanābhiḥ) |
| Dative | वर्तनायै (vartanāyai) | वर्तनाभ्याम् (vartanābhyām) | वर्तनाभ्यः (vartanābhyaḥ) |
| Ablative | वर्तनायाः (vartanāyāḥ) | वर्तनाभ्याम् (vartanābhyām) | वर्तनाभ्यः (vartanābhyaḥ) |
| Genitive | वर्तनायाः (vartanāyāḥ) | वर्तनयोः (vartanayoḥ) | वर्तनानाम् (vartanānām) |
| Locative | वर्तनायाम् (vartanāyām) | वर्तनयोः (vartanayoḥ) | वर्तनासु (vartanāsu) |
| Neuter a-stem declension of वर्तन | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | वर्तनम् (vartanam) | ||
| Gen. sg. | वर्तनस्य (vartanasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | वर्तनम् (vartanam) | वर्तने (vartane) | वर्तनानि (vartanāni) |
| Vocative | वर्तन (vartana) | वर्तने (vartane) | वर्तनानि (vartanāni) |
| Accusative | वर्तनम् (vartanam) | वर्तने (vartane) | वर्तनानि (vartanāni) |
| Instrumental | वर्तनेन (vartanena) | वर्तनाभ्याम् (vartanābhyām) | वर्तनैः (vartanaiḥ) |
| Dative | वर्तनाय (vartanāya) | वर्तनाभ्याम् (vartanābhyām) | वर्तनेभ्यः (vartanebhyaḥ) |
| Ablative | वर्तनात् (vartanāt) | वर्तनाभ्याम् (vartanābhyām) | वर्तनेभ्यः (vartanebhyaḥ) |
| Genitive | वर्तनस्य (vartanasya) | वर्तनयोः (vartanayoḥ) | वर्तनानाम् (vartanānām) |
| Locative | वर्तने (vartane) | वर्तनयोः (vartanayoḥ) | वर्तनेषु (vartaneṣu) |
Noun edit
वर्तन • (vartana) stem, n
- the act of turning or rolling or rolling on or moving forward or about (trans. and intrans.)
- twisting (a rope)
- staying, abiding in (loc.)
- living on (instr.), livelihood, subsistence, occupation, earnings, wages
- commerce, intercourse with
- proceeding, conduct, behaviour
- (at the end of compounds) application of
Declension edit
| Neuter a-stem declension of वर्तन (vartana) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | वर्तनम् vartanam |
वर्तने vartane |
वर्तनानि / वर्तना¹ vartanāni / vartanā¹ |
| Vocative | वर्तन vartana |
वर्तने vartane |
वर्तनानि / वर्तना¹ vartanāni / vartanā¹ |
| Accusative | वर्तनम् vartanam |
वर्तने vartane |
वर्तनानि / वर्तना¹ vartanāni / vartanā¹ |
| Instrumental | वर्तनेन vartanena |
वर्तनाभ्याम् vartanābhyām |
वर्तनैः / वर्तनेभिः¹ vartanaiḥ / vartanebhiḥ¹ |
| Dative | वर्तनाय vartanāya |
वर्तनाभ्याम् vartanābhyām |
वर्तनेभ्यः vartanebhyaḥ |
| Ablative | वर्तनात् vartanāt |
वर्तनाभ्याम् vartanābhyām |
वर्तनेभ्यः vartanebhyaḥ |
| Genitive | वर्तनस्य vartanasya |
वर्तनयोः vartanayoḥ |
वर्तनानाम् vartanānām |
| Locative | वर्तने vartane |
वर्तनयोः vartanayoḥ |
वर्तनेषु vartaneṣu |
| Notes |
| ||
References edit
- Monier Williams (1899) “वर्तन”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 925/2.