वह्य

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ৱহ্য (Assamese script)
• ᬯᬳ᭄ᬬ (Balinese script)
• বহ্য (Bengali script)
• 𑰪𑰮𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀯𑀳𑁆𑀬 (Brahmi script)
• ဝဟျ (Burmese script)
• વહ્ય (Gujarati script)
• ਵਹ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌵𑌹𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦮꦲꦾ (Javanese script)
• 𑂫𑂯𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ವಹ್ಯ (Kannada script)
• វហ្យ (Khmer script)
• ວຫ຺ຍ (Lao script)
• വഹ്യ (Malayalam script)
• ᠸᠠᡥᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘪𑘮𑘿𑘧 (Modi script)
• ᠸᠠᠾᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑧊𑧎𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐰𑐴𑑂𑐫 (Newa script)
• ଵହ୍ଯ (Odia script)
• ꢮꢲ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆮𑆲𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖪𑖮𑖿𑖧 (Siddham script)
• වහ්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩾𑪂 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚦𑚩𑚶𑚣 (Takri script)
• வஹ்ய (Tamil script)
• వహ్య (Telugu script)
• วหฺย (Thai script)
• ཝ་ཧྱ (Tibetan script)
• 𑒫𑒯𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨭𑨱𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-European *wóǵʰ-yo-s (“fit to be carried”), from *weǵʰ- (“to carry, draw”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ʋɐɦ.jɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈʋɐɦ.jɐ/

Adjective

वह्य • (vahyá) stem

1. fit to be borne or drawn
2. fit to bear or draw

Declension

Masculine a-stem declension of वह्य (vahyá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वह्यः vahyáḥ	वह्यौ / वह्या¹ vahyaú / vahyā́¹	वह्याः / वह्यासः¹ vahyā́ḥ / vahyā́saḥ¹
Vocative	वह्य váhya	वह्यौ / वह्या¹ váhyau / váhyā¹	वह्याः / वह्यासः¹ váhyāḥ / váhyāsaḥ¹
Accusative	वह्यम् vahyám	वह्यौ / वह्या¹ vahyaú / vahyā́¹	वह्यान् vahyā́n
Instrumental	वह्येन vahyéna	वह्याभ्याम् vahyā́bhyām	वह्यैः / वह्येभिः¹ vahyaíḥ / vahyébhiḥ¹
Dative	वह्याय vahyā́ya	वह्याभ्याम् vahyā́bhyām	वह्येभ्यः vahyébhyaḥ
Ablative	वह्यात् vahyā́t	वह्याभ्याम् vahyā́bhyām	वह्येभ्यः vahyébhyaḥ
Genitive	वह्यस्य vahyásya	वह्ययोः vahyáyoḥ	वह्यानाम् vahyā́nām
Locative	वह्ये vahyé	वह्ययोः vahyáyoḥ	वह्येषु vahyéṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of वह्या (vahyā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वह्या vahyā́	वह्ये vahyé	वह्याः vahyā́ḥ
Vocative	वह्ये váhye	वह्ये váhye	वह्याः váhyāḥ
Accusative	वह्याम् vahyā́m	वह्ये vahyé	वह्याः vahyā́ḥ
Instrumental	वह्यया / वह्या¹ vahyáyā / vahyā́¹	वह्याभ्याम् vahyā́bhyām	वह्याभिः vahyā́bhiḥ
Dative	वह्यायै vahyā́yai	वह्याभ्याम् vahyā́bhyām	वह्याभ्यः vahyā́bhyaḥ
Ablative	वह्यायाः / वह्यायै² vahyā́yāḥ / vahyā́yai²	वह्याभ्याम् vahyā́bhyām	वह्याभ्यः vahyā́bhyaḥ
Genitive	वह्यायाः / वह्यायै² vahyā́yāḥ / vahyā́yai²	वह्ययोः vahyáyoḥ	वह्यानाम् vahyā́nām
Locative	वह्यायाम् vahyā́yām	वह्ययोः vahyáyoḥ	वह्यासु vahyā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of वह्य (vahyá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वह्यम् vahyám	वह्ये vahyé	वह्यानि / वह्या¹ vahyā́ni / vahyā́¹
Vocative	वह्य váhya	वह्ये váhye	वह्यानि / वह्या¹ váhyāni / váhyā¹
Accusative	वह्यम् vahyám	वह्ये vahyé	वह्यानि / वह्या¹ vahyā́ni / vahyā́¹
Instrumental	वह्येन vahyéna	वह्याभ्याम् vahyā́bhyām	वह्यैः / वह्येभिः¹ vahyaíḥ / vahyébhiḥ¹
Dative	वह्याय vahyā́ya	वह्याभ्याम् vahyā́bhyām	वह्येभ्यः vahyébhyaḥ
Ablative	वह्यात् vahyā́t	वह्याभ्याम् vahyā́bhyām	वह्येभ्यः vahyébhyaḥ
Genitive	वह्यस्य vahyásya	वह्ययोः vahyáyoḥ	वह्यानाम् vahyā́nām
Locative	वह्ये vahyé	वह्ययोः vahyáyoḥ	वह्येषु vahyéṣu
Notes	¹Vedic

Noun

वह्य • (vahyá) stem, n

1. "fit to be carried"; a portable bed, couch or palanquin
   • c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda 4.20.3:

     सा भूमिमा रुरोहिथ वह्यं श्रान्ता वधूरिव ॥

     sā bhūmimā rurohitha vahyaṃ śrāntā vadhūriva.

     On earth hast thou alighted as a weary woman seeks her couch.

Declension

Neuter a-stem declension of वह्य (vahyá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वह्यम् vahyám	वह्ये vahyé	वह्यानि / वह्या¹ vahyā́ni / vahyā́¹
Vocative	वह्य váhya	वह्ये váhye	वह्यानि / वह्या¹ váhyāni / váhyā¹
Accusative	वह्यम् vahyám	वह्ये vahyé	वह्यानि / वह्या¹ vahyā́ni / vahyā́¹
Instrumental	वह्येन vahyéna	वह्याभ्याम् vahyā́bhyām	वह्यैः / वह्येभिः¹ vahyaíḥ / vahyébhiḥ¹
Dative	वह्याय vahyā́ya	वह्याभ्याम् vahyā́bhyām	वह्येभ्यः vahyébhyaḥ
Ablative	वह्यात् vahyā́t	वह्याभ्याम् vahyā́bhyām	वह्येभ्यः vahyébhyaḥ
Genitive	वह्यस्य vahyásya	वह्ययोः vahyáyoḥ	वह्यानाम् vahyā́nām
Locative	वह्ये vahyé	वह्ययोः vahyáyoḥ	वह्येषु vahyéṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Pali: vahya (“vehicle”)
• Prakrit: 𑀯𑁄𑀚𑁆𑀛 (vojjha, “burden”)
  • Magadhi Prakrit:
    • Bengali: বোঝা (bōjha)
  • Sauraseni Prakrit:
    • Hindustani: bojh, bojhā

      Hindi: बोझ, बोझा

      Urdu: بوجھ (bojh), بوجھا (bojhā)

    • → Arabic: بُوجَة (būja)
  • → Kannada: ವಜ್ಜೆ (vajje), ಒಜ್ಜೆ (ojje)

Further reading

• Monier Williams (1899) “वह्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 858.
• Apte, Vaman Shivram (1890) “वह्य”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “vahyá”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press