साधयति
Sanskrit
editAlternative forms
editAlternative scripts
- সাধয়তি (Assamese script)
- ᬲᬵᬥᬬᬢᬶ (Balinese script)
- সাধয়তি (Bengali script)
- 𑰭𑰯𑰠𑰧𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀲𑀸𑀥𑀬𑀢𑀺 (Brahmi script)
- သာဓယတိ (Burmese script)
- સાધયતિ (Gujarati script)
- ਸਾਧਯਤਿ (Gurmukhi script)
- 𑌸𑌾𑌧𑌯𑌤𑌿 (Grantha script)
- ꦱꦴꦣꦪꦠꦶ (Javanese script)
- 𑂮𑂰𑂡𑂨𑂞𑂱 (Kaithi script)
- ಸಾಧಯತಿ (Kannada script)
- សាធយតិ (Khmer script)
- ສາຘຍຕິ (Lao script)
- സാധയതി (Malayalam script)
- ᠰᠠ᠊ᠠᢡᠠᠶᠠᢠᡳ (Manchu script)
- 𑘭𑘰𑘠𑘧𑘝𑘱 (Modi script)
- ᠰᠠᢗᢑᠾᠠᠶ᠋ᠠᢐᠢ (Mongolian script)
- 𑧍𑧑𑧀𑧇𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐳𑐵𑐢𑐫𑐟𑐶 (Newa script)
- ସାଧଯତି (Odia script)
- ꢱꢵꢤꢫꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆱𑆳𑆣𑆪𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖭𑖯𑖠𑖧𑖝𑖰 (Siddham script)
- සාධයති (Sinhalese script)
- 𑪁𑩛𑩮𑩻𑩫𑩑 (Soyombo script)
- 𑚨𑚭𑚜𑚣𑚙𑚮 (Takri script)
- ஸாத⁴யதி (Tamil script)
- సాధయతి (Telugu script)
- สาธยติ (Thai script)
- སཱ་དྷ་ཡ་ཏི (Tibetan script)
- 𑒮𑒰𑒡𑒨𑒞𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨰𑨊𑨜𑨪𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
editFrom Proto-Indo-European *soHdʰ-éye-ti.[1] Synchronically साध् (sādh) + -अयति (-áyati).
Pronunciation
editVerb
editसाधयति • (sādháyati) third-singular present indicative (root साध्, class 10, type UP, causative)[2]
- to straighten, make straight (a path)
- to guide straight or well, direct or bring to a goal
- to master, subdue, overpower, conquer, win, win over
- to summon, conjure up (a god or spirit)
- (law) to enforce payment, recover (a debt), collect (taxes)
- to subdue a disease, set right, heal, cure
- to bring to an end or conclusion, complete, make perfect, bring about, accomplish, effect, fulfil, execute, practice
- to attain one's object, be successful
- to produce, make, render
- to establish a truth, substantiate, prove, demonstrate
- to make ready, prepare
- to gain, obtain, acquire, procure
- to find out (by calculation)
- to grant, bestow, yield
- to put or place in
- to set out, proceed, go
Conjugation
editForms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.
Nonfinite Forms: साधयितुम् (sādháyitum) | |||
---|---|---|---|
Undeclinable | |||
Infinitive | साधयितुम् sādháyitum | ||
Gerund | साधित्वा sādhitvā́ | ||
Participles | |||
Masculine/Neuter Gerundive | साधयितव्य / साधनीय sādhayitavyá / sādhanī́ya | ||
Feminine Gerundive | साधयितव्या / साधनीया sādhayitavyā́ / sādhanī́yā | ||
Masculine/Neuter Past Passive Participle | साधित sādhitá | ||
Feminine Past Passive Participle | साधिता sādhitā́ | ||
Masculine/Neuter Past Active Participle | साधितवत् sādhitávat | ||
Feminine Past Active Participle | साधितवती sādhitávatī |
Present: साधयति (sādháyati), साधयते (sādháyate) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | ||||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
Indicative | |||||||
Third | साधयति sādháyati |
साधयतः sādháyataḥ |
साधयन्ति sādháyanti |
साधयते sādháyate |
साधयेते sādháyete |
साधयन्ते sādháyante | |
Second | साधयसि sādháyasi |
साधयथः sādháyathaḥ |
साधयथ sādháyatha |
साधयसे sādháyase |
साधयेथे sādháyethe |
साधयध्वे sādháyadhve | |
First | साधयामि sādháyāmi |
साधयावः sādháyāvaḥ |
साधयामः sādháyāmaḥ |
साधये sādháye |
साधयावहे sādháyāvahe |
साधयामहे sādháyāmahe | |
Imperative | |||||||
Third | साधयतु sādháyatu |
साधयताम् sādháyatām |
साधयन्तु sādháyantu |
साधयताम् sādháyatām |
साधयेताम् sādháyetām |
साधयन्ताम् sādháyantām | |
Second | साधय sādháya |
साधयतम् sādháyatam |
साधयत sādháyata |
साधयस्व sādháyasva |
साधयेथाम् sādháyethām |
साधयध्वम् sādháyadhvam | |
First | साधयानि sādháyāni |
साधयाव sādháyāva |
साधयाम sādháyāma |
साधयै sādháyai |
साधयावहै sādháyāvahai |
साधयामहै sādháyāmahai | |
Optative/Potential | |||||||
Third | साधयेत् sādháyet |
साधयेताम् sādháyetām |
साधयेयुः sādháyeyuḥ |
साधयेत sādháyeta |
साधयेयाताम् sādháyeyātām |
साधयेरन् sādháyeran | |
Second | साधयेः sādháyeḥ |
साधयेतम् sādháyetam |
साधयेत sādháyeta |
साधयेथाः sādháyethāḥ |
साधयेयाथाम् sādháyeyāthām |
साधयेध्वम् sādháyedhvam | |
First | साधयेयम् sādháyeyam |
साधयेव sādháyeva |
साधयेम sādháyema |
साधयेय sādháyeya |
साधयेवहि sādháyevahi |
साधयेमहि sādháyemahi | |
Participles | |||||||
साधयत् sādháyat |
साधयमान / साधयान¹ sādháyamāna / sādhayāna¹ | ||||||
Notes |
|
Imperfect: असाधयत् (ásādhayat), असाधयत (ásādhayata) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | असाधयत् ásādhayat |
असाधयताम् ásādhayatām |
असाधयन् ásādhayan |
असाधयत ásādhayata |
असाधयेताम् ásādhayetām |
असाधयन्त ásādhayanta |
Second | असाधयः ásādhayaḥ |
असाधयतम् ásādhayatam |
असाधयत ásādhayata |
असाधयथाः ásādhayathāḥ |
असाधयेथाम् ásādhayethām |
असाधयध्वम् ásādhayadhvam |
First | असाधयम् ásādhayam |
असाधयाव ásādhayāva |
असाधयाम ásādhayāma |
असाधये ásādhaye |
असाधयावहि ásādhayāvahi |
असाधयामहि ásādhayāmahi |
Future: साधयिष्यति (sādhayiṣyáti), साधयिष्यते (sādhayiṣyáte) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | साधयिष्यति sādhayiṣyáti |
साधयिष्यतः sādhayiṣyátaḥ |
साधयिष्यन्ति sādhayiṣyánti |
साधयिष्यते sādhayiṣyáte |
साधयिष्येते sādhayiṣyéte |
साधयिष्यन्ते sādhayiṣyánte |
Second | साधयिष्यसि sādhayiṣyási |
साधयिष्यथः sādhayiṣyáthaḥ |
साधयिष्यथ sādhayiṣyátha |
साधयिष्यसे sādhayiṣyáse |
साधयिष्येथे sādhayiṣyéthe |
साधयिष्यध्वे sādhayiṣyádhve |
First | साधयिष्यामि sādhayiṣyā́mi |
साधयिष्यावः sādhayiṣyā́vaḥ |
साधयिष्यामः sādhayiṣyā́maḥ |
साधयिष्ये sādhayiṣyé |
साधयिष्यावहे sādhayiṣyā́vahe |
साधयिष्यामहे sādhayiṣyā́mahe |
Participles | ||||||
साधयिष्यत् sādhayiṣyát |
साधयिष्यमाण sādhayiṣyámāṇa |
Conditional: असाधयिष्यत् (ásādhayiṣyat), असाधयिष्यत (ásādhayiṣyata) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | असाधयिष्यत् ásādhayiṣyat |
असाधयिष्यताम् ásādhayiṣyatām |
असाधयिष्यन् ásādhayiṣyan |
असाधयिष्यत ásādhayiṣyata |
असाधयिष्येताम् ásādhayiṣyetām |
असाधयिष्यन्त ásādhayiṣyanta |
Second | असाधयिष्यः ásādhayiṣyaḥ |
असाधयिष्यतम् ásādhayiṣyatam |
असाधयिष्यत ásādhayiṣyata |
असाधयिष्यथाः ásādhayiṣyathāḥ |
असाधयिष्येथाम् ásādhayiṣyethām |
असाधयिष्यध्वम् ásādhayiṣyadhvam |
First | असाधयिष्यम् ásādhayiṣyam |
असाधयिष्याव ásādhayiṣyāva |
असाधयिष्याम ásādhayiṣyāma |
असाधयिष्ये ásādhayiṣye |
असाधयिष्यावहि ásādhayiṣyāvahi |
असाधयिष्यामहि ásādhayiṣyāmahi |
Benedictive/Precative: साध्यात् (sādhyā́t), साधयिषीष्ट (sādhayiṣīṣṭá) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | ||||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
Optative/Potential | |||||||
Third | साध्यात् sādhyā́t |
साध्यास्ताम् sādhyā́stām |
साध्यासुः sādhyā́suḥ |
साधयिषीष्ट sādhayiṣīṣṭá |
साधयिषीयास्ताम्¹ sādhayiṣīyā́stām¹ |
साधयिषीरन् sādhayiṣīrán | |
Second | साध्याः sādhyā́ḥ |
साध्यास्तम् sādhyā́stam |
साध्यास्त sādhyā́sta |
साधयिषीष्ठाः sādhayiṣīṣṭhā́ḥ |
साधयिषीयास्थाम्¹ sādhayiṣīyā́sthām¹ |
साधयिषीढ्वम् sādhayiṣīḍhvám | |
First | साध्यासम् sādhyā́sam |
साध्यास्व sādhyā́sva |
साध्यास्म sādhyā́sma |
साधयिषीय sādhayiṣīyá |
साधयिषीवहि sādhayiṣīváhi |
साधयिषीमहि sādhayiṣīmáhi | |
Notes |
|
Perfect: साधयाञ्चकार (sādhayāñcakā́ra) or साधयाम्बभूव (sādhayāmbabhū́va) or साधयामास (sādhayāmā́sa), साधयाञ्चक्रे (sādhayāñcakré) or साधयाम्बभूव (sādhayāmbabhū́va) or साधयामास (sādhayāmā́sa) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | साधयाञ्चकार / साधयाम्बभूव / साधयामास sādhayāñcakā́ra / sādhayāmbabhū́va / sādhayāmā́sa |
साधयाञ्चक्रतुः / साधयाम्बभूवतुः / साधयामासतुः sādhayāñcakrátuḥ / sādhayāmbabhūvátuḥ / sādhayāmāsátuḥ |
साधयाञ्चक्रुः / साधयाम्बभूवुः / साधयामासुः sādhayāñcakrúḥ / sādhayāmbabhūvúḥ / sādhayāmāsúḥ |
साधयाञ्चक्रे / साधयाम्बभूव / साधयामास sādhayāñcakré / sādhayāmbabhū́va / sādhayāmā́sa |
साधयाञ्चक्राते / साधयाम्बभूवतुः / साधयामासतुः sādhayāñcakrā́te / sādhayāmbabhūvátuḥ / sādhayāmāsátuḥ |
साधयाञ्चक्रिरे / साधयाम्बभूवुः / साधयामासुः sādhayāñcakriré / sādhayāmbabhūvúḥ / sādhayāmāsúḥ |
Second | साधयाञ्चकर्थ / साधयाम्बभूविथ / साधयामासिथ sādhayāñcakártha / sādhayāmbabhū́vitha / sādhayāmā́sitha |
साधयाञ्चक्रथुः / साधयाम्बभूवथुः / साधयामासथुः sādhayāñcakráthuḥ / sādhayāmbabhūváthuḥ / sādhayāmāsáthuḥ |
साधयाञ्चक्र / साधयाम्बभूव / साधयामास sādhayāñcakrá / sādhayāmbabhūvá / sādhayāmāsá |
साधयाञ्चकृषे / साधयाम्बभूविथ / साधयामासिथ sādhayāñcakṛṣé / sādhayāmbabhū́vitha / sādhayāmā́sitha |
साधयाञ्चक्राथे / साधयाम्बभूवथुः / साधयामासथुः sādhayāñcakrā́the / sādhayāmbabhūváthuḥ / sādhayāmāsáthuḥ |
साधयाञ्चकृध्वे / साधयाम्बभूव / साधयामास sādhayāñcakṛdhvé / sādhayāmbabhūvá / sādhayāmāsá |
First | साधयाञ्चकर / साधयाम्बभूव / साधयामास sādhayāñcakára / sādhayāmbabhū́va / sādhayāmā́sa |
साधयाञ्चकृव / साधयाम्बभूविव / साधयामासिव sādhayāñcakṛvá / sādhayāmbabhūvivá / sādhayāmāsivá |
साधयाञ्चकृम / साधयाम्बभूविम / साधयामासिम sādhayāñcakṛmá / sādhayāmbabhūvimá / sādhayāmāsimá |
साधयाञ्चक्रे / साधयाम्बभूव / साधयामास sādhayāñcakré / sādhayāmbabhū́va / sādhayāmā́sa |
साधयाञ्चकृवहे / साधयाम्बभूविव / साधयामासिव sādhayāñcakṛváhe / sādhayāmbabhūvivá / sādhayāmāsivá |
साधयाञ्चकृमहे / साधयाम्बभूविम / साधयामासिम sādhayāñcakṛmáhe / sādhayāmbabhūvimá / sādhayāmāsimá |
Participles | ||||||
साधयाञ्चकृवांस् / साधयाम्बभूवांस् / साधयामासिवांस् sādhayāñcakṛvā́ṃs / sādhayāmbabhūvā́ṃs / sādhayāmāsivā́ṃs |
साधयाञ्चक्रान / साधयाम्बभूवांस् / साधयामासिवांस् sādhayāñcakrāná / sādhayāmbabhūvā́ṃs / sādhayāmāsivā́ṃs |
References
edit- ^ Rix, Helmut, editor (2001), Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 517
- ^ Monier Williams (1899) “साध्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1200, column 3.
Categories:
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms suffixed with -अयति
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit verbs
- Sanskrit terms belonging to the root साध्
- Sanskrit class 10 verbs
- Sanskrit ubhayapada verbs
- Sanskrit parasmaipada verbs
- Sanskrit causative verbs
- Sanskrit verbs in Devanagari script
- sa:Law
- Sanskrit verbs with nonfinite forms
- Sanskrit verbs with s-future