Latin edit

Etymology edit

From cornū (horn) +‎ -tus (adjective-forming suffix). The connexion between "having horns" and "cuckolded" is found across many languages, cf. English horned, German Hörner aufsetzen, Turkish boynuzlamak and in all Romance languages. The origin of this connexion is disputed.

Pronunciation edit

Adjective edit

cornūtus (feminine cornūta, neuter cornūtum); first/second-declension adjective

  1. horned, having horns.
  2. (Medieval Latin, New Latin) cuckolded
    • 1738, Georg Adam Struve, Syntagma jurisprudentiae 3.844:
      idem est, sī quis marītum cornūtum dīcat [...], quoniam per cōnsequentiam saltem tangit injūria marītum, prīncipāliter vērō uxōrem, utpote per quam marītus cornūtus dēmum fit.[1]
    • 1735, Christoph Heinrich Freiesleben, Compendium juris Schutzio-Lauterbachianum 2.1172:
      ubi cāsus, quō ipsī uxōrī immediātē injūria facta, utrīque tamen conjugī est commūnis: ut, sī marītus cornūtus vel corōnātus adpellētur, quia hoc convīcium necessāriō injūriam uxōris involvit, et huic injūriārum āctiō competit.[2]
    • 1693, Johann Schütze, Opus homagio-nuptiale 190:
      Drūsius, ei quī uxōrem habet adulteram, affingī solēre duo cornua ex Hebraicīs Apologīs ostendit. vocātur autem vir cornūtus [...]. cornua enim potestātem significant, tālis autem māritus simulācrum potius potestātis est marītālis, quam quod rēvērā potestātem habeat. aliam prōfert Philander von Sittwald in Vīsiōnibus, ideō marītō cornua competere, quia caput est, dum inquit:
      Sī quandō sacra jūra torī violāverit uxor,
      cūr gerit immeritus cornua vir? caput est.[3]
    • 1668, Agostinho Barbosa, Repertorium juris civilis et canonici 182:
      et uxor agit contrā illum, quī vocāvit cornūtum marītum suum [...] et injūria īnfertur sī quis dīcat: 'tū es bonus homō', quia intellegitur quod vocat eum cornūtum.[4]

Declension edit

First/second-declension adjective.

Number Singular Plural
Case / Gender Masculine Feminine Neuter Masculine Feminine Neuter
Nominative cornūtus cornūta cornūtum cornūtī cornūtae cornūta
Genitive cornūtī cornūtae cornūtī cornūtōrum cornūtārum cornūtōrum
Dative cornūtō cornūtō cornūtīs
Accusative cornūtum cornūtam cornūtum cornūtōs cornūtās cornūta
Ablative cornūtō cornūtā cornūtō cornūtīs
Vocative cornūte cornūta cornūtum cornūtī cornūtae cornūta

Synonyms edit

Related terms edit

Descendants edit

References edit

  • cornutus”, in Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
  • servus in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition with additions by D. P. Carpenterius, Adelungius and others, edited by Léopold Favre, 1883–1887)
  • cornutus in Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette.
  • cornutus”, in Harry Thurston Peck, editor (1898), Harper's Dictionary of Classical Antiquities, New York: Harper & Brothers
  • cornutus in Ramminger, Johann (2016 July 16 (last accessed)) Neulateinische Wortliste: Ein Wörterbuch des Lateinischen von Petrarca bis 1700[5], pre-publication website, 2005-2016
  • cornutus”, in William Smith, editor (1848), A Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, London: John Murray