czosać

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *česàti. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡ʃʲɔsat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡ʃʲɔsat͡ɕ/

Verb

czosać impf

1. to comb, to brush one's hair
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[1], page 148:

     Włosy jego głowy były czarne, miękie a nic nie ostre, długie a od długości mało wstoczone, rzadko kiedy je czosał (capilli... raro compti), a nigdy nie strzyżone, a wszakoż nigdy nie były stargane

     [Włosy jego głowy były czarne, miękie a nic nie ostre, długie a od długości mało wstoczone. Rzadko kiedy je czosał (capilli... raro compti), a nigdy nie strzyżone, a wszakoż nigdy nie były stargane]

2. to pick by the handful
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[2], page 83:

     Przykazał onej palmie, aby skłoniła... swoj wirzch jego matce, dziewicy Marje, i czosali są s niego owoc z wielikiem weselim (carpsit fructum Jesus mater cum ipsa colligentes)

     [Przykazał onej palmie, aby skłoniła... swoj wirzch jego matce dziewicy Maryje. I czosali są s niego owoc z wielikiem weselim (carpsit fructum Jesus mater cum ipsa colligentes)]

3. to scrape, to scratch
   • 1877-1881 [1437], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 228, page 89:

     Czessą scalpo

     [Czeszę scalpo]

Related terms

nouns

• kosa

 

verbs

• kasać impf

 

Descendants

• Polish: czesać

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “czosać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN