Old Polish

edit

Etymology

edit

From dziś +‎ -ejszy. First attested in the 15th century.

Pronunciation

edit
  • IPA(key): (10th–15th CE) /d͡ʑiɕɛjʃʲɨ/
  • IPA(key): (15th CE) /d͡ʑiɕɛjʃʲɨ/

Adjective

edit

dzisiejszy

  1. (relational, attested in Lesser Poland, Masovia) today, today's (of or relating to the current day)
    Synonym: dzisi
    do dzisiejszego dniatil today
    do dzisiejszego czasuto this time
    do dzisiejszej godzinyto this hour
    od dzisiejszego dniatil this day
    od dzisiejszego czasufrom this time
    • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[1], Krakow, page 14a:
      Oczecz swøthy... tenczy tho nasz dzysza naucza, abichom szø dzyszegszego dna vøcze veszelyly
      [Ociec święty... tenci to nas dzisia naucza, abychom się dzisiejszego dnia więce wiesielili]
    • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[2], 32, 4:
      Bil gesm w goszczynye aze do dzyszeyszego dnya (fui usque in praesentem diem)
      [Był jeśm w gościnie aże do dzisiejszego dnia (fui usque in praesentem diem)]
    • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej[3], Modlitewnik Nawojki, page 87:
      Thy mnye chovasch y zywysch az do thego czaszv dzyszyeyschego
      [Ty mnie chowasz i żywisz aż do tego czasu dzisiejszego]
    • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[4], 31, 48:
      Stolecz ten to bødze szwyadek myedzy *mno a myedzy tobø od dzyszeyszego dnya (tumulus iste erit testis inter me et te hodie)
      [Stolec ten to będzie świadek miedzy mną a miedzy tobą od dzisiejszego dnia (tumulus iste erit testis inter me et te hodie)]
    • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 86:
      Acz kthori czlowyek dzyedzyną swą w pyenyandzach drvgemu... zastawyl, ot czassu dzysyeyschego (a tempore constitutionis hodiernae) tha zastawa... bandzye trwala
      [Acz ktory człowiek dziedzinę swą w pieniądzach drugiemu... zastawił, ot czasu dzisiejszego (a tempore constitutionis hodiernae) ta zastawa... będzie trwała]

Derived terms

edit
adverbs
nouns
edit
adjectives
adverbs

Descendants

edit
  • Polish: dzisiejszy
  • Silesian: dzisiejszy

References

edit
  • Boryś, Wiesław (2005) “dziś”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “dzisiejszy”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “dzisiejszy”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

edit

Alternative forms

edit

Etymology

edit

Inherited from Old Polish dzisiejszy. By surface analysis, dziś +‎ -ejszy. Compare Kashubian dzysészi and Slovincian dzysêszy.

Pronunciation

edit
 
  • IPA(key): /d͡ʑiˈɕɛj.ʂɘ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ɛjʂɘ
  • Syllabification: dzi‧siej‧szy

Adjective

edit

dzisiejszy (not comparable, no derived adverb)

  1. (relational) today, today's (of or relating to the current day)
    Coordinate terms: wczorajszy, jutrzejszy
  2. (relational) today, today's (of or relating to the current general time)
    Synonyms: obecny, teraźniejszy, współczesny
  3. (Middle Polish) today, today's; Further details are uncertain.
    • 1528, J. Murmelius, Dictionarius[5], page 14:
      Hodiernus, Heutig. dzyśyeyſſy
      [Hodiernus, Heutig. dzisiejszy]

Declension

edit

Derived terms

edit
nouns

Trivia

edit

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dzisiejszy is one of the most used words in Polish, appearing 13 times in scientific texts, 6 times in news, 35 times in essays, 7 times in fiction, and 14 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 75 times, making it the 856th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

edit
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “dzisiejszy”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 104

Further reading

edit

Silesian

edit

Alternative forms

edit

Etymology

edit

Inherited from Old Polish dzisiejszy. By surface analysis, dziś +‎ -ejszy.

Pronunciation

edit
  • IPA(key): /d͡ʑiˈɕɛj.ʂɪ/
  • Rhymes: -ɛjʂɪ
  • Syllabification: dzi‧siej‧szy

Adjective

edit

dzisiejszy (not comparable)

  1. (relational) today, today's (of or relating to the current day)
  2. (relational) today, today's (of or relating to the current general time)

Declension

edit

Further reading

edit