jużci

Old Polish

Etymology

From już +‎ -ci. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /juʃʲt͡ɕi/
• IPA^(key): (15^th CE) /juʃʲt͡ɕi/

Particle

jużci

1. particle emphasizing imminent completion, reaching the end of an activity; already
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[1], page 663:

     Poskoczmy, yvz mamy Iesusa v rąku, *yvzsczy yąth

     [Poskoczmy, już mamy Jesusa w ręku, jużci jęt]

2. particle emphasizing the imminent occurrence or existence of an action; here now
   • 1949, “Skarga umierającego. Woronczak Jerzy, Skarga umierającego. Ze studiów nad rękopisem nr 2 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu”, in Bolesław Erzepki, editor, Sobótk, page 65:

     Ach, myly lvdze, zazyce my ale svecze, yvscy ydze dvsza *krevim potem

     [Ach, mili ludzie, zażżycie mi ale świecę! Już ci jidzie dusza [z] krewym potem]

3. particle emphasizing achievement of a certain quantitative level; already
   • 1462-1463, Wiersz o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego‎^[2], line 19:

     Yvszczy gych szchecz szyeczono, gyescze na them malo

     [Jużci jich szeć zsieczono, jeszcze na tem mało!]

Descendants

• Polish: jużci, juści (obsolete or dialectal, Near Masovian)

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “jużci”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Alternative forms

• juści (obsolete or dialectal, Near Masovian)

Etymology

Inherited from Old Polish jużci. By surface analysis, już +‎ -ci.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈjuʂt͡ɕi/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈjuʂt͡ɕi/

• Rhymes: -uʂt͡ɕi
• Syllabification: już‧ci

Head

jużci

1. emphacizes a statement adding certainty or conviction
2. (obsolete, emphatic) Synonym of już
3. (Middle Polish) emphatic discourse marker; after all; well

Further reading

• jużci in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “jużci”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “JUŻCI”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 09.12.2008
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “jużci”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “jużci”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “jużci”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 191