szkolny

Old Polish

Etymology

From szkoła +‎ -ny. First attested in the first half of the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ʃʲkɔlʲnɨː/
• IPA^(key): (15^th CE) /ʃʲkɔlʲnɨ/

Adjective

szkolny

1. (relational, attested in Lesser Poland) school
   • 1864 [15th century], Jan Długosz, edited by Aleksander Przezdziecki, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis nunc primum e codice autographo‎^[2], volume I, Krakow, page 379:

     Gerit (sc. vicarius in Dwyekozy) curam animarum omnium scholarium ecclesiae Sandomiriensis... et propterea vulgato nomine appellatur plebanus scholae al. skolny pleban

     [Gerit (sc. vicarius in Dwiekozy) curam animarum omnium scholarium ecclesiae Sandomiriensis... et propterea vulgato nomine appellatur plebanus scholae al. szkolny pleban]

Noun

szkolny m animacy unattested

1. (nominalized) teacher of a Jewish elementary school who also performs certain auxiliary functions in the Jewish judiciary
   • 1895 [End of the 15th century], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici‎^[3], volume V, page 100:

     Ita debet fieri iuramentum Iudeorum..., et hoc debet mandare ministerialis vel szkolny

     [Ita debet fieri iuramentum Iudeorum..., et hoc debet mandare ministerialis vel szkolny]

Derived terms

nouns

• szkolny mistrz

 

Related terms

nouns

• szkolnik
• szkoła

 

Descendants

• Polish: szkolny
• Silesian: szkolny

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “szkolny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “szkolny”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish szkolny. By surface analysis, szkoła +‎ -ny.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈʂkɔl.nɨ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈʂkɔl.nɨ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔlnɨ
• Syllabification: szkol‧ny

Adjective

szkolny (not generally comparable, comparative bardziej szkolny, superlative najbardziej szkolny, no derived adverb)

1. (relational, not comparable) school (of or relating to the educational institution)
2. (relational, not comparable) school (of or relating to the educational building)
3. (relational, not comparable) school (of or relating to education taking place in such a building)
4. (derogatory) cookie-cutter

   Synonym: schematyczny

5. (derogatory) childish (resembling something made by a school student)

   Synonym: nieprofesjonalny

Declension

Declension of szkolny (hard)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	szkolny		szkolna	szkolne	szkolni	szkolne
genitive	szkolnego		szkolnej	szkolnego	szkolnych
dative	szkolnemu		szkolnej	szkolnemu	szkolnym
accusative	szkolnego	szkolny	szkolną	szkolne	szkolnych	szkolne
instrumental	szkolnym		szkolną	szkolnym	szkolnymi
locative	szkolnym		szkolnej	szkolnym	szkolnych

Derived terms

proverb

• paluszek i główka to szkolna wymówka

 

nouns

• dojrzałość szkolna
• obowiązek szkolny
• rok szkolny
• samolot szkolny
• statek szkolny
• szkolna ława

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), szkolny is one of the most used words in Polish, appearing 12 times in scientific texts, 23 times in news, 23 times in essays, 8 times in fiction, and 8 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 74 times, making it the 873rd most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• szkolny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• szkolny in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “szkolny”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “SZKOLNY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 11.09.2008
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “szkolny”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “szkolny”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “szkolny”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 624

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish szkolny. By surface analysis, szkoła +‎ -ny.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈʂkɔlnɪ/
• Rhymes: -ɔlnɪ
• Syllabification: szkol‧ny

Adjective

szkolny (not comparable)

1. (relational) school

Declension

Declension of szkolny

		singular			plural
		masculine	neuter	feminine	virile	nonvirile
nominative		szkolny	szkolne	szkolnŏ	szkolni	szkolne
genitive		szkolnego		szkolnyj	szkolnych
dative		szkolnymu		szkolnyj	szkolnym
accusative	animate	szkolnego	szkolne	szkolnõ	szkolnych	szkolne
	inanimate	szkolny
instrumental		szkolnym		szkolnōm	szkolnymi
locative		szkolnym		szkolnyj	szkolnych
vocative		szkolny	szkolne	szkolnŏ	szkolni	szkolne

Noun

szkolny m pers (female equivalent szkolnŏ)

1. (nominalized) school teacher

Related terms

nouns

• szkolnik
• szkolŏk
• szkolŏrka
• szkolŏrz
• szkōłka

 

Further reading

• szkolny in silling.org
• Bogdan Kallus (2020) “szkolny, szkolnŏ”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 387
• Henryk Jaroszewicz (2022) “szkolnŏ”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 139