deyja

Icelandic

Etymology

From Old Norse deyja, from Proto-Germanic *dawjaną.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈteiːja/

  Rhymes: -eiːja

  Homophones: deigja

Verb

deyja (strong verb, third-person singular past indicative dó, third-person plural past indicative dóu, supine dáið)

1. (intransitive) to die

   Synonyms: andast, sálast, fá bana, látast, (archaic) deyja burt, sofna svefninum langa, sofna hinsta svefni

   Hún dó úr krabbameini. ― She died of cancer.

   Hundruð manna dóu úr hor. ― Hundreds died of hunger.

   Við munum öll deyja! ― We are all going to die!

   Að deyja úr kulda. ― To die from exposure.

2. (intransitive) to pass out from drinking
3. (intransitive, of fire) to go out

   Synonym: slokkna

4. (intransitive, nautical, of the ocean) to calm down, to subside

   Synonyms: stillast, lygna

5. (intransitive, of grass) to wither

   Synonyms: falla, sölna

Conjugation

deyja — active voice (germynd)

infinitive (nafnháttur)		að deyja
supine (sagnbót)		dáið
present participle (lýsingarháttur nútíðar)		deyjandi
	indicative (framsöguháttur)			subjunctive (viðtengingarháttur)
present (nútíð)	ég dey	við deyjum	present (nútíð)	ég deyi	við deyjum
	þú deyrð	þið deyið		þú deyir	þið deyið
	hann, hún, það deyr	þeir, þær, þau deyja		hann, hún, það deyi	þeir, þær, þau deyi
past (þátíð)	ég dó	við dóum	past (þátíð)	ég dæi	við dæjum
	þú dóst	þið dóuð		þú dæir	þið dæjuð
	hann, hún, það dó	þeir, þær, þau dóu		hann, hún, það dæi	þeir, þær, þau dæju
imperative (boðháttur)	dey (þú)	deyið (þið)
	Forms with appended personal pronoun
	deyðu	deyiði *
* Spoken form, usually not written; in writing, the unappended plural form (optionally followed by the full pronoun) is preferred.

deyjast — mediopassive voice (miðmynd)

infinitive (nafnháttur)		að deyjast
supine (sagnbót)		dáist
present participle (lýsingarháttur nútíðar)		deyjandist ** ** the mediopassive present participle is extremely rare and normally not used; it is never used attributively or predicatively, only for explicatory subclauses
	indicative (framsöguháttur)			subjunctive (viðtengingarháttur)
present (nútíð)	ég deyst	við deyjumst	present (nútíð)	ég deyist	við deyjumst
	þú deyst	þið deyist		þú deyist	þið deyist
	hann, hún, það deyst	þeir, þær, þau deyjast		hann, hún, það deyist	þeir, þær, þau deyist
past (þátíð)	ég dóst	við dóumst	past (þátíð)	ég dæist	við dæjumst
	þú dóst	þið dóust		þú dæist	þið dæjust
	hann, hún, það dóst	þeir, þær, þau dóust		hann, hún, það dæist	þeir, þær, þau dæjust
imperative (boðháttur)	deyst (þú)	deyist (þið)
	Forms with appended personal pronoun
	deystu	deyisti *
* Spoken form, usually not written; in writing, the unappended plural form (optionally followed by the full pronoun) is preferred.

dáinn — past participle (lýsingarháttur þátíðar)

strong declension (sterk beyging)	singular (eintala)				plural (fleirtala)
	masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)		masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)
nominative (nefnifall)	dáinn	dáin	dáið		dánir	dánar	dáin
accusative (þolfall)	dáinn	dána	dáið		dána	dánar	dáin
dative (þágufall)	dánum	dáinni	dánu		dánum	dánum	dánum
genitive (eignarfall)	dáins	dáinnar	dáins		dáinna	dáinna	dáinna
weak declension (veik beyging)	singular (eintala)				plural (fleirtala)
	masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)		masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)
nominative (nefnifall)	dáni	dána	dána		dánu	dánu	dánu
accusative (þolfall)	dána	dánu	dána		dánu	dánu	dánu
dative (þágufall)	dána	dánu	dána		dánu	dánu	dánu
genitive (eignarfall)	dána	dánu	dána		dánu	dánu	dánu

Derived terms

• deyja af, deyja niður, deyja út (“to calm down”) (of weather or sea)
• deyja burt (“to die”) (archaic)
• deyja drottni sínum
• deyja ekki ráðalaus (“to not to give up easily”)
• deyja fyrir hendi einhver (“to die at the hands of someone”)
• deyja niður (“to die in heaps”)
• deyja úr hor, deyja úr hungri (“to starve to death”)
• deyja út af (“to die a natural death”), confer lognast út af
• deyja út (“to become extinct, die out”)
• deyja úti (“not make it to the barn, left out in times of autumn”) (of hay)

 

Related terms

• dauði
• dauður
• dá

 

See also

• kemba ekki hærurnar
• krókna
• ofdrykkja
• vera bráðkvaddur
• verða úti

Old Norse

Etymology

From Proto-Germanic *dawjaną, whence also English die, Old High German touwen.

Verb

deyja (singular past indicative dó, plural past indicative dó, past participle dáinn)

1. to die
   • 800s, Hávamál, verse 76

     Deyr fé, / deyja frændr,
     deyr sjalfr it sama,
     en orðstírr / deyr aldregi,
     hveim er sér góðan getr.

     Cattle die, / kinsmen die;
     the self dies the same.
     But a word-glory / never dies
     for him, who a good one gets.

Conjugation

Conjugation of deyja — active (strong class 6)

infinitive	deyja
present participle	deyjandi
past participle	dáinn
indicative	present	past
1st-person singular	dey	dó
2nd-person singular	deyr	dótt
3rd-person singular	deyr	dó
1st-person plural	deyjum	dóm
2nd-person plural	deyið	dóð
3rd-person plural	deyja	dó
subjunctive	present	past
1st-person singular	deyja	dǿa
2nd-person singular	deyir	dǿir
3rd-person singular	deyi	dǿi
1st-person plural	deyim	dǿim
2nd-person plural	deyið	dǿið
3rd-person plural	deyi	dǿi
imperative	present
2nd-person singular	dey
1st-person plural	deyjum
2nd-person plural	deyið

Conjugation of deyja — mediopassive (strong class 6)

infinitive	deyjask
present participle	deyjandisk
past participle	dáizk
indicative	present	past
1st-person singular	deyjumk	dómk
2nd-person singular	deysk	dózk
3rd-person singular	deysk	dósk
1st-person plural	deyjumsk	dómsk
2nd-person plural	deyizk	dózk
3rd-person plural	deyjask	dósk
subjunctive	present	past
1st-person singular	deyjumk	dǿumk
2nd-person singular	deyisk	dǿisk
3rd-person singular	deyisk	dǿisk
1st-person plural	deyimsk	dǿimsk
2nd-person plural	deyizk	dǿizk
3rd-person plural	deyisk	dǿisk
imperative	present
2nd-person singular	deysk
1st-person plural	deyjumsk
2nd-person plural	deyizk

Derived terms

• strádeyja (“to die a straw death”)

Descendants

• Middle English: deyen
  • English: die
• Icelandic: deyja
• Faroese: doyggja
• Norwegian Nynorsk: døy, døya
• Dalecarlian:
  • Mora: däja
  • Elfdalian: däia, däa
• Old Swedish: dø̄ia
  • Swedish: dö
• Old Danish: dø̄
  • Scanian: dǿja
  • Danish: dø
    • Norwegian Bokmål: dø
• Old Gutnish: doyia
  • Gutnish: dåie, dåi, doä

References

• “deyja”, in Geir T. Zoëga (1910) A Concise Dictionary of Old Icelandic, Oxford: Clarendon Press