zaczynać

Old Polish

Etymology

From zacząć +‎ -ać. First attested in the second half of the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zat͡ʃʲɨnat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /zat͡ʃʲɨnat͡ɕ/

Verb

zaczynać impf (perfective zacząć)

1. to start, to begin
   • 1896, Lucjan Malinowski, editor, Żywot świętego Błażeja. Zabytek języka polskiego z początku wieku XV,‎^[2], page 320:

     Gemusz synowy koscz rybya w gardle vwyøzla, od geysze yvsz skonczecz zaczynaal

     [Jemuż synowi kość rybia w gardle uwiązła, od jejże już skończeć zaczynał]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 69r:

     Intonare intonyrn oder anheben oder lauten zączynącz

     [Intonare intonyrn oder anheben oder lauten zączynać]

Derived terms

nouns

• zaczynacz

 

Descendants

• Polish: zaczynać
• Silesian: zaczynać

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “zaczynać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “zaczynać”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish zaczynać. By surface analysis, zacząć +‎ -ać. Compare Kashubian zaczënac.

Pronunciation

• IPA^(key): /zaˈt͡ʂɨ.nat͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /zaˈt͡ʂɨ.nat͡ɕ/

• Audio 1, zaczynać

  (file)

• Audio 2, zaczynać się

  (file)

• Rhymes: -ɨnat͡ɕ
• Syllabification: za‧czy‧nać

Verb

zaczynać impf (perfective zacząć)

1. (transitive) to start, to begin (to do something previously not done) [+infinitive = to do what]

   Synonyms: rozpoczynać, wszczynać

2. (transitive) to start (to enter the first stages of something) [+infinitive = to do what]

   Synonym: rozpoczynać

3. (transitive) to begin (to do something as the first of a series of actions) [+instrumental = with what], [+ od (genitive) = from what]

   Synonym: rozpoczynać

4. (intransitive) to begin, to start (to take on a particular profession) [+ jako (nominative) = as what], [+ w (locative) = in what field]

   Synonym: rozpoczynać

5. (transitive) to begin (to open and start using something previously unused)

   Synonyms: napoczynać, rozpoczynać

6. (intransitive) to begin (to say something at first and continue speaking afterwards) [+ o (locative) = about what]

   Synonym: rozpoczynać

7. (intransitive) to begin, to start (to gain a particular ability) [+infinitive = to do what]

   zaczynać chodzić ― to start walking

8. (intransitive) to start (to be the cause of conflict)

   Ale to on znowu zaczyna! ― But he is starting it again!

9. (intransitive, obsolete) to enter pregnancy, to become pregnant

   Synonym: zachodzić w ciążę

10. (reflexive with się) to start, to begin (of events, etc., to have a beginning; to be initiated)

    Spotkanie się zaczyna ― The meeting is starting.

    Synonyms: rozpoczynać się, wszczynać się, zapoczątkowywać się

    Synonym: kończyć się

11. (reflexive with się) to start, to begin (of places, etc., to have an edge; to be first seen somewhere)

    Synonym: rozpoczynać się

    Synonym: kończyć się

12. (reflexive with się) to start, to begin (of periods, etc., to have the initial phase and continue to last)

    Synonyms: nastawać, rozpoczynać się

13. (reflexive with się) to start, to begin (to be the first of a collection of events) [+instrumental = with what], [+ od (genitive) = from what], [+ z (instrumental) = with what]

    Synonym: rozpoczynać się

Conjugation

Conjugation of zaczynać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		zaczynać
present tense	1st	zaczynam			zaczynamy
	2nd	zaczynasz			zaczynacie
	3rd	zaczyna			zaczynają
	impersonal	zaczyna się
past tense	1st	zaczynałem, -(e)m zaczynał	zaczynałam, -(e)m zaczynała	zaczynałom, -(e)m zaczynało	zaczynaliśmy, -(e)śmy zaczynali	zaczynałyśmy, -(e)śmy zaczynały
	2nd	zaczynałeś, -(e)ś zaczynał	zaczynałaś, -(e)ś zaczynała	zaczynałoś, -(e)ś zaczynało	zaczynaliście, -(e)ście zaczynali	zaczynałyście, -(e)ście zaczynały
	3rd	zaczynał	zaczynała	zaczynało	zaczynali	zaczynały
	impersonal	zaczynano
future tense	1st	będę zaczynał, będę zaczynać	będę zaczynała, będę zaczynać	będę zaczynało, będę zaczynać	będziemy zaczynali, będziemy zaczynać	będziemy zaczynały, będziemy zaczynać
	2nd	będziesz zaczynał, będziesz zaczynać	będziesz zaczynała, będziesz zaczynać	będziesz zaczynało, będziesz zaczynać	będziecie zaczynali, będziecie zaczynać	będziecie zaczynały, będziecie zaczynać
	3rd	będzie zaczynał, będzie zaczynać	będzie zaczynała, będzie zaczynać	będzie zaczynało, będzie zaczynać	będą zaczynali, będą zaczynać	będą zaczynały, będą zaczynać
	impersonal	będzie zaczynać się
conditional	1st	zaczynałbym, bym zaczynał	zaczynałabym, bym zaczynała	zaczynałobym, bym zaczynało	zaczynalibyśmy, byśmy zaczynali	zaczynałybyśmy, byśmy zaczynały
	2nd	zaczynałbyś, byś zaczynał	zaczynałabyś, byś zaczynała	zaczynałobyś, byś zaczynało	zaczynalibyście, byście zaczynali	zaczynałybyście, byście zaczynały
	3rd	zaczynałby, by zaczynał	zaczynałaby, by zaczynała	zaczynałoby, by zaczynało	zaczynaliby, by zaczynali	zaczynałyby, by zaczynały
	impersonal	zaczynano by
imperative	1st	niech zaczynam			zaczynajmy
	2nd	zaczynaj			zaczynajcie
	3rd	niech zaczyna			niech zaczynają
active adjectival participle		zaczynający	zaczynająca	zaczynające	zaczynający	zaczynające
passive adjectival participle		zaczynany	zaczynana	zaczynane	zaczynani	zaczynane
contemporary adverbial participle		zaczynając
verbal noun		zaczynanie

Derived terms

proverbs

• kto zaczyna, tego wina

 

verbs

• zaczynać od pieca impf, zacząć od pieca pf
• zaczynają się schody impf, zaczęły się schody pf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), zaczynać is one of the most used words in Polish, appearing 21 times in scientific texts, 3 times in news, 10 times in essays, 25 times in fiction, and 29 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 88 times, making it the 729th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• zaczynać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zaczynać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zaczynać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zaczynać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “ZACZYNAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 11.01.2010
• “ZACZYNAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], (Can we date this quote?)
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zaczynać”, in Słownik języka polskiego‎^[3]
• Aleksander Zdanowicz (1861) “zaczynać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[4]
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zaczynać”, in Słownik języka polskiego‎^[5] (in Polish), volume 8, Warsaw, page 570
• zaczynać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• zaczynać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish zaczynać. By surface analysis, zaczōńć +‎ -ać.

Pronunciation

• IPA^(key): /zaˈt͡ʂɨnat͡ɕ/
• Rhymes: -ɨnat͡ɕ
• Syllabification: za‧czy‧nać

Verb

zaczynać impf (perfective zaczōńć)

1. (transitive) to start, to begin (to do the first stages of something) [+ ôd (genitive) = with what]
2. (reflexive with sie) to start, to begin (to have one's beginnings)

Conjugation

Conjugation of zaczynać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		zaczynać
present tense	1st	zaczynōm			zaczynōmy
	2nd	zaczynŏsz			zaczynŏcie
	3rd	zaczynŏ			zaczynajōm
past tense	1st	zaczynołch, zaczynołech, zaczynoł żech	zaczynałach zaczynała żech	zaczynałoch1) zaczynało żech1)	zaczynalimy, zaczynalichmy	zaczynałymy, zaczynałychmy
	2nd	zaczynołś, zaczynołeś, zaczynoł żeś	zaczynałaś zaczynała żeś	zaczynałoś1) zaczynało żeś1)	zaczynaliście, zaczynali żeście	zaczynałyście, zaczynały żeście
	3rd	zaczynoł	zaczynała	zaczynało	zaczynali	zaczynały
future tense	1st	bydã zaczynoł, bydã zaczynać	bydã zaczynała, bydã zaczynać	bydã zaczynało,1) bydã zaczynać	bydymy zaczynali, bydymy zaczynać	bydymy zaczynały, bydymy zaczynać
	2nd	bydziesz zaczynoł, bydziesz zaczynać	bydziesz zaczynała, bydziesz zaczynać	bydziesz zaczynało,1) bydziesz zaczynać	bydziecie zaczynali, bydziecie zaczynać	bydziecie zaczynały, bydziecie zaczynać
	3rd	bydzie zaczynoł, bydzie zaczynać	bydzie zaczynała, bydzie zaczynać	bydzie zaczynało, bydzie zaczynać	bydōm zaczynali, bydōm zaczynać	bydōm zaczynały, bydōm zaczynać
pluperfect tense2)	1st	bōłch zaczynoł, bōłech zaczynoł, bōł żech zaczynoł	byłach zaczynała była żech zaczynała	byłoch zaczynało1) było żech zaczynało1)	byli my zaczynali, bylichmy zaczynali	były my zaczynały, byłychmy zaczynały
	2nd	bōłś zaczynoł, bōłeś zaczynoł, bōł żeś zaczynoł	byłaś zaczynała była żeś zaczynała	byłoś zaczynało1) było żeś zaczynało1)	byliście zaczynali, byli żeście zaczynali	byłyście zaczynały, były żeście zaczynały
	3rd	bōł zaczynoł	była zaczynała	było zaczynało1)	były my zaczynali, byłychmy zaczynali	były zaczynały
conditional	1st	bych zaczynoł	bych zaczynała	byście zaczynali	by my zaczynały, bychmy zaczynały
	2nd	byś zaczynoł	byś zaczynała	byście zaczynali	byście zaczynały
	3rd	by zaczynoł	by zaczynała	by zaczynało	by zaczynali	by zaczynały
imperative	1st	niych zaczynōm			zaczynejmy
	2nd	zaczynej			zaczynejcie
	3rd	niych zaczynŏ			niych zaczynajōm
active adjectival participle		zaczynajōncy	zaczynajōncŏ	zaczynajōnce	zaczynajōncy	zaczynajōnce
passive adjectival participle		zaczynany	zaczynanŏ	zaczynane	zaczynani	zaczynane
verbal noun		zaczynanie
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms. 2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

Further reading

• zaczynac in dykcjonorz.eu