zacząć

See also: zacząc

Old Polish edit

Etymology edit

Inherited from Proto-Slavic *začęti, from *za- +‎ *čęti. First attested in c. 1500.

Pronunciation edit

IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zat͡ʃʲɑ̃t͡ɕ/
IPA^(key): (15^th CE) /zat͡ʃʲɑ̃t͡ɕ/

Verb edit

zacząć pf (imperfective zaczynać)

to start, to begin
- 1979 [c. 1500], “Rzepka Wojciech R. Pieśni Władysława z Gielniowa nowo odnalezione”, in Wiesław Wydra, editor, Studia Polonistyczne, volume 6, numbers 167-201, page 175:
  Syn mathuchny swey duszą wszyal a szlothkye pyenye yest *zaczchąl
  [Syn matuchny swej duszę wziął a słodkie pienie jest zacz[ch]ął]
  The mother's son took his soul and the sweet singing has begun.

Related terms edit

noun

zaczynacz

Descendants edit

Polish: zacząć
Silesian: zaczōńć

References edit

Boryś, Wiesław (2005) “zacząć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “zacząć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish edit

Etymology edit

Inherited from Old Polish zacząć.

Pronunciation edit

IPA^(key): /ˈza.t͡ʂɔɲt͡ɕ/
(Middle Polish) IPA^(key): /ˈza.t͡ʂɔ̃t͡ɕ/
Audio 1, zacząć (file)
Audio 2, zacząć się (file)
Rhymes: -at͡ʂɔɲt͡ɕ
Syllabification: za‧cząć

Verb edit

zacząć pf (imperfective zaczynać)

(transitive) to start, to begin (to do something previously not done) [+infinitive = to do what]
Synonyms: jąć, rozpocząć, wszcząć
(transitive) to start (to enter the first stages of something) [+infinitive = to do what]
Synonym: rozpocząć
(transitive) to begin (to do something as the first of a series of actions) [+instrumental = with what], [+ od (genitive) = from what]
Synonym: rozpocząć
(intransitive) to begin, to start (to take on a particular profession) [+ jako (nominative) = as what], [+ w (locative) = in what field]
Synonym: rozpocząć
(transitive) to begin (to open and start using something previously unused)
Synonyms: napocząć, rozpocząć
(intransitive) to begin (to say something at first and continue speaking afterwards) [+ o (locative) = about what]
Synonym: rozpocząć
(intransitive) to begin, to start (to gain a particular ability) [+infinitive = to do what]
zacząć chodzić ― to start walking
(intransitive) to start (to be the cause of conflict)
Ale to on zaczął! ― But he started it!
(intransitive, obsolete) to enter pregnancy, to become pregnant
Synonym: zajść w ciążę
(reflexive with się) to start, to begin (of events, etc., to have a beginning; to be initiated)
Synonym: rozpocząć się

Antonym: skończyć się

Spotkanie się zaczęło. ― The meeting has started.
(reflexive with się) to start, to begin (of places, etc., to have an edge; to be first seen somewhere)
Synonym: rozpocząć się

Antonym: skończyć się
(reflexive with się) to start, to begin (of periods, etc., to have the initial phase and continue to last)
Synonyms: nastać, rozpocząć się
(reflexive with się) to start, to begin (to be the first of a collection of events) [+instrumental = with what], [+ od (genitive) = from what], [+ z (instrumental) = with what]
Synonym: rozpocząć się

Conjugation edit

Conjugation of zacząć pf
	person	singular			plural
	person	masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		zacząć
future tense	1^st	zacznę			zaczniemy
	2^nd	zaczniesz			zaczniecie
	3^rd	zacznie			zaczną
	impersonal	zacznie się
past tense	1^st	zacząłem, -(e)m zaczął	zaczęłam, -(e)m zaczęła	zaczęłom, -(e)m zaczęło	zaczęliśmy, -(e)śmy zaczęli	zaczęłyśmy, -(e)śmy zaczęły
	2^nd	zacząłeś, -(e)ś zaczął	zaczęłaś, -(e)ś zaczęła	zaczęłoś, -(e)ś zaczęło	zaczęliście, -(e)ście zaczęli	zaczęłyście, -(e)ście zaczęły
	3^rd	zaczął	zaczęła	zaczęło	zaczęli	zaczęły
	impersonal	zaczęto
conditional	1^st	zacząłbym, bym zaczął	zaczęłabym, bym zaczęła	zaczęłobym, bym zaczęło	zaczęlibyśmy, byśmy zaczęli	zaczęłybyśmy, byśmy zaczęły
	2^nd	zacząłbyś, byś zaczął	zaczęłabyś, byś zaczęła	zaczęłobyś, byś zaczęło	zaczęlibyście, byście zaczęli	zaczęłybyście, byście zaczęły
	3^rd	zacząłby, by zaczął	zaczęłaby, by zaczęła	zaczęłoby, by zaczęło	zaczęliby, by zaczęli	zaczęłyby, by zaczęły
	impersonal	zaczęto by
imperative	1^st	niech zacznę			zacznijmy
	2^nd	zacznij			zacznijcie
	3^rd	niech zacznie			niech zaczną
passive adjectival participle		zaczęty	zaczęta	zaczęte	zaczęci	zaczęte
anterior adverbial participle		zacząwszy
verbal noun		zaczęcie

Derived terms edit

verbs

zacząć od pieca pf, zaczynać od pieca impf
zaczęły się schody pf, zaczynają się schody impf

Trivia edit

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), zacząć is one of the most used words in Polish, appearing 33 times in scientific texts, 12 times in news, 14 times in essays, 93 times in fiction, and 48 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 200 times, making it the 274th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

References edit

^ Ida Kurcz (1990) “zacząć”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language]‎^[1] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 729

Further reading edit

zacząć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
zacząć in Polish dictionaries at PWN
Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zacząć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zacząć się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
“ACZĄĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 08.03.2016
“ZACZĄĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 11.01.2010
Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zacząć”, in Słownik języka polskiego‎^[2]
Aleksander Zdanowicz (1861) “zacząć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎^[3]
J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zacząć”, in Słownik języka polskiego‎^[4] (in Polish), volume 8, Warsaw, page 54
M. Arcta Słownik Staropolski/Zacząć on the Polish Wikisource.Wikisource ^pl
zacząć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

[1] Ida Kurcz (1990) “zacząć”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language]‎^[1] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 729

[1]