йӱаш

Eastern Mari

Etymology

From Proto-Mari *jüaš, from Proto-Uralic *jëxe-. Cognate with Western Mari йӱӓш (jüäš).

Pronunciation

IPA^(key): /jyˈɑʃ/
Rhymes: -ɑʃ
Hyphenation: йӱ‧аш

Verb

йӱаш • (jüaš) (type I conjugation)

(transitive) to drink
- 1935, L. G. Terekhova, V. G. Erdeli, translated by M. Kusaren, Гэографий: тӱҥалтыш школышто тунэммэ кнага кумышо класслан, volume 1, page 37:
  Ик йалыштэ памаш укэ улмаш, садлан йӱаш йӧршӧ сай вӱд лийын огыл.
  Ik jalyšte pamaš uke ulmaš, sadlan jüaš jöršö saj vüd ĺijyn ogyl.
  In one village there is no spring, so because of this there is no no suitable good water to drink.
- 1990, Aleksei Erykan, “Эрнымаш”, in Ончыко, page 3:
  Антракт годым театрын фойештыже пырля коштна, буфетыш пурен, лимонадым йӱна.
  Antrakt godym teatryn foještyže pyrĺa koštna, bufetyš puren, ĺimonadym jüna.
  During the entr'acte we went together to the theatre's foyer, into the buffet, we drank lemonade.
(intransitive) to drink
- 1925, “Шинчажэ ужэш да, кӱсэнжэ вичкы̆ж.”, in A. Eshkinin, editor, Арлан дэнэ кэстэн: мыскарачэ, воштылтышан марий журнал., page 10:
  Мы̆й йӱам, ойгы̆рмэт ок кӱл.
  My̆j jüam, ojgy̆rmet ok kül.
  I drink, but sadly it isn't needed.
- 1936, S. G. Chavajn, Элнэт, page 109:
  Эн мастар лӱйшӧ вэрч йӱына!
  en mastar lüjšö verč jüyna!
  We drink to the most skillful shot!
- 1958, A. Erykan, Кучедалме тулеш, page 29:
  Нигӧн дене ок сӧйгӧ, ок вурседыл, ок йӱ.
  Ńigön dene ok söjgö, ok vursedyl, ok jü.
  He doesn't argue, doesn't fight, doesn't drink, with anyone.
(transitive) to inhale; to ingest
(transitive) to squander on a drink
(intransitive) to agree to marry a husband

Conjugation

Conjugation of йӱаш (jüaš)
	Present indicative		Present desiderative
	positive	negative	positive	negative
1st singular	йӱам (jüam)	ом йӱ (om jü)	йӱнем (jüńem)	ынем йӱ (yńem jü)
2nd singular	йӱат (jüat)	от йӱ (ot jü)	йӱнет (jüńet)	ынет йӱ (yńet jü)
3rd singular	йӱэш (jüeš)	ок/огеш йӱ (ok/ogeš jü)	йӱнеже (jüńeže)	ынеж йӱ (yńež jü)
1st plural	йӱына (jüyna)	она/огына йӱ (ona/ogyna jü)	йӱнена (jüńena)	ынена йӱ (yńena jü)
2nd plural	йӱыда (jüyda)	ода/огыда йӱ (oda/ogyda jü)	йӱнеда (jüńeda)	ынеда йӱ (yńeda jü)
3rd plural	йӱыт (jüyt)	огыт йӱ (ogyt jü)	йӱнешт (jüńešt)	ынешт йӱ (yńešt jü)
	Direct past indicative		Reported past indicative
	positive	negative	positive	negative
1st singular	йӱым (jüym)	шым йӱ (šym jü)	йӱынам (jüynam)	йӱын омыл (jüyn omyl)
2nd singular	йӱыч (jüyč)	шыч йӱ (šyč jü)	йӱынат (jüynat)	йӱын отыл (jüyn otyl)
3rd singular	йӱӧ (jüö)	ыш йӱ (yš jü)	йӱын (jüyn)	йӱын огыл (jüyn ogyl)
1st plural	йӱна (jüna)	ышна йӱ (yšna jü)	йӱынна (jüynna)	йӱын онал/огынал (jüyn onal/ogynal)
2nd plural	йӱда (jüda)	ышда йӱ (yšda jü)	йӱында (jüynda)	йӱын одал/огыдал (jüyn odal/ogydal)
3rd plural	йӱыч (jüyč)	ышт йӱ (yšt jü)	йӱыныт (jüynyt)	йӱын огытыл (jüyn ogytyl)
	Imperative		Infinitive	йӱаш (jüaš)
	positive	negative	Necessitive infinitive	йӱман (jüman)
2nd singular	йӱ (jü)	ит йӱ (it jü)	Active participle	йӱшӧ (jüšö)
3rd singular	йӱжӧ (jüžö)	ынже йӱ (ynže jü)	Passive participle	йӱмӧ (jümö)
1st plural	йӱына (jüyna)	она/огына йӱ (ona/ogyna jü)	Future participle	йӱшаш (jüšaš)
2nd plural	йӱза (jüza)	ида йӱ (ida jü)	Negative participle	йӱдымӧ (jüdymö)
3nd plural	йӱышт (jüyšt)	ынышт йӱ (ynyšt jü)	Verbal noun	йӱмаш (jümaš)
^) The future indicative is formed by using the infinitive and the present indicative forms of тӱҥалаш* (tüŋalaš). ^*) The past progressive is formed by using the present indicative forms and the 3rd person singular of the past indicatives of улаш* (ulaš). ^**) The past desiderative is formed by using the present desiderative forms and the 3rd person singular of the past indicatives of улаш* (ulaš).

References

V. M. Vasiljev, Z. V. Uchaev (2003) “йӱа́ш”, in Марийско-Русский словарь, Yoshkar-Ola, →ISBN
J. Bradley et al. (2023) “йӱаш”, in The Mari Web Project: Mari-English Dictionary, University of Vienna