թանամ
Old Armenian edit
Alternative forms edit
- թանուիմ (tʻanuim) (in the mediopassive sense)
Etymology edit
From Proto-Indo-European *teh₂- (“to melt”) + -ն- (-n-).
Verb edit
թանամ • (tʻanam)
- (transitive) to wet, to bathe, to dip, to drench, to soak; to moisten, to bedew, to water
- թանալ զանկողին իւր արտասուօք ― tʻanal zankołin iwr artasuōkʻ ― to bathe one's pillow with tears
- արտասուօք թանալ զոտս ուրուք ― artasuōkʻ tʻanal zots urukʻ ― to bathe the feet with one's tears
- թանալ զսուր ի պարանոց ուրուք ― tʻanal zsur i paranocʻ urukʻ ― to cut the throat, to massacre
- թանալ յարիւնս բազմաց ― tʻanal yariwns bazmacʻ ― to butcher, to slaughter, to shed much blood, to swim in blood
- թանալ ի գինի ― tʻanal i gini ― to soak, to steep in wine
- գնացին առանց թանալոյ ի վերայ ծովուն ― gnacʻin aṙancʻ tʻanaloy i veray covun ― they passed the sea dry-shod
- (mediopassive, intransitive) to become wet
Conjugation edit
active
| infinitive | թանալ (tʻanal) | participle | թացեալ (tʻacʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | թացուցանեմ (tʻacʻucʻanem) | aorist stem | թաց- (tʻacʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | թանամ (tʻanam) | թանաս (tʻanas) | թանայ (tʻanay) | թանամք (tʻanamkʻ) | թանայք (tʻanaykʻ) | թանան (tʻanan) | |
| imperfect | թանայի (tʻanayi) | թանայիր (tʻanayir) | թանայր (tʻanayr) | թանայաք (tʻanayakʻ) | թանայիք (tʻanayikʻ) | թանային (tʻanayin) | |
| aorist | թացի (tʻacʻi) | թացեր (tʻacʻer) | եթաց (etʻacʻ) | թացաք (tʻacʻakʻ) | թացէք, թացիք (tʻacʻēkʻ, tʻacʻikʻ) | թացին (tʻacʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | թանայցեմ (tʻanaycʻem) | թանայցես (tʻanaycʻes) | թանայցէ (tʻanaycʻē) | թանայցեմք (tʻanaycʻemkʻ) | թանայցէք (tʻanaycʻēkʻ) | թանայցեն (tʻanaycʻen) | |
| aorist | թացից (tʻacʻicʻ) | թացցես (tʻacʻcʻes) | թացցէ (tʻacʻcʻē) | թացցուք (tʻacʻcʻukʻ) | թացջիք (tʻacʻǰikʻ) | թացցեն (tʻacʻcʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | թա՛ց (tʻácʻ) | — | — | թացէ՛ք (tʻacʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | թացջի՛ր (tʻacʻǰír) | — | — | թացջի՛ք (tʻacʻǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ թանար (mí tʻanar) | — | — | մի՛ թանայք (mí tʻanaykʻ) | — | |
| note the aorist stem | |||||||
mediopassive
| infinitive | թանալ (tʻanal) | participle | թացեալ (tʻacʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | թացուցանեմ (tʻacʻucʻanem) | aorist stem | թաց- (tʻacʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | թանամ (tʻanam) | թանաս (tʻanas) | թանայ (tʻanay) | թանամք (tʻanamkʻ) | թանայք (tʻanaykʻ) | թանան (tʻanan) | |
| imperfect | թանայի (tʻanayi) | թանայիր (tʻanayir) | թանայր (tʻanayr) | թանայաք (tʻanayakʻ) | թանայիք (tʻanayikʻ) | թանային (tʻanayin) | |
| aorist | թացայ (tʻacʻay) | թացար (tʻacʻar) | թացաւ (tʻacʻaw) | թացաք (tʻacʻakʻ) | թացայք (tʻacʻaykʻ) | թացան (tʻacʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | թանայցիմ (tʻanaycʻim) | թանայցիս (tʻanaycʻis) | թանայցի (tʻanaycʻi) | թանայցիմք (tʻanaycʻimkʻ) | թանայցիք (tʻanaycʻikʻ) | թանայցին (tʻanaycʻin) | |
| aorist | թացայց (tʻacʻaycʻ) | թացցիս (tʻacʻcʻis) | թացցի (tʻacʻcʻi) | թացցուք (tʻacʻcʻukʻ) | թացջիք (tʻacʻǰikʻ) | թացցին (tʻacʻcʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | թացի՛ր (tʻacʻír) | — | — | թացարո՛ւք (tʻacʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | թացջի՛ր (tʻacʻǰír) | — | — | թացջի՛ք (tʻacʻǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ թանար (mí tʻanar) | — | — | մի՛ թանայք (mí tʻanaykʻ) | — | |
| note the aorist stem | |||||||
Derived terms edit
- անթաց (antʻacʻ)
- անձրեւաթաց (anjrewatʻacʻ)
- արտասուաթաց (artasuatʻacʻ)
- թանաք (tʻanakʻ)
- թաց (tʻacʻ)
- թացանամ (tʻacʻanam)
- թացութիւն (tʻacʻutʻiwn)
- թացուցանեմ (tʻacʻucʻanem)
- ծայրաթաց (cayratʻacʻ)
- ծովաթաց (covatʻacʻ)
Related terms edit
Descendants edit
- Armenian: թանալ (tʻanal)
References edit
- Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “թանալ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, pages 150–151
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “թանամ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 97
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “թանամ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume 3, Bern, München: Francke Verlag, page 1053