Wiktionary

խոճկոր

Armenian

edit

Etymology

edit

Learned borrowing from Old Armenian խոճկոր (xočkor).

Pronunciation

edit

Noun

edit

խոճկոր • (xočkor)

  1. piglet
    Synonym: գոճի (goči)
    Hyponym: տարեկան (tarekan)

Declension

edit
i-type, animate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative խոճկոր (xočkor) խոճկորներ (xočkorner)
dative խոճկորի (xočkori) խոճկորների (xočkorneri)
ablative խոճկորից (xočkoricʻ) խոճկորներից (xočkornericʻ)
instrumental խոճկորով (xočkorov) խոճկորներով (xočkornerov)
locative — —
definite forms
nominative խոճկորը/խոճկորն (xočkorə/xočkorn) խոճկորները/խոճկորներն (xočkornerə/xočkornern)
dative խոճկորին (xočkorin) խոճկորներին (xočkornerin)
1st person possessive forms (my)
nominative խոճկորս (xočkors) խոճկորներս (xočkorners)
dative խոճկորիս (xočkoris) խոճկորներիս (xočkorneris)
ablative խոճկորիցս (xočkoricʻs) խոճկորներիցս (xočkornericʻs)
instrumental խոճկորովս (xočkorovs) խոճկորներովս (xočkornerovs)
locative — —
2nd person possessive forms (your)
nominative խոճկորդ (xočkord) խոճկորներդ (xočkornerd)
dative խոճկորիդ (xočkorid) խոճկորներիդ (xočkornerid)
ablative խոճկորիցդ (xočkoricʻd) խոճկորներիցդ (xočkornericʻd)
instrumental խոճկորովդ (xočkorovd) խոճկորներովդ (xočkornerovd)
locative — —

Old Armenian

edit

Etymology

edit

Probably formed as *խոճ (*xoč, “pig”) +‎ *կոր (*kor, “baby animal”), the first being a Zan borrowing (compare Mingrelian ღეჯი (ɣeǯi), Laz ღეჯი (ğeci, “pig”)), and the second being the unattested root of կոր-իւն (kor-iwn).[1][2][3] For the խ (x) see խրամ (xram).

Noun

edit

խոճկոր • (xočkor)

  1. piglet
    • 5th century, Eusebius of Caesarea, Chronicon :[4]
      Իբրև կամէր խոզ մի մատակ յղի զենուլ և զոհել՝ համակ սպիտակ, ի ձեռաց զերծանէր, և սրանայր ելանէր ի բլուր ինչ, ուր և երեսուն խոճկորս ծնանէր։ […] Տեսանէր երեսս ինչ ի քուն՝ որ յայտ յանդիման արգելոյր զնա, և խրատ տայր յետ լ՟ ամի շինել՝ զնոյն կշիռ ըստ թուոյ խոճկորացն ծնելոց․ յիրացն՝ զոր եդ ի մտի՝ մեկուսի կալ։
      Ibrew kamēr xoz mi matak yłi zenul ew zohel, hamak spitak, i jeṙacʻ zercanēr, ew sranayr elanēr i blur inčʻ, ur ew eresun xočkors cnanēr. […] Tesanēr eress inčʻ i kʻun, or yayt yandiman argeloyr zna, ew xrat tayr yet l. ami šinel, znoyn kšiṙ əst tʻuoy xočkoracʻn cnelocʻ; yiracʻn, zor ed i mti, mekusi kal.
      • Translation by Robert Bedrosian
        When he was preparing to sacrifice a pregnant white sow, the sow escaped from his grasp and was chased up a hill, where she gave birth to thirty piglets. […] But he was warned in a dream, that he should not found the city until thirty years had passed, the same number as the piglets which were born to the sow.

Declension

edit
i-a-type
singular plural
nominative խոճկոր (xočkor) խոճկորք (xočkorkʻ)
genitive խոճկորի (xočkori) խոճկորաց (xočkoracʻ)
dative խոճկորի (xočkori) խոճկորաց (xočkoracʻ)
accusative խոճկոր (xočkor) խոճկորս (xočkors)
ablative խոճկորէ (xočkorē) խոճկորաց (xočkoracʻ)
instrumental խոճկորաւ (xočkoraw) խոճկորաւք = խոճկորօք (xočkorawkʻ = xočkorōkʻ)
locative խոճկորի (xočkori) խոճկորս (xočkors)

Derived terms

edit

Descendants

edit
  • Middle Armenian: խոչկոր (xočʻkor), խոչքոր (xočʻkʻor)
  • → Armenian: խոճկոր (xočkor) (learned)

References

edit
  1. ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “խոճկոր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, pages 389–390
  2. ^ J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʻ lezvi patmutʻyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period]‎[1] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 595
  3. ^ Djahukian, Gevorg (2003) “Notes on Some Lexical Correspondences between Armenian and the Kartvelian Languages”, in Iran and the Caucasus‎[2], volume 7, number 1/2, page 193 of 191–194
  4. ^ Awgereancʻ, Mkrtičʻ (1818) Ewsebi Pampʻileay Kesaracʻwoy Žamanakakankʻ erkmasneay [Eusebii Pamphili Caesariensis Episcopi Chronicon Bipartitum], volume I, accompanied with the original Greek fragments and a modern Latin translation from Armenian, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 387

Further reading

edit
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1909) “X ew K jaynerun lcordutʻiwnə [The x ~ k alternation]”, in Handes Amsorya‎[3] (in Armenian), volume 23, number 5, Vienna: Mekhitarist Press, page 160b of 159–160
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “խոճկոր”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Hovhannisyan, L. Š. (1989) “Baṙakʻnnakan mi kʻani ditoġutʻyunner [Some lexicologic observations]”, in Patma-banasirakan handes [Historical-Philological Journal]‎[4] (in Armenian), number 3, Yerevan: Academy Press, page 147 of 145–151, argues for an Iranian origin for *խոճ (*xoč) and խոզ (xoz) (compare Persian خوک (xuk)), because a k ~ č ~ z alternation is common in Iranian
  • Hovhannisyan, L. Š. (2005) Hay-iranakan nor stugabanutʻyunner [New Armenian–Iranian Etymologies]‎[5] (in Armenian), Yerevan: Van Aryan, →ISBN, pages 32–33, same as in 1989
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “խոճկոր”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Tʻireakʻean, Yarutʻiwn (1914) “խոզ”, in Ariahay baṙaran : Norog tesutʻeambkʻ ew yaweluacovkʻ [Armeno-Aryan Dictionary] (in Armenian), Vienna: Mekhitarist Press, page 181, identifies the second part with the etymon of քուռակ (kʻuṙak)
  • Thorsø, Rasmus (2023) Prehistoric loanwords in Armenian: Hurro-Urartian, Kartvelian, and the unclassified substrate‎[6], PhD dissertation, Leiden University, pages 52-54
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=խոճկոր&oldid=79318598"